Raport specjalny Horyzonty Bankowości 2016: Wstrząsy wtórne dobrej zmiany

Justyna Patynowska

Do tej pierwszej od 2007 r. zmiany ratingu S&P dla Polski doszło 15 stycznia br. Wcześniej nigdy żadna agencja nie obniżyła nam oceny, skąd zatem taka zmiana, skoro do tamtego dnia cieszyliśmy się z perspektywy pozytywnej, a więc raczej należałoby się spodziewać podwyższenia oceny?

„Od wygranych wyborów w październiku 2015 r., nowy rząd w Polsce zainicjował różne środki legislacyjne, które uważamy za osłabienie niezależności i skuteczności kluczowych instytucji, co znajduje odzwierciedlenie w naszej ocenie” – tłumaczy swoją decyzję S&P.

Perspektywa negatywna – jak wyjaśnia S&P – oznacza, że istnieje prawdopodobieństwo wynoszące jeden do trzech na kolejną obniżkę ratingu w ciągu najbliższych 24 miesięcy, jeśli wiarygodność polityki pieniężnej lub finanse publiczne pogorszą się poniżej obecnych oczekiwań analityków agencji

Fitch, inna duża agencja, która ogłaszała ocenę dla Polski 15 stycznia, utrzymała ją na niezmienionym poziomie. W jej opinii rating A jest efektem dobrych wyników makroekeonomicznych i odpornego systemu bankowego przy jednoczesnym relatywnie niskim PKB per capita, szybkim rozwoju oraz spadającym bezrobociu. Mimo to analitycy tej agencji i tak zwrócili uwagę na wątpliwości, jakie pojawiły się w związku ze „zdominowaniem władzy wykonawczej oraz ustawodawczej przez Prawo i Sprawiedliwość, forsowaniem ustaw dotyczących mediów i sądownictwa, które spowodowały problemy krajowe, jak i zagraniczne z oceną rządu”.

Zła ocena PiS

O tym, że rating zostanie obniżony, rząd wiedział kilka dni wcześniej, bo zgodnie z procedurami przed oficjalnym ogłoszeniem oceny agencja przedstawiła polskim władzom swoje stanowisko. Ministrowie odpowiedzialni za gospodarkę w rządzie Beaty Szydło mieli czas, by przygotować „linię obrony”. Szybko pojawił się też komunikat, przedstawiający stanowisko Ministerstwa Finansów.

„Decyzja agencji ratingowej Standard & Poor’s o obniżeniu oceny ratingowej Polski jest niezrozumiała z punktu widzenia analizy ekonomicznej i finansowej. Decyzja ta jest sprzeczna z ocenami pozostałych agencji ratingowych, największych międzynarodowych instytucji finansowych oraz uczestników rynków finansowych. Jest tym bardziej niezrozumiała, że nie została poprzedzona zmianą perspektywy oceny ratingowej, która przed decyzją agencji S&P była pozytywna” – napisano.

Resort finansów wskazał, że agencja od ostatniego swojego raportu na temat Polski z sierpnia 2015 r. nie zmieniła ocen naszego kraju w żadnym z kluczowych kryteriów dla oceny ratingowej stosowanych przez S&P według swojej metodologii. „Podtrzymała neutralną ocenę uwarunkowań instytucjonalnych, polityki fiskalnej, sytuacji makroekonomicznej oraz otoczenia zewnętrznego. Jednocześnie, podobnie jak w poprzednim raporcie, jako silny punkt wskazała politykę monetarną” – czytamy w komunikacie.

Ministerstwo zwróciło też uwagę, że średnioterminowe projekcje S&P odnośnie wzrostu ...