Raport specjalny Horyzonty Bankowości 2016: Musimy powrócić z wyżyn do ludzi

Ekspansja firm z dynamicznie rozwijającej się branży fintech jest jednym z największych wyzwań dla tradycyjnego sektora finansowego. Pojawiają się nawet opinie, że fintech może za jakiś czas zastąpić tradycyjną bankowość. Czy pana zdaniem taka perspektywa jest realna?

– Osobiście uważam, że alternatywne instytucje finansowe nigdy nie zastąpią tradycyjnych banków. Pamiętajmy o jednym: bankowość należy traktować jako infrastrukturę. To rodzaj sieci, która obejmuje gospodarkę, zasila ją, pojawia się tam, gdzie jest potrzebna. Wszystkie pozostałe instytucje finansowe, czy raczej okołofinansowe, funkcjonują w tym systemie analogicznie jak punkty handlowe czy usługowe przy drogach. Tak jak przy autostradach wyrastają stacje benzynowe, zajazdy czy sklepy, tak podobnie i w świecie finansów z zasadniczej infrastruktury korzystają podmioty zaspokajające określone potrzeby różnych grup klientów. Nie należy ich deprecjonować ani lekceważyć, ale musimy mieć na względzie, że nie zastąpią one infrastruktury. Niestety, w powszechnym odbiorze społecznym owa infrastrukturalna funkcja bankowości nie jest właściwie dostrzegana. Traktuje się banki tylko jako samodzielnie działające przedsiębiorstwa, a to poważny błąd. Bankowość stanowi sieć wzajemnych powiązań, którą płynie pieniądz – jedna z największych wartości współczesnej gospodarki. Z tego punktu widzenia nie ma ważniejszego elementu infrastruktury, aniżeli sprawnie funkcjonująca sieć banków. Dlatego najważniejsze, aby dokładać wszelkich sił i środków, by ta infrastruktura działała. Jeśli doszłoby do jej regresu, odbije się to ujemnie na wszystkich innych branżach, na całej gospodarce.

Jak zwiększać świadomość społeczną w tym zakresie – i kto tak naprawdę powinien zmierzyć się z tym niełatwym wyzwaniem?

– To zadanie w pierwszej kolejności dla samych banków. Koncentrując się na elementach podstawowych, jakimi są aspekty finansowe czy infrastrukturalne, nie poświęcają one odpowiedniej uwagi kwestiom o charakterze społecznym. Tymczasem biznes bankowy musi być w równym stopniu skuteczny finansowo co zorientowany społecznie. Tego właśnie brakuje, lub też działania podejmowane przez banki są dość nieśmiałe. Dlaczego? Jeżeli inne elementy gospodarcze łączymy ze społecznymi, zatem bankowość też tak może działać. W ten sposób trafiałaby do swojej klienteli, ten klient byłby lepiej przygotowany żeby skuteczniej korzystać z bankowości. My, bankowcy nie możemy pozwolić sobie na to, by traktować klientów bankowych jak petentów. Mówiąc o uspołecznieniu działalności banków, mam na myśli tworzenie pewnego klimatu edukacyjnego, zrozumienia i innych elementów współdziałania. Il banco, jak dobrze wiemy, to po włosku ławka, od której to przed wiekami zaczęła się cała działalność współczesnych instytucji finansowych. Gdy banco był ławką ustawianą wśród ludzi, to była to instytucja w pełni uspołeczniona. W kolejnych stuleciach banki – jak zresztą wszystkie korporacje – zaczęły się coraz bardziej oddalać od swych klientów. ...