Rynek finansowy: Jak nie zostać jeleniem

Konrad Machowski

Patologiczne zachowania nierzetelnych podmiotów, oferujących za pośrednictwem internetu atrakcyjne inwestycje na rynku walutowym, bądź w innego rodzaju instrumenty pochodne, nie sprowadzają się wyłącznie do missellingu czy ukrywania rzeczywistego ryzyka towarzyszącego lokowaniu środków. – Notujemy też działania typowo przestępcze, kiedy po przekazaniu przez klienta np. 10 tys. zł kontakt z „firmą forexową” się urywa – podkreśla Agnieszka Wachnicka, dyrektor Wydziału Klienta Rynku Bankowo-Kapitałowego w biurze Rzecznika Finansowego. To właśnie do tej instytucji z roku na rok trafia coraz więcej skarg konsumentów, którzy ulegli socjotechnice stosowanej przez pokątnych pośredników inwestycyjnych. Mnogość napływających wniosków oraz rozmów z poszkodowanymi podczas telefonicznych dyżurów eksperckich skłoniła Rzecznika Finansowego do przygotowania obszernego raportu, wskazującego na podstawowe nieprawidłowości związane z powierzaniem swych oszczędności niepewnym podmiotom.

Raport i poradnik w jednym

W przeciwieństwie do klasycznych opracowań tego typu, koncentrujących się na określeniu patologii i wskazaniu metod ich zwalczania, dokument ogłoszony przez Biuro Rzecznika Finansowego dedykowany jest w pierwszej kolejności aktualnym i przyszłym indywidualnym inwestorom. „Celem opracowania jest (…) zwiększanie świadomości prawnej klientów, w tym konsumentów, oraz zapewnienie im dostępu do informacji” – czytamy we wstępie. Pokaźną część raportu poświęcono wyjaśnieniu prawideł rządzących rynkiem walutowym i obrotem innego rodzaju instrumentami pochodnymi oraz modelom działalności firm inwestycyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem niekorzystnego dla klienta schematu market maker. Eksperci Biura Rzecznika Finansowego wskazują też występujące w systemie prawnym Polski i Unii Europejskiej instrumenty ochrony indywidualnych ciułaczy.

Sporo uwagi poświęcono mechanizmowi dźwigni finansowej, szczególnie niebezpiecznemu dla początkującego gracza z uwagi na możliwość wygenerowania strat przekraczających wartość wniesionych środków. Odrębny rozdział poświęcony jest niebezpieczeństwom związanym z powierzaniem pieniędzy podmiotom prowadzącym działalność transgraniczną, zwłaszcza pośrednikom posiadającym siedzibę poza terytorium Wspólnoty Europejskiej. „Fakt, iż strona internetowa prowadzona jest w języku polskim oraz umowy lub regulaminy sporządzone są w języku polskim, nie przesądza, że podmiot świadczący usługi finansowe ma siedzibę w Polsce lub w państwie Unii Europejskiej” – przypomina Rzecznik Finansowy. Właściwą formą weryfikacji tego czy podmiot podlega krajowemu nadzorowi finansowemu ...