Raport Specjalny | Obsługa Gotówki | Cel nadal bardzo atrakcyjny

Od chwili pojawienia się bankomatów przestępcy próbowali dostać się do przechowywanej w nich gotówki. Każdego roku producenci opracowują coraz bardziej zaawansowane sposoby ochrony urządzeń, a przestępcy odpowiadają nowymi sposobami ich neutralizacji. Niektórzy chcą uzyskać dostęp do danych kart użytkowników, inni próbują manipulować wewnętrznym działaniem terminala. Co chwilę pojawiają się nowe schematy ataków na bankomaty, stała czujność i zapewnienie ich bezpieczeństwa jest zatem niezwykle istotna.

W Europie liczba ataków fizycznych na te urządzenia wzrosła od 2011 r. o 60%. Europejskie Stowarzyszenie na rzecz Bezpiecznych Transakcji (EAST) odnotowało w 2020 r. straty w wysokości 22 mln euro, jednak liczby te nie obejmują szkód dla reputacji pośrednika finansowego oraz ryzyka dla osób postronnych towarzyszącego próbom rabunku środków z bankomatu. Z raportu Związku Banków Polskich wynika, iż tylko w III kw. 2021 r. w Polsce doszło do 32 napadów na bankomaty, a w wyniku zaledwie 10 skutecznych włamań stracono co najmniej 1 132 000 zł.

Według danych Komendy Głównej Policji od stycznia 2022 do czerwca 2023 r. na terenie całego kraju dokonano 6134 przestępstwa kradzieży z włamaniem do bankomatów. W pierwszej połowie 2023 r. było ich 2834, w całym 2022 r. odnotowano 3300 takich incydentów. Liczby maleją, jednak bankomaty są nadal atrakcyjnym celem włamań.

Dynamit, gaz a może koparka?

Główne schematy ataków fizycznych na bankomaty to z reguły ich wysadzenie bądź wyrwanie. W wariancie pierwszym sprawcy umieszczają materiały wybuchowe, czy inne substancje, na zewnętrznej stronie drzwi sejfu lub wpompowują do wnętrza urządzenia wybuchowy gaz. Celem jest rozbicie ścianek i uzyskanie dostępu do gotówki. Tego typu ataki całkowicie lub częściowo niszczą bankomat, czyniąc go bezużytecznym, generują zarazem dodatkowe koszty związane ze szkodami powstałymi w otoczeniu. Takie incydenty mogą stanowić zagrożenie dla mieszkańców okolicznych budynków czy przechodniów.

Do bardziej subtelnych sposobów mechanicznych należy wykonanie transakcji bankomatowej, co otwiera przesłonę i umożliwia wprowadzenie ładunku wybuchowego do wnętrza urządzenia. Do najbardziej prymitywnych, ale i najskuteczniejszych form rabunku należy fizyczne jego usunięcie, najczęściej jest to wyrwanie, przy użyciu ciężkiego sprzętu lub pojazdów silnikowych. Ze zrozumiałych względów, sprawcy dokonują ataków głównie pod osłoną nocy bądź wcześnie rano.

Jak się chronić?

Aby zmniejszyć skuteczność fizycznych ataków na bankomaty, należy stosować równocześnie kilka rozwiązań ...