BANK 2009/04

Rynek finansowy: Licencjonowanie oszustów

Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter

Pośpiech, z jakim prokuratorzy departamentu sprawiedliwości starają się zakończyć tzw. sprawę Madoffa, jest co najmniej podejrzany. Czyżby bali się precedensu, a może jest im po prostu niezręcznie?

Jan M. Fijor

Takie wątpliwości ma coraz więcej osób. Jednym z tych, który mówi o tym najgłośniej, jest Lew Rockwell, prezes Instytutu Misesa z Alabamy.

Przekręt tysiąclecia

Wiadomo już, że ofiary imperium inwestycyjnego Bernarda Madoffa mają prawo do składania roszczeń do 2 lipca 2009 r. Suma dotychczas zarejestrowanych roszczeń wynosi ok. miliarda dolarów, a więc zaledwie 2 proc. tego, co z imperium „Berniego” wyparowało. Mimo to już w trzy miesiące od ujawnienia afery (grudzień 2008), akt oskarżenia jest gotowy i można go przejrzeć pod adresem usanys.madoff@usdoj.gov. Dzięki wzorowej wręcz współpracy oskarżonego z prokuratorem federalnym, pełnemu przyznaniu się do winy i głośnemu biciu w piersi, a także umiejętnościom adwokatów Bernie Madoffa, jeden z największych przekrętów w dziejach świata, zakończy się symbolicznym wyrokiem więzienia, czyli w zasadzie ujdzie na sucho. Mimo że Madoff sprzeniewierzył 50 miliardów dolarów, większość jego rodzinnego majątku pozostanie nietknięta – „jako majątek żony Ruth” – a ofiary otrzymają groszowe odszkodowania, o ile w ogóle je otrzymają. Spisek to czy kpina ze sprawiedliwości? – pyta Sarah Chew, która na inwestycjach u Madoffa straciła ok. 1,5 miliona dolarów.

Największe afery w historii

  • Zdaniem Davida Friedmana, amerykański system emerytalny – od roku 1934 i wciąż trwa – kwota wchodząca w finansowanie piramidki ok. 7 bilionów dolarów.

  • Bernard Madoff – Stany Zjednoczone, 2008 rok – 50 miliardów dolarów.

  • Afera Enron – Stany Zjednoczone, 2003 rok – oszukano inwestorów i pracowników firmy na kwotę ok. 20 mld dolarów.

  • Allen Stanford – Wielka Brytania, Antigua, rok 2009 – oszukał inwestorów i klientów swego banku na ok. 1,6 miliarda dolarów.

  • W indyjskiej firmie informatycznej Satyam Computers – Indie, lata 2007-2008 – zniknęło 940 milionów dolarów inwestorów i partnerów.

  • Piramidka znana jako „Gra w samolot” – Stany Zjednoczone, lata 1990-1992 – typowy schemat Ponziego, w którym zniknęło ok. 100 milionów dolarów naiwnych ciułaczy.

  • Piramidka znana, jako Women Empowering (Pełnomocnictwo Kobiet), w funduszu „tylko dla kobiet” utworzonym na Wyspie Isle of Wright – Wielka Brytania, rok 2001 – zniknęło ponad 150 milionów dolarów.

  • Piramidka Warszawskiej Grupy Inwestycyjnej, śledztwo trwa – Polska, począwszy od roku 2005 – inwestorzy stracili ekwiwalent ok. 120 milionów dolarów.

  • Schemat autorstwa Carlo Ponziego – Stany Zjednoczone, lata 1919-1920 – wynalazca piramidki oszukał klientelę Bostonu na ok. 2 miliony dolarów (w obecnych cenach jest to ok. 100 milionów dolarów).

  • Piramidka znana jako „cudowne drożdże”, polegająca na kupowaniu drożdży do produkcji kwaśnego mleka i sprzedawaniu tegoż mleka – Rumunia, w latach 1995-1998 – pociągnęła za sobą straty uczestników rzędu 30 milionów dolarów.

  • Bezpieczna Kasa Oszczędnościowa Lecha Grobelnego – Polska, lata 1989-1990 – wprawdzie założyciel BKO został ostatecznie uniewinniony, to jednak faktem jest, że jego klienci stracili łącznie ok. 3 miliony dolarów.

System, na którym opierało się oszustwo Madoffa, to formuła znana od ponad 90 lat, a wymyślona w USA przez włoskiego imigranta, Carlo Ponziego, stąd jej nazwa: schemat Ponziego. W Polsce jest ona określana raczej jako „ruletka argentyńska” albo „piramidka”. Carlo Ponzi wpadł na ten „cudowny” pomysł ...

Artykuł jest płatny. Aby uzyskać dostęp można:

  • zalogować się na swoje konto, jeśli wcześniej dokonano zakupu (w tym prenumeraty),
  • wykupić dostęp do pojedynczego artykułu: SMS, cena 5 zł netto (6,15 zł brutto) - kup artykuł
  • wykupić dostęp do całego wydania pisma, w którym jest ten artykuł: SMS, cena 19 zł netto (23,37 zł brutto) - kup całe wydanie,
  • zaprenumerować pismo, aby uzyskać dostęp do wydań bieżących i wszystkich archiwalnych: wejdź na BANK.pl/sklep.

Uwaga:

  • zalogowanym użytkownikom, podczas wpisywania kodu, zakup zostanie przypisany i zapamiętany do wykorzystania w przyszłości,
  • wpisanie kodu bez zalogowania spowoduje przyznanie uprawnień dostępu do artykułu/wydania na 24 godziny (lub krócej w przypadku wyczyszczenia plików Cookies).

Komunikat dla uczestników Programu Wiedza online:

  • bezpłatny dostęp do artykułu wymaga zalogowania się na konto typu BANKOWIEC, STUDENT lub NAUCZYCIEL AKADEMICKI