Rynek finansowy: Loża komentatorów kwiecień 2011

Krzysztof Kluza

Proponowane zmiany będą w różnorodny sposób oddziaływać na sektor bankowy. Bezpośrednie i pewne efekty będzie można zaobserwować głównie po stronie minusów. Pierwszy z nich to zmniejszenie depozytów OFE w bankach i obejmowanych przez nie bankowych papierach wartościowych. Na koniec 2010 r. banki pozyskiwały z tego źródła finansowanie na poziomie ok. 8 mld zł. Drugi to obniżenie się dochodów banków z przyszłych dywidend od powszechnych towarzystw emerytalnych.

Obecnie działa 14 PTE, które za 2010 r. wypracowały blisko 600 mln zł zysku. W pięciu z nich bezpośrednimi mniejszościowymi lub większościowymi akcjonariuszami są krajowe banki, a kolejne cztery PTE należą do podmiotów będących częścią grup kapitałowych, w skład których wchodzą również banki. Zmiany w OFE osłabią również rynek kapitałowy, na którym aktywnym organizatorem emisji i uczestnikiem obrotu są banki i ich biura maklerskie. Z drugiej jednak strony ustabilizuje to popularność kredytu bankowego jako źródła finansowania działalności gospodarczej. Po stronie plusów, na razie potencjalnych, leży natomiast możliwość rezygnacji przez rząd z wprowadzenia podatku bankowego (jeśli uzna, że wystarczająco dużo zaoszczędził na zmianach w OFE). Ten scenariusz byłby bardzo korzystny dla banków, przewyższając powyżej przytoczone minusy. Największą niewiadomą pozostaje zaś wciąż wpływ proponowanych zmian w OFE na długofalowy wzrost gospodarczy, od którego w najsilniejszym stopniu zależeć będzie przyszła kondycja finansowa banków.

adiunkt w SGH,
dyrektor Banku BGK

Emil Szweda

Wpływ ten może mieć dwojaki charakter. Prawdopodobnie wskutek zmian zmniejszą się przychody (prowizje od nowych składek) OFE, co będzie miało wpływ na ich wyniki finansowe i tym samym poziom wypłacanych dywidend. W 2009 r. zysk netto wszystkich OFE wyniósł według KNF 762 mln zł. Komisja nie prezentuje jeszcze danych za 2010 r., ale możemy przyjąć, że będzie to w granicach 800 mln zł. Nawet jeśli całość zysków OFE wypłacałyby w postaci dywidendy dla akcjonariuszy (banków), nie jest to kwota, której zmniejszenie nawet o połowę mogłaby zachwiać wynikami sektora bankowego w Polsce (11,6 mld zł zysku netto w 2010 r.). Kapitałów bankom nie zabraknie, choć nie da się wykluczyć, że OFE zamiast przekazywać dywidendy, zaczną konsolidować rynek, co może pociągnąć za sobą pewne koszty, także dla ich właścicieli. Jest jednak i jaśniejsza strona medalu. Dyskusja na temat systemu emerytalnego uświadomiła wielu Polakom, w jak trudnej sytuacji znajdą się po osiągnięciu wieku emerytalnego. Dla instytucji finansowych to dobra okazja, by promować plany dodatkowego oszczędzania w III filarze, które mogą zyskać charakter ...