Raport Specjalny. Bezpieczeństwo Banków: Nie tylko fraudy i szantaże

Spektakularny finał złodziejskiego procederu uprawianego przez ponad pięć lat przez naszego rodaka nieprzypadkowo opisany został jako case study w obszernym raporcie poświęconym aktywności kryminalnej w internecie w 2018 r., opracowanym przez – działające w strukturach Europolu – Europejskie Centrum do Zwalczania Cyberprzestępczości. Twórcy opracowania ostrzegają: cyberszantaże z wykorzystaniem algorytmów szyfrujących dane na urządzeniach ofiar stanowią jedną z najpopularniejszych kategorii hakerskiej aktywności, wyprzedzając dominujące do niedawna bankowe trojany.

Szantaż jako usługa

Prawdziwą eksplozję ataków typu ransomware zaobserwowano w 2017 r., później ich przyrost znacząco wyhamował. Jest to ściśle powiązane ze zmianą taktyki działania hakerów. Miejsce samotnych wilków w rodzaju rodzimego Armaged0na czy Polsilvera coraz częściej zajmują zorganizowane grupy przestępcze, dla których jednostkowy łup rzędu kilkuset dolarów jest zdecydowanie niewystarczający. „Rosnące kompetencje sprawców i łatwość pozyskania zaawansowanych narzędzi IT skutkują stopniowym odchodzeniem od masowych ataków wymierzonych w przypadkowych, indywidualnych użytkowników. Przestępcy koncentrują się na działaniach ukierunkowanych na podmioty gospodarcze, w wyniku których uzyskać można znacznie większe kwoty” – zaznaczono w opracowaniu.

Indywidualni szantażyści i niewielkie gangi mogą z kolei skorzystać z oferty ransomware-as-a-service, wykupując dostęp do malware dostarczanego przez zewnętrzny podmiot na czas przeprowadzenia ataku. Przykładem takiego „programu partnerskiego” w światku hakerskim jest złośliwy kod o nazwie Cerber, który według szacunków ekspertów z zakresu cyberbezpieczeństwa, zapewnia swym twórcom stały przychód w wysokości 200 tys. USD miesięcznie. Środki wyłudzone przez szantażystów stanowią zaledwie ułamek strat, jakie globalna gospodarka ponosi wskutek ich działalności.

„Oszacowanie szkód wyrządzonych przez złośliwe oprogramowanie typu ransomware jest zadaniem niezwykle trudnym. Niektóre źródła podają, iż w roku 2017 osoby i podmioty z całego świata utraciły co najmniej 5 mld USD” – twierdzą autorzy raportu. Dla porównania – zakładane zyski grup przestępczych posługujących się 35 unikalnymi algorytmami w tym samym okresie to zaledwie 25 mln USD. Przyczyną tak znaczących rozbieżności jest bierność sporej części internautów, którzy w obliczu ataku nie negocjują z przestępcami, równocześnie nie podejmując innych działań w celu odblokowania systemu. Eksperci Europolu przypominają, iż zapłacenie haraczu w żadnym razie nie stanowi rozwiązania problemu. W niektórych przypadkach zhakowane dane można bez problemu odzyskać, korzystając z haseł udostępnianych przez organy powołane do zwalczania cyberprzestępczoś...