Rynek Finansowy: Loża komentatorów – wrzesień 2018

Marta Petka-Zagajewska
kierownik Zespołu Analiz Makroekonomicznych, PKO BP

Rok 2018 przyniósł kolejną falę ożywienia na rynku kredytów hipotecznych. Stało się tak dzięki dobrej sytuacji na rynku pracy (historycznie niskie bezrobocie, wysoka dynamika wynagrodzeń), ogólnej poprawie sytuacji finansowej gospodarstw domowych (wynikającej nie tylko ze zmian na rynku pracy, ale także m.in. ze zreformowanej polityki redystrybucyjnej państwa), rosnącemu ich optymizmowi co do przyszłej sytuacji finansowej oraz historycznie niskim stopom procentowym. Zainteresowanie kredytami hipotecznymi splata się z gotowością banków do ich udzielania. Rosnące dochody oznaczają, że rośnie zdolność kredytowa. Dzięki spadającemu bezrobociu i stabilnej sytuacji na rynku nieruchomości udzielane kredyty obarczone są relatywnie niskim ryzykiem. Ożywienie na rynku kredytów hipotecznych sprzyja bankom, zwiększając ich zdolność do pozyskiwania długoterminowych klientów. Boom na rynku nieruchomości splata się z ożywieniem poza mieszkaniowych inwestycji budowlanych. To, wraz z widocznymi także poza budownictwem brakami pracowników, które generują presję płacową, znacząco podnosi koszty firm budowlanych. Ostatnie dostępne dane (I kw. br.) potwierdzają, że utrzymuje się obserwowany od III kw. ub.r. trend pogarszania rentowności sprzedaży w budownictwie, a koszty materiałów i zatrudnienia stanowią dla niej narastającą barierę. To, z jednej strony, wróżyć może szybszy (uwarunkowany podażowo) wzrost cen nieruchomości (co poprawia wartość zabezpieczeń kredytów hipotecznych). Z drugiej strony, rosnące koszty mogą negatywnie wpływać na jakość portfela kredytów dla branży budowlanej.

Andrzej Reterski
ekspert w branży consumer finance

Budownictwo jest w Polsce motorem wzrostu gospodarczego. Na pogarszanie się sytuacji firm budowlanych wpływają różne czynniki. Jednym z nich jest nadpodaż nieruchomości (głównie mieszkań) na rynku pierwotnym, drugim -może nawet istotniejszym – dynamiczny wzrost kosztów produkcji. Chodzi tu głównie o rosnące koszty pracownicze i spadek popytu. Oczywistą konsekwencją tego zjawiska jest korekta cen nieruchomości w dół oraz pogłębienie problemów, z którymi borykają się firmy budowlane. Niestety jest to bardzo niepokojący scenariusz dla gospodarki, a co za tym idzie i dla sektora bankowego. Jeżeli na rynku budowlanym dojdzie do istotnego spowolnienia, to spadnie również akcja kredytowa banków oferujących kredyty hipoteczne. Wpłynie to znacząco na ich dochody. Zważywszy na okresy kredytowania w tym segmencie rynku finansowego, wpływ nie będzie widoczny natychmiast, ale w ciągu 2-3 lat będzie miał istotne znaczenie dla wyników sektora bankowego. Pośrednicy oferujący kredyty hipoteczne odczują to znacznie wcześniej. Nastąpi pogorszenie jakości portfeli, redukcje zatrudnienia, ograniczenie sprzedaży kredytów przez kanały zewnętrzne, czyli pośredników. Niestety znacznie poważniejsze mogą być konsekwencje dla całej gospodarki. Spowolnienie w budownictwie może oznaczać spowolnienie w całej gospodarce, a od tego już tylko jeden krok do kryzysu. Ten scenariusz nie jest jedynym możliwym. Nawet jeś...