Raport specjalny Horyzonty Bankowości 2017: Mieczem Damoklesa w węzeł gordyjski hipotek

Janina Ratynowska

Kluczowe dla gorącej dyskusji, jaka rozpętała się pod koniec 2016 r. po wprowadzeniu do projektu ustawy o kredycie hipotecznym poprawki Ministerstwa Finansów zakazującej wynagradzania pośredników kredytowych, stały się – na początku lutego – obrady podkomisji stałej ds. instytucji finansowych. Posłanka PiS Iwona Michałek złożyła wówczas poprawkę, zgodnie z którą z projektu ustawy o kredycie hipotecznym skreślony miał zostać zakaz wynagradzania pośredników kredytowych przez banki.

Posłanka PiS Iwona Michałek złożyła wówczas poprawkę, zgodnie z którą z projektu ustawy o kredycie hipotecznym skreślony miał zostać zakaz wynagradzania pośredników kredytowych przez banki.

– Wprowadzenie zakazu wypłaty prowizji wpłynęłoby negatywnie nie tylko na pośredników kredytowych, ale także na samych konsumentów – skomentowała decyzję podkomisji ekspertka Konfederacji Lewiatan Anna Dużyńska-Pucha.

– Jeżeli chcieliby skorzystać z usługi pośrednika, musieliby za nią zapłacić. Do tej pory bowiem ci otrzymywali wynagrodzenie bezpośrednio od banków. W konsekwencji spora część klientów przestałaby korzystać z usług pośredników, co spowodowałoby wyeliminowanie wielu z nich z rynku – wyjaśniała.

Według raportu przygotowanego przez PwC przychody firm pośrednictwa finansowego za udzielenie kredytów hipotecznych wynoszą rocznie ok. 470 mln zł; odpowiadają one za 57% ich przychodów, a wartość otrzymywanych z banków przez pośredników prowizji to ok. 2,3% wysokości kredytu.

Z raportu PwC przygotowanego na zlecenie Związku Firm Doradztwa Finansowego wynika, że wartość kredytów hipotecznych udzielonych w 2015 r. przy udziale pośredników finansowych wynosiła około 19 mld zł. Udział pośredników w wartości udzielanych kredytów hipotecznych wynosi około 50%.

Nadzór broni zakazu

Ministerstwo Finansów poparło poprawkę podkomisji. Tymczasem przeciwko takim rozwiązaniom zaprotestował Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, przypominając, że od początku procedowania ustawy jest za zakazem wynagradzania pośredników przez banki.

„W obecnym modelu wynagradzania pośredników, kredytodawcy wliczają w koszty kredytu koszty związane z pozyskaniem kredytobiorcy przez pośrednika. Bank wypłaca pośrednikowi prowizję z tytułu wykonania czynności pośrednictwa, które w tej części zastępują pracę pracownika bankowego w oddziale. W związku z powyższym, kredytobiorcy, nie wprost, ale pośrednio, są obarczeni kosztem pośrednictwa. Dlatego też – po zmianie modelu na taki, w którym pośrednik będzie wynagradzany przez kredytobiorcę – kredytodawcy adekwatnie powinni obniżyć koszty kredytu” – zasugerował UKNF.

Jego zdaniem wprowadzenie zakazu wynagradzania pośredników nie ograniczy kredytobiorcom z mniejszych miejscowości dostępu do usług profesjonalnego doradztwa. Po prostu skorzystają oni z usług najbliższego banku bez niezbędnej analizy ofert innych instytucji.

„Należy przede wszystkim pamiętać, że jest to specyficzna umowa, wiążąca strony na wiele lat, w odniesieniu do której w pełni powinny być stosowane zasady odpowiedzialnego kredytowania, a dokonanie przez kredytobiorcę analizy oferty banków będzie prowadzić do wzrostu jego świadomości co do charakteru tego ...