Rynek finansowy: Miliardy euro od polskich emigrantów

Dynamiczny wzrost emigracji zarobkowej po otwarciu unijnych rynków pracy dla polskich pracowników sprawił, że wielkość transferów płynących do kraju z tytułu pracy emigrantów za granicą zaczęła mieć istotne znaczenie dla polskiej gospodarki. Wcześniej środki te napływały głównie z Niemiec i Stanów Zjednoczonych, jednak – poza transferami z Niemiec – były to wartości marginalne, nieistotne z makroekonomicznego punktu widzenia. Wzrost ich wielkości i znaczenia sprawiły, że konieczne stało się dokładne oszacowane tego zjawiska. Ze względu na specyfikę transferów (przekazywane są zazwyczaj małe kwoty za pomocą zarówno oficjalnych, jak i nieoficjalnych kanałów, takich jak transfery z konta bankowego, przez specjalistyczne firmy, osobiście, przez znajomych lub listownie), możliwości całkowitego ich zmierzenia za pomocą dostępnych źródeł danych są w zasadzie niemożliwe. Stąd też, w celu pozyskania informacji niezbędnych do ich oszacowania, Narodowy Bank Polski rozpoczął w 2007 r. prowadzenie badania ankietowego wśród emigrantów pracujących w Wielkiej Brytanii i Irlandii. Badanie to było powtarzane w kolejnych latach i z czasem objęło także Holandię (od 2009 r.) i Niemcy (od 2010 r.).

Dla zachowania czytelności prezentowanych danych, w wydanym w tym roku przez NBP raporcie skupiono się głównie na przedstawieniu wyników z trzech tur badania: z 2007 r., kiedy sondaż został przeprowadzony po raz pierwszy; z roku 2010, kiedy po raz pierwszy w badaniu uczestniczyły wszystkie cztery kraje oraz z 2012 r., czyli ostatniego roku, za który dostępne były wyniki w chwili powstawania tego opracowania. Największy nacisk położono na prezentację wyników sondażu z 2012 r., jako najbardziej aktualnego dostępnego obrazu polskiej emigracji.

Głównie kraje unijne

Według szacunków Głównego Urzędu Statystycznego, liczba emigrantów rosła bardzo dynamicznie w pierwszych latach obecności Polski w UE. Ostatnie dostępne dane dotyczące liczby Polaków przebywających za granicą przed wstąpieniem do UE pochodzą ze spisu powszechnego przeprowadzonego w 2002 r. Według jego wyników, na koniec 2002 r. za granicą przebywało 786 tys. osób. Według opracowanego przez GUS szacunku, na koniec 2004 r. takich osób był już milion, z czego 750 tys. przebywało na terenie Unii. W kolejnych trzech latach liczba emigrantów rosła bardzo gwałtownie. Najwięcej – w sumie 2.270 tys. osób przebywało za granicą na koniec 2007 r. W kolejnych latach nastąpił niewielki spadek tej liczby i stabilizacja na poziomie dwóch milionów. W ostatnich dwóch latach obserwowany jest jej ponowny wzrost.

<...>