Raport specjalny Horyzonty Bankowości 2017: Cyfrowe remedium na rentowność

13,91 mld zł – tyle w 2016 r. zarobiły banki działające w Polsce. W stosunku do 2015 r. zysk netto był wyższy aż o 24,3% – wynika z danych Komisji Nadzoru Finansowego. Jak widać, podatek wprowadzony lutym nie przeszkodził bankom wypracować bardzo dobrych wyników.

W sektorze bankowym wyniki z odsetek wzrosły o 7,6%, do 38,06 mld zł, natomiast z prowizji spadły o 5,4%, do 12,6 mld zł. Z działalności bankowej wynik zwiększył się o 6,1%, do 59,35 mld zł, z działalności operacyjnej zwiększył się o 30,6%, do 18,44 mld zł. Z kolei koszty działalności banków wzrosły w 2016 r. o 2,9%, do 31,55 mld zł.

Podstawę opodatkowania dla banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych, oddziałów instytucji kredytowych i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych określono w przepisach jako nadwyżkę sumy wartości aktywów podatnika ponad kwotę 4 mld zł. Podatek rozliczany miesięcznie jest według stawki wynoszącej 0,0366% podstawy opodatkowania. Podstawę opodatkowania dla banków obniża się o wartości wskazane w ustawie, w tym o wartość kapitałów własnych.

Zwolnienia były i będą dalej

Komisja Nadzoru Finansowego uważa, że utrzymujące się ożywienie gospodarcze w połączeniu ze stabilną sytuacją przedsiębiorstw, poprawą sytuacji na rynku pracy, nastrojów przedsiębiorstw i konsumentów, jak też środowisko rekordowo niskich stóp procentowych sprzyjały umiarkowanemu wzrostowi skali działania sektora bankowego w niektórych obszarach.

Z danych KNF wynika, że suma bilansowa sektora zwiększyła się z 1600 mld zł na koniec 2015 r. do 1669,7 mld zł na koniec września br., czyli o 4,4%, a po wyeliminowaniu wpływu zmian kursów walut względem złotego o około 66,6 mld zł, tj. o 4,2% (rok do roku o 52,8 mld zł, tj. o 3,3%). Dynamika wzrostu sumy bilansowej była nieco wyższa. Głównymi obszarami przyrostu po stronie aktywów był portfel instrumentów dłużnych oraz kredyty, a po stronie zobowiązań depozyty gospodarstw domowych i sektora budżetowego.

„Banki kontynuowały działania zmierzające do wzrostu efektywności w drodze optymalizacji zatrudnienia i sieci sprzedaży. Proces ten był wzmocniony przez dokonane w minionych okresach przejęcia i fuzje oraz rozwój bankowości elektronicznej. W rezultacie, pomimo silnego wzrostu zatrudnienia w jednym z oddziałów instytucji kredytowych (na skutek zmian organizacyjnych w strukturach grupy macierzystej), doszło do zmniejszenia liczby zatrudnionych w sektorze bankowym (o 1,6 tys. osób) oraz sieci sprzedaży (o 243 placówki). Mając na uwadze globalne trendy, należy liczyć się z tym, że proces ten będzie kontynuowany” – zauważają eksperci KNF.

Poziom koncentracji nie uległ istotnej zmianie. Udział 10 największych banków w aktywach sektora nieznacznie wzrósł i na koniec września br. wynosił 70,7%, odnotowano nieznaczny wzrost ich udziału w depozytach do 73,7%, przy jednoczesnym obniżeniu ich udziału w kredytach dla sektora niefinansowego do 69,3%.

Miliardy z podatku

Gdy w lutym 2016 r. wprowadzony został podatek bankowy, Ministerstwo Finansów zapowiadało, że wpływy z tego tytułu wyniosą około 5,5 mld zł. Tymczasem do końca 2016 r. banki zapłaciły o 2 mld mniej.

Okazało się, że zgodnie z prawem obniżyły sobie podatek, kupując obligacje Skarbu Państwa. Bank, który je posiada, odlicza je do podstawy opodatkowania. Na początku stycznia ub.r. banki posiadały papiery za 177 mld zł. Pod koniec listopada miały ich o 1/3 więcej, za 239 mld zł. Inny zapis ustawy o podatku bankowym głosi, że należność dla fiskusa wylicza się według stanu aktywów na ostatni dzień miesiąca. A to z kolei powoduje, że część instytucji objętych nową daniną przerzuca aktywa na jeden dzień do ...