Rosja wkrótce stanie się drugim największym rynkiem centrów handlowych w Europie

Według najnowszego raportu opublikowanego dziś przez międzynarodową firmę doradczą Cushman & Wakefield Rosja wkrótce zostanie drugim największym rynkiem centrów handlowych w Europie, wyprzedzając pod tym względem Wielką Brytanię.

• Podaż nowej powierzchni w centrach handlowych w Europie w 2013 r. może wynieść 7 mln mkw. – najwięcej od 2009 r., gdy na rynek trafiło 7,8 mln mkw.
• W bieżącym roku 70% nowej podaży powierzchni (4,9 mln mkw.) przypadnie na centra handlowe w Europie Środkowo-Wschodniej.
• W latach 2013-2014 powstanie w Rosji 2,4 mln mkw. nowej powierzchni, co stanowi 22% łącznej podaży w przygotowaniu w Europie.
• Do końca 2014 r. zasoby powierzchni w centrach handlowych w Turcji mogą wzrosnąć o 1,55 mln mkw., czyli o 23%.

Z raportu firmy Cushman & Wakefield dotyczącego rozwoju centrów handlowych w Europie European Shopping Centre Development 2013 wynika, że największymi rynkami pod względem zasobów powierzchni w centrach handlowych są Francja i Wielka Brytania, na które przypada odpowiednio 16,95 mln mkw. i 16,48 mln mkw. Jednak trzecia w rankingu Rosja z zasobami wynoszącymi 16,47 mln mkw. wkrótce wyprzedzi Wielką Brytanię ze względu na planowane inwestycje na poziomie 2,4 mln mkw. w latach 2013-2014, co stanowi prawie jedną czwartą (22%) łącznej podaży w przygotowaniu w Europie w tym okresie.

Na drugiej pozycji rankingu rynków, na których przygotowywana jest największa ilość nowej powierzchni handlowej w latach 2013-2014, znalazła się Turcja z ponad 1,5 mln mkw. GLA, z czego ponad 50% powstanie w Stambule. Jeżeli wszystkie projekty zostaną ukończone w terminie, Turcja może odnotować wzrost podaży powierzchni w centrach handlowych do końca 2014 r. o 23%.

Neal Best, Associate Director z europejskiego działu badań firmy Cushman & Wakefield, powiedział: „Oprócz Rosji i Turcji dwucyfrowy wzrost podaży do końca 2014 r. możliwy jest także w Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Bułgarii i na Ukrainie, co świadczy o rosnącym udziale Europy Środkowo-Wschodniej w nowych zasobach powierzchni w centrach handlowych w Europie„.

W 2012 r. łączna podaż nowej powierzchni w centrach handlowych Europy wyniosła 5,7 mln mkw., z czego prawie 65% przypadło na Europę Środkowo-Wschodnią.

Według autorów raportu tegoroczna podaż nowej powierzchni w Europie może wynieść 7 mln mkw. i być najwyższa od 2009 r., gdy oddano do użytku 7,8 mln mkw. Wynika to głównie z faktu, że realizacja kilku inwestycji na niektórych rynkach została opóźniona w ubiegłym roku z powodu trudności z uzyskaniem finansowania i termin ich ukończenia przesunięto z drugiej połowy 2012 r. na bieżący rok.

W 2013 r. powstanie 215 nowych centrów handlowych w Europie, w tym 147 w Europie Środkowo-Wschodniej. Ponadto na bieżący rok planowana jest rozbudowa kolejnych 109 obiektów, z czego 77 w Europie Zachodniej. Natomiast w 2014 r. nowa podaż powierzchni w centrach handlowych może wynieść 3,7 mln mkw., czyli tylko nieznacznie przekroczy połowę tegorocznej prognozowanej podaży.

Katarzyna Michnikowska, Starszy konsultant z Działu Wycen i Doradztwa polskiego oddziału Cushman & Wakefield, powiedziała: „Obecnie w Polsce powstaje kilka znaczących pod względem wielkości i lokalizacji centrów handlowych, głównie w największych aglomeracjach. Polska zajmuje wysokie piąte miejsce w rankingu rynków oczekujących największego wzrostu nowej podaży w latach 2013-2014. Przybędzie w tym okresie ok. 1 milion mkw. nowej powierzchni w centrach handlowych. W drugiej połowie bieżącego roku planowane jest otwarcie między innymi dwóch ważnych obiektów handlowych stanowiących element głównych węzłów komunikacyjnych w centrach miast – Galerii Katowickiej oraz Poznań City Centre. W Polsce, podobnie jak w całej Europie, obserwujemy jednak również opóźnienia w oddaniu obiektów do użytku z uwagi na przedłużające się procesy komercjalizacji. Przesuwają się również daty rozpoczęcia nowych dużych inwestycji handlowych. Wszystko to sprawia, że oczekiwana kumulacja podaży w Polsce w 2013 r. może rozłożyć się na kilka kolejnych lat, z korzyścią dla stabilności rynku„.

W drugiej połowie 2012 r. zasoby powierzchni w centrach handlowych w Europie wzrosły o 3,4 mln mkw., przy czym na Rosję przypadło 33% nowej podaży, czyli 1,1 mln mkw. W tym czasie otwarto łącznie 100 nowych centrów handlowych: 66 w Europie Środkowo-Wschodniej i 34 w Europie Zachodniej. Największym nowym obiektem ukończonym w tym okresie było centrum handlowe Marmara Park w Stambule o powierzchni 100 000 mkw. Ponadto ukończono rozbudowę 59 obiektów handlowych (12 w Europie Środkowo-Wschodniej i 47 w Europie Zachodniej). Jednak obiektem, w którym oddano do użytku najwięcej nowej powierzchni w ramach pojedynczej zrealizowanej inwestycji, był drugi etap Puerta Venecia w hiszpańskiej Saragossie, gdzie istniejący park handlowy rozbudowano o 123 475 mkw. W marcu 2013 r. otwarto dwa kolejne duże centra handlowe: Trinity Leeds o powierzchni 75 900 mkw. w Wielkiej Brytanii oraz Paradise Center o powierzchni 80 000 mkw. w stolicy Bułgarii Sofii.

Justin Taylor, dyrektor ds. powierzchni handlowych w firmie Cushman & Wakefield w Wielkiej Brytanii, powiedział: „Prognozowany wzrost aktywności deweloperskiej na rynku centrów handlowych w Europie w 2013 r. jest obiecujący. Oddanie do użytku wielu dużych projektów przewidzianych na ubiegły rok odsunięto w czasie z datą ukończenia w 2013 r. Na uwagę zasługuje fakt, że w bieżącym roku 70% nowej powierzchni w centrach handlowych powstanie w Europie Środkowo-Wschodniej. Natomiast na dojrzałych rynkach Europy Zachodniej aktywność deweloperska coraz częściej koncentruje się raczej wokół rozbudowy i modernizacji istniejących obiektów niż budowy nowych centrów handlowych„.

W drugiej połowie 2012 r. wartość transakcji inwestycyjnych na rynku nieruchomości handlowych w Europie przekroczyła 21 mld euro, co stanowi wzrost o 9 mld euro w porównaniu z poprzednimi sześcioma miesiącami. Dla porównania wolumen transakcji w drugim półroczu 2011 r. wyniósł 19,4 mld euro. Udział rynku nieruchomości handlowych w łącznej wartości transakcji inwestycyjnych w drugiej połowie 2012 r., który wyniósł 28%, był zbliżony do odnotowanego w tym samym okresie w 2011 r. i wzrósł o 7% w porównaniu z pierwszym półroczem 2012. Największy wolumen transakcji inwestycyjnych na rynku nieruchomości handlowych odnotowano w Wielkiej Brytanii i Niemczech, na które łącznie przypadła ponad połowa obrotów w Europie.

Mike Rodda, dyrektor działu ds. inwestycji w nieruchomości handlowe w krajach EMEA w firmie Cushman & Wakefield, powiedział: „W pierwszym kwartale 2013 r. wolumen obrotów na rynku inwestycji w nieruchomości handlowe wyniósł tylko 8,4 mld euro, czyli o 5,4 mld euro mniej niż w czwartym kwartale 2012 r. Pomimo silnego popytu na najlepsze aktywa prognozy na pozostałe miesiące 2013 r. są nadal ostrożne. Dostęp do kapitału jest nadal dla wielu utrudniony, a niewystarczająca podaż atrakcyjnych obiektów w połączeniu z selektywnym popytem najemców może dodatkowo spowolnić aktywność inwestycyjną„.

Michael Reilly
Cushman & Wakefield