Rynek finansowy: Loża komentatorów – luty 2015

Krzysztof Kluza
Szkoła Główna Handlowa

Dotychczasowy spadek wskaźnika cen CPI nie skutkował w Polsce obniżeniem popytu konsumpcyjnego. To w dużej mierze powodowało brak silnej antydeflacyjnej reakcji RPP przy decyzjach o wysokości stóp procentowych NBP. Tym bardziej że część czynników mających wpływ na ujemną dynamikę cen, jak silny spadek cen ropy naftowej, w przypadku Polski generalnie wywołuje impuls prorozwojowy dla gospodarki. Wszelako takie modele, jak Instrument Szybkiego Reagowania w PARP wskazują, że w horyzoncie rocznym powinno per saldo dojść do obniżenia się dynamiki PKB. W tej sytuacji gwałtowne umocnienie się CHF względem PLN zwiększa bilans ryzyk dla wzrostu gospodarczego oraz wzmożenie presji deflacyjnej. Podstawowy mechanizm jest czytelny. Bezpośrednie efekty umocnienia CHF to wzrost rat kredytowych spłacanych przez frankowiczów i w efekcie niższa konsumpcja tych gospodarstw domowych (rzędu 200 mln zł miesięcznie).

To także problemy polskich banków zarówno na skutek wzrostu odsetka niespłacanych kredytów, jak i obniżenia współczynników adekwatności kapitałowej, co spowoduje ograniczenie ich akcji kredytowej. Dodatkowe pośrednie skutki umocnienia CHF to efekty substytucyjne i dochodowe. Trudno oszacować ich wpływ, ale kierunkowo wpłyną na dodatkowy spadek konsumpcji. W tej sytuacji, jeśli rząd ze środków budżetowych nie postara się załagodzić sytuacji frankowiczów, to impuls deflacyjny powstanie. Zaradzić mu może polityka pieniężna. Z tego względu silne umocnienie CHF znacząco zwiększa szansę na obniżki stóp procentowych przez RPP.

Dariusz Winek
główny ekonomista Banku BGŻ

Decyzja o zaprzestaniu obrony kursu franka w relacji do euro na poziomie nie niższym niż 1,20 spowodowała silny wzrost kursu CHF/PLN. Dwa kluczowe dla Polski krótkookresowe skutki tej decyzji to wzrost zadłużenia i kosztów obsługi dla gospodarstw domowych posiadających kredyty hipoteczne denominowane we franku szwajcarskim oraz pogorszenie sytuacji płynnościowej, kapitałowej i finansowej niektórych banków o dużym udziale ekspozycji z tytułu tego typu kredytów. Oba te efekty, przy utrzymaniu kursu franka na obecnym poziomie i innych parametrach bez zmian, powinny w średnim okresie oddziaływać niekorzystnie na wzrost gospodarczy w Polsce, a zatem i na wydłużenie okresu deflacji. Ze względu na dużą skalę popularności kredytów frankowych (566 tys. kredytów obsługiwanych przez 953 tys. osób oraz ich wartość przekraczającą ponad 137 mld zł (według danych z listopada 2014 r.), wzrost zadłużenia i kosztów obsługi będzie prowadzić do osłabienia dynamiki konsumpcji. Z kolei pogorszenie sytuacji płynnościowej, kapitałowej i finansowej części banków może prowadzić do ich mniejszej skłonności do rozwoju akcji kredytowej oraz oferowania wyższego oprocentowania na depozytach. W konsekwencji może to przyczynić się do wzrostu skłonności do oszczędzania, zmniejszenia dynamiki konsumpcji oraz osłabienia dynamiki inwestycji. Decyzja SNB może ...