Raport Specjalny | Obrót Gotówkowy | Była, jest i będzie

Od chwili, gdy płatności bezgotówkowe zaczęły opanowywać rynek, ustawodawcy i regulatorzy coraz mniej chętnie patrzą na gotówkę. 24 kwietnia tego roku Parlament Europejski przyjął pakiet regulacji dotyczący zapobieganiu finansowaniu terroryzmu i praniu brudnych pieniędzy; określony w nim limit płatności gotówkowych wynosi 10 tys. euro. Przypomnijmy, że w naszym kraju limit takich płatności pomiędzy przedsiębiorcami miał, od 1 stycznia br., wynosić jedynie 8 tys. zł, jednak – po licznych protestach – utrzymano poziom 15 tys. zł.

Kurczący się rynek

Znikają kolejne miejsca kojarzące się nam wyłącznie z gotówką. Pięć lat temu, w 2019 r., do wprowadzenia e-tac zachęcali nawet polscy biskupi. Jak mówił wtedy ks. Janusz Majda, ekonom Konferencji Episkopatu Polski – ogólnoświatowy trend odchodzenia od tradycyjnego pieniądza na rzecz transakcji bezgotówkowych z biegiem czasu znajdzie swoje miejsce i zastosowanie także w funkcjonowaniu Kościoła. Dziś na rynku dostępnych jest wiele modeli ofiaromatów, w tym te, które wyglądem pasują do miejsc sakralnych. Wszystkie one dają możliwość wyboru wysokości kwoty, jaką chce się ofiarować na potrzeby danej świątyni czy parafii. W 2022 r. PolCard informował, że zamontował w Polsce już ponad 100 automatów płatniczych, pozwalających przekazywać datki. Można je znaleźć nie tylko w świątyniach, znajdują się także w galeriach handlowych, na dużych dworcach itp.

Jeszcze nie tak dawno jednymi z ostatnich bastionów gotówki były urzędy administracji. To jednak szybko się zmienia. Jak wynika z badania Maison & Partners, przeprowadzonego dla Fundacji Polska Bezgotówkowa w lipcu br., 6 na 10 ankietowanych osób przyznało, że chciałoby mieć możliwość wyboru bezgotówkowej metody płatności również w urzędzie. Dodajmy, że do końca czerwca tego roku z Programu Fundacji Polska Bezgotówkowa skorzystało blisko 3 tys. urzędów i instytucji publicznych – łącznie zainstalowano w nich ponad 15 tys. urządzeń do przyjmowania płatności bezgotówkowych.

W sektorze publicznym odnotowano zresztą jeden z największych wzrostów popularności płatności bezgotówkowych – wykonano ponad 8 mln transakcji o wartości 1,3 mld zł. Obrót na zainstalowanych w nim terminalach wzrósł w porównaniu do 2022 r. o 28,5%. W administracji publicznej coraz bardziej popularny staje się BLIK, w maju 2024 r. – jak podawał jego operator –w ramach aplikacji mObywatel można było z niego korzystać w 50 urzędach.

Przeważają płatności bezgotówkowe…

NBP w kwietniowej informacji o kartach płatniczych poinformował, że z danych uzyskanych od wydawców kart wynika, że w IV kw. 2023 r. przeprowadzono nimi 2,5 mld transakcji o łącznej wartości 310,2 mld zł. Transakcje bezgotówkowe stanowiły tu 95%. Pozostałe 5% można by na siłę uznać za transakcje gotówkowe – było to bowiem wypłaty z bankomatów, wypłaty w kasach banków lub wypłaty sklepowe (...