Raport euro: Zamiast podsumowania: euro jak róża wiatrów

Maria Dunin-Wąsowicz
Autorka jest doktorem nauk politycznych ze specjalizacją w dziedzinie ekonomii politycznej, członkiem zarządu
Forum Ruchu Europejskiego The author is the Member of the Board of the European Movement Forum

Korzyści v. straty

Tak w Wielkiej Brytanii, która obecnie nie myśli o pozbyciu się funta na rzecz waluty europejskiej, jak i w Polsce dostrzega się niedostatek publicznej debaty wokół doświadczeń państw w wyniku przyjęcia euro. Dyskusja – przeprowadzona 4 listopada 2014 r. przez ekspertów polskiego i brytyjskiego ruchu europejskiego oraz środowisko polskiego sektora bankowego – zatytułowana Z euro czy bez euro: aktualne i przyszłe wyzwania przed członkami UE poza strefą euro stanowiła formę wypełnienia tej luki. Niniejszy raport przedstawia wybrane elementy dyskusji.

Debata stanowiła próbę analizy nowych uwarunkowań członkostwa w strefie euro. Jaka będzie jej polityczna i ekonomiczna przyszłość? Jakich należy spodziewać się ekonomicznych konsekwencji pozostawania długi czas przez kraj UE poza strefą?

Zgodzono się co do trzech kwestii. Najpierw, że o wejściu do strefy euro nie powinny decydować wyłącznie względy monetarne, uwzględnić nade wszystko należy interesy państwa. Po drugie, nie tylko strefa euro, ale i UE, znajdują się w głębokim, strukturalnym kryzysie. Dlatego, po trzecie, magnes ponadnarodowego i międzynarodowego euro nie przyciąga bezwarunkowo. Członkostwo w strefie euro może przynieść państwu sporo korzyści. Może je też narazić na poważne straty. Wreszcie, brak euro jest również problemem dla członka UE.

W rezultacie wskazanych uwarunkowań jedne państwa Unii Gospodarczej i Walutowej (UGiW), zwłaszcza niewielkie, dołączają do strefy euro. Twierdzą, że wspólna waluta przyczyni się do poprawy funkcjonowania ich gospodarek – zwłaszcza w długim okresie – oraz wzmocni bezpieczeństwo państwa. Rozpad strefy euro nie jest przez nie brany pod uwagę.

Nowe punkty odniesienia

Inne – jak Wielka Brytania i Polska – od lat rozważają za i przeciw członkostwu w strefie. Wielka Brytania może przyjąć euro, ale nie musi. Odwrotna jest sytuacja Polski: ma wprowadzić euro, choć w momencie przez nią określonym. Do niedawna rządy obu państw oceniały przede wszystkim wpływ czynników ekonomicznych na gospodarkę w związku z przyjęciem euro. Analizy zaczęły być weryfikowane wraz z dramatycznym spowolnieniem w strefie euro w wyniku kryzysu.

Nowym elementem oceny warunków przyjęcia euro stały się reformy instytucjonalne w strefie. Wdroż...