Regulacje: Bazylea III ante portas

Mariusz Zygierewicz
Autor jest dyrektorem Zespołu Ekonomiczno-Regulacyjnego ZBP.
Uczestniczy w pracach Europejskiej Federacji Bankowej.

Jak wiadomo, wymogi kapitałowe określane mianem Bazylei II czy Bazylei III nie są postanowieniami sa­mymi w sobie prawnie wiążącymi dla banków działa­jących w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że Unia Europej­ska dokonuje ich implementacji poprzez wpisanie ich do pakietu CRD/CRR. Większość szczegółowych standardów wymogów kapitałowych jest zapianych w unijnym roz­porządzeniu CRR, które stosuje się wprost w państwach członkowskich. Stąd, wyprzedzając nieco finalne prace na szczeblu unijnym, warto zapoznać się z wynikami postano­wień Komitetu Bazylejskiego. Tym bardziej że w Unii Eu­ropejskiej od dłuższego czasu trwają już prace nad mody­fikacją pakietu CRD/CRR, a zmiana warunków wymaga odpowiedniego dostosowania rozmiarów kapitałów ban­ków. W warunkach relatywnie niskiej rentowności biznesu bankowego w Polsce oraz braku innych poważnych źródeł pozyskania kapitału niż zyski zatrzymane lepiej jest znać z wyprzedzeniem nowe wymogi, aby być przygotowanym w odpowiednim czasie.

Standardy kapitałowe

Początkowa faza reformy Bazylei III koncentrowała się na wzmocnieniu kilku wyraźnie zaznaczonych komponentów standardów kapitałowych. Były to przede wszystkim – popra­wa jakości kapitału regulacyjnego banków poprzez zwiększe­nie znaczenia funduszy common equity Tier I, zwiększenie poziomu wymogów kapitałowych (łącznie z zapewnieniem wystarczających wymogów w sytuacji stresowej), przegląd stosowanych wag ryzyka (w tym dla ryzyka rynkowego, se­kurytyzacji), wdrożenie makroostrożnościowych elementów wymogów kapitałowych banków, określenie nowego wymogu kapitałowego w postaci wskaźnika dźwigni czy całego pakietu wymogów w zakresie płynności banków.

Obecnie zakończony przegląd wymagań kapitałowych banków dotyczył przede wszystkim zwiększenia i lepszego dostosowania wymogów w zakresie podejścia standardowego w ryzyku kredytowym oraz standardowego po­dejścia w zakresie ryzyka operacyjne­go. Ustanowiono także nowe limity dla celów kalkulacji wymogów kapi­tałowych przy stosowaniu wewnętrz­nych modeli w obszarze ryzyka kredy­towego i ryzyka operacyjnego, wyższy wskaźnik dźwigni dla banków syste­mowo ważnych w skali międzynaro­dowej oraz zmieniono floor z Bazy­lei II dla celów stosowania Bazylei III. Z punktu widzenia działalności banków spółdzielczych znaczenie mają jedynie zmiany wymienione na początku, a więc w podejściu standardowym w ryzyku kredytowym i ryzyku operacyjnym. W niektórych obszarach są one za­sadnicze, więc warto je poznać przynajmniej w zarysach, tym bardziej że mogą one mieć długoterminowe skutki dla wyników i dla działalności banków.

Ryzyko kredytowe

W zakresie ryzyka kredytowego celem przeprowadzenia zmian przez regulatorów było większe dostosowanie wysokości wag ryzyka do poziomu generowanego ryzyka w da­nej ekspozycji. Te zmiany nie dotyczą wszystkich rodzajów ekspozycji, jednak w kilku przypadkach mają one znaczący charakter. Warto zatem przyjrzeć się im w podziale na po­szczególne kategorie ekspozycji.

W odniesieniu do ekspozycji kredytowych względem innych banków nastąpi zmiana wag ryzyka, przy czym bę­dzie ona zależeć od tego, czy dotyczy to banków z ratingiem zewnętrznym czy bez takiego ratingu. W przypadku ...