Rynek finansowy: Egzamin z etyki

Krzysztof Maciejewski

Kiedy pewna międzynarodowa instytucja wchodziła do Polski, uznała, że nieetyczne będzie inwestowanie w polskie spółki sektora zbrojeniowego. Pozornie słuszna postawa, ale ta sama instytucja wspiera swoimi pieniędzmi amerykańskich producentów broni. Widocznie zagraniczne czołgi są bardziej etyczne od polskich. Inna firma zasłynęła z kolei dość spektakularnym wejściem na nasz rynek, kiedy to kupiła znane zakłady produkujące ciastka. Wkrótce fabryka została zamknięta, a jej pracownicy trafili do biur pośrednictwa pracy. Po tym epizodzie zagraniczny inwestor zaczął mocną autopromocję, nazywając się firmą społecznie odpowiedzialną, a jednym z dowodów tego, jakże etycznego, podejścia stało się uruchomienie infolinii dla klientów. Podobne historie niestety podważają chwalebne idee związane z różnymi kodeksami dobrych praktyk.
Ale to nie oznacza przecież, że powinny zachęcać do postępowania nieetycznego.

Kanon barbarzyńców

Wydaje się, że najbardziej zainteresowane wdrożeniem dobrych praktyk powinny być banki i instytucje finansowe, a więc ci, którzy na kryzysie finansowym mogą ucierpieć najbardziej. Tymczasem banki podchodzą ostrożnie do wprowadzonego jeszcze w marcu 2008 r. tzw. Kanonu Dobrych Praktyk Rynku Finansowego. Osoby niezbyt dobrze orientujące się w rynku finansowym dziwią się nawet, że poza bankami spółdzielczymi przestrzeganie tego zbioru dobrych praktyk zadeklarowały praktycznie tylko SKOK-i. Wiadomo przecież, że spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe postrzegane są przez finansistów jako instytucje, delikatnie mówiąc, mało wiarygodne. Taka postawa banków komercyjnych nie powinna jednak dziwić. Wszak jako pierwsze wprowadziły one kanon dobrych praktyk bankowych.

– Banki już kilka lat temu wprowadziły dobre praktyki bankowe zaproponowane przez Związek Banków Polskich. Nie słyszałam, żeby któraś z instytucji wzbraniała się przed ich wdrażaniem – podkreśla Jolanta Ciążyńska-Syka, członek Komisji Etyki Bankowej i dyrektor Biura Zarządu w Banku Pocztowym SA. Tu warto dodać, że być może z jednej strony banki nie zdążyły jeszcze gremialnie zapoznać się z materią kanonu, a z drugiej zaś – spora część zasad kanonu ...