Rynek finansowy: Loża komentatorów – listopad 2017

Mirosław Bieszki
doradca ekonomiczny Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce

Odpowiadając na tak postawione pytanie, przytacza się argumenty z dziedziny makroekonomii i demografii w rodzaju: „zdolność rozwojowa gospodarki zależy od jej zdolności akumulacyjnej i zdolności adaptacyjnej (dostosowawczej)”. Nikt nie kwestionuje tezy, że społeczeństwa potrzebują stabilnego zabezpieczenia kapitałowego na przyszłość. Jak jednak skłonić gospodarstwa domowe do akumulowania kapitału na przyszłość? Pozornie rozwój rynku finansowego powoduje łatwiejszy dostęp „Kowalskiego” do instrumentów finansowych i oferuje szerokie możliwości oszczędzania z wykorzystaniem nowych, specjalnie tworzonych instrumentów finansowych. Powinien zatem wręcz zmuszać nie do przejadania pieniędzy, ale do oszczędzania i inwestowania. Główne powody niskiego poziomu oszczędności długoterminowych w Polsce są znane, a ponieważ nie dzieje się nic, co mogłoby to zmienić, stopa oszczędzania oscyluje między mizernymi 2-3% rocznie. Niestety, większość programów rządowych ciągle podsyca aspiracje konsumpcyjne, co wynika z przyjętego modelu wzrostu gospodarczego – nawet za cenę niekorzystnej dla gospodarki, pod względem zapadalności, struktury wykorzystywanych instrumentów finansowych. Jednak Polacy (zwłaszcza „millenialsi”), zostali mimowolnie wypchnięci ze strefy komfortu przez kolejne zmiany w otwartych funduszach emerytalnych, rujnujące zaufanie do stabilności systemu emerytalnego w perspektywę emerytury obywatelskiej. Szybka edukacja „państwo da i odbierze” skłania do budowania indywidualnych programów emerytalnych opartych na zakupie nieruchomości. Zatem odpowiedź na tytułowe pytanie jest twierdząca.

Jarosław Janecki
główny ekonomista Societe Generale w Polsce

W ostatnich miesiącach widać coraz wyraźniej zwiększenie zainteresowania tematem oszczędnościami w Polsce. Przykładem mogą być komentarze członków RPP odnoszące się do poziomu oszczędności czy też zainteresowanie rządu jej oszczędnościami. Niski poziom oszczędności, w tym szczególnie oszczędności długoterminowych, w naszym kraju jest faktem. Niskie stopy procentowe nie tworzą wyraźnej zachęty do oszczędzania. Obserwujemy malejące zainteresowanie depozytami na rzecz innych form oszczędzania, włącznie z nabywaniem nieruchomości pod wynajem. W kontekście planowanych inwestycji konieczne jest zwiększenie długookresowych oszczędności w Polsce. Rząd może wpłynąć na wzrost zainteresowania różnymi formami oszczędzania. W ramach rządowego Programu Budowy Kapitału znajduje się wiele zapowiedzi działań, które mają pozytywnie wpłynąć na poziom długoterminowych oszczędności, jednak w dalszym ciągu jesteśmy w sytuacji, kiedy nie ma konkretnych decyzji, które zmieniłyby skłonność do oszczędzania. Przypomnijmy, że oprócz samych zmian w OFE, mamy jeszcze m.in. wprowadzenia publicznych funduszy nieruchomości, obligacji infrastrukturalnych i premiowych, czy też niższego podatku od dochodów z inwestycji długoterminowych powyżej jednego roku. Wszystkie te działania mogą przyczynić się do wzrostu zainteresowania długoterminowym oszczędzaniem. Jest to istotne również i z tego względu, że w najbliższych latach, z uwagi na niekorzystne trendy demograficzne, będziemy mieli ...