Raport Specjalny | Polska Bezgotówkowa | Kampania społeczna #zdrowobezgotówkowo

Globalna wioska się zatrzymała…

Czasowe „zawieszenie” globalnej gospodarki z uwagi na sytuację epidemiologiczną nastąpiło de facto z dnia na dzień, nie dając zarówno przedsiębiorcom, jak i konsumentom zbyt wiele czasu na zaadaptowanie się do całkiem nowych uwarunkowań. Dla większości z nas nowa rzeczywistość była równoznaczna ze spowolnieniem lub zawieszeniem pracy, a niekiedy wręcz jej  utratą. „Stan epidemii” to również zamknięcie się w domach i znaczące ograniczenie kontaktów społecznych lub zastąpienie ich nowymi formami komunikacji.

… ale koronawirus to też przyśpieszenie

Mimo tego słynnego już „lockdownu” czy „narodowej kwarantanny” w wielu domach, przedsiębiorstwach czy zakładach pracy można było dostrzec ogromne przyśpieszenie i wolę zmian. Tak dzieje się na przykład w handlu, w usługach cyfrowych czy też sektorze nowoczesnych technologii. W tych właśnie sektorach specyficzne uwarunkowania, spowodowane przez rozprzestrzenianie się koronawirusa, wymusiły przyspieszoną transformację i zwiększoną elastyczność w dostosowywaniu się do sytuacji.

Marzec jako czas zmiany nawyków płatniczych

Marzec był dla wszystkich bardzo wyjątkowym miesiącem. Trudność w ocenie dalszych postępów epidemii, jak i oczekiwanie na skuteczne środki przeciwdziałające wirusowi były pożywką dla niepewności, która szybko zaczęła udzielać się całym społecznościom. Teraz sytuacja z pewnością uległa pewnemu uspokojeniu, a ludzie przyzwyczaili się do nowych zasad życia społecznego. Od samego początku epidemii Fundacja Polska Bezgotówkowa, zgodnie ze swoją misją, rozpoczęła działania związane z edukacją konsumentów w obszarze zachowania wymogów sanitarnych i higieny w obszarze płatności. Wystartowaliśmy z kampanią społeczną #zdrowobezgotówkowo, której założenia zostały opracowane na podstawie wytycznych Ministerstwa Rozwoju oraz zaleceń Głównego Inspektoratu Sanitarnego dla sklepów. Jej celem było zwiększenie świadomości obywateli dotyczącej bezpieczeństwa płatności bezgotówkowych w kontekście epidemiologicznym oraz zwiększenie solidarności społecznej. Zachęcano konsumentów, którzy wychodzą na zakupy, do dokonywania, w miarę możliwości, płatności bezgotówkowych i do wspierania osób ze swojego otoczenia, jak choćby sąsiadów seniorów, którzy są szczególnie narażeni na ryzyko związane z zarażeniem koronawirusem.

Kampania była prowadzona za pośrednictwem mediów społecznościowych: serwisów Facebook, Twitter i LinkedIn, w mediach tradycyjnych oraz innych kanałach digital. Działaniom w obszarze cyfrowym towarzyszyły również spoty radiowe. Oprócz tego na potrzeby kampanii #zdrowobezgotówkowo został stworzony specjalny landing page www.polskabezgotowkowa.pl/zdrowobezgotowkowo.

Można tam znaleźć do pobrania specjalnie przygotowaną Kartę Informacyjną, którą sprzedawcy mogą wydrukować i wywiesić w swoich punktach handlowo-usługowych. Fundacja Polska Bezgotówkowa przygotowała również specjalne naklejki, których dystrybucją do akceptantów zajęły się siły sprzedażowe agentów i banków. Naklejki zostały przekazane do ponad 100 tys. sklepów w całej Polsce.

Tematyka realizowanych działań dotyczyła zarówno samych zasad bezpiecznego dokonywania płatności, ze szczególnym wskazaniem na preferowanie formy bezgotówkowej, jak również zachowania zasad higieny zarówno po stronie akceptanta, jak i konsumenta. Przypominaliśmy o konieczności dezynfekowania terminali płatniczych, telefonów i innych urządzeń mobilnych oraz mycia rąk po zakupach.

W wyniku podjętych działań udało się nam zachęcić Polaków do większej ostrożności podczas zakupów, w tym w szczególności przy dokonywaniu zapłaty. W marcu widać było wyraźnie, że udział płatności bezgotówkowych wśród wszystkich transakcji wyraźnie wzrósł. Jednocześnie pamiętać należy, że czas „narodowej kwarantanny” nie sprzyjał konsumpcji i siłą rzeczy zachęcał do jej ograniczenia, skutkiem czego większość przedsiębiorców odczuła spowolnienie i spadek sprzedaży. Dziś powoli wracamy do przyzwyczajeń sprzed czasu epidemii, niemniej należy liczyć na utrwalenie się nowych zwyczajów płatniczych wśród Polaków. Byłby to dobry prognostyk dla dalszego rozwoju obrotu bezgotówkowego. Priorytetem jest oczywiście jak najszybszy powrót do poziomów transakcyjności oraz tempa rozwoju infrastruktury płatniczej z okresu sprzed kryzysu.

Higieniczne płatności bez PIN

W tę kampanię dobrze wpisało się podniesienie limitu dla transakcji bez użycia PIN do 100 zł, co wzmocniło nie tylko jej przekaz, ale pokazało zaangażowanie sektora bankowego w realną walkę z chorobą. Tutaj należy przypomnieć ogromne zaangażowanie branży płatniczej, która była w stanie zrealizować tę zmianę niezwykle szybko – choć jak wiemy, nie było to proste choćby z technicznego punktu widzenia.

Bezpieczne regulowanie płatności

Anna Spychalska-Grzeszek
dyrektor ds. marketingu i komunikacji Fundacji Polska Bezgotówkowa

Na naszych oczach zmienił się sposób funkcjonowania firm, instytucji i obywateli. Wpłynęło to też na plany samej Fundacji. Szybko musieliśmy redefiniować strategię działania – założone scenariusze komunikacyjne i marketingowe wzbogaciliśmy o inicjatywy niezbędne w dobie epidemii. Przyniosła nam ona nowe wyzwania, ale też stworzyła szanse i możliwości – płatności bezgotówkowe, dużo bezpieczniejsze niż obrót gotówką, są teraz potrzebne w każdym punkcie handlowo-usługowym. Dlatego ruszyliśmy z kampanią #zdrowobezgotówkowo. Celem wszystkich naszych działań było zwiększenie świadomości Polaków na temat bezpieczeństwa płatności bezgotówkowych w kontekście epidemiologicznym. Propagujemy transakcje elektroniczne, bo taka forma rozliczania się między klientami a sprzedawcami ogranicza ryzyko rozprzestrzeniania się bakterii i wirusów. Dzięki prowadzonej kampanii Fundacja dotarła zarówno do bardzo szerokiego grona przedsiębiorców, jak i do obywateli i konsumentów.