PSD2: Szansa czy zagrożenie dla banku spółdzielczego

Andrzej Kawiński

W tym roku w trakcie forum poruszone zostaną kwestie niezwykle istotne dla sektora bankowości spółdzielczej. Planowane bloki tematyczne dotyczą najważniejszych wyzwań teleinformatycznych związanych z wdrożeniem nowej dyrektywy PSD2, nowych zasad ochrony danych osobowych RODO, współpracy sektora finansowego z administracją państwową oraz – wzorem lat ubiegłych – ochrony klientów i banków przed przestępstwami w sieci.

Decyzję o przyjęciu regulacji PSD2 Parlament Europejski podjął 21 października 2015 r. Formalnie regulacja weszła w życie 13 stycznia 2016 r., przy czym ostateczny termin na jej wdrożenie w lokalnych przepisach wyznaczono na 13 stycznia 2018 r.

Regulacja PSD2 może zrewolucjonizować branże usług finansowych. Zgodnie z nią do wykonywania określonych usług finansowych dopuszczone zostaną nowe kategorie podmiotów, tzw. third party service provider (TPP). Będą one miały prawo świadczenia dwóch nowych kategorii usług płatniczych:

• Usługi inicjowania płatności (Payment Initiation Services – tzw. PIS).
• Usługi zapewniającej dostęp do informacji o rachunku (Account Information Services – tzw. AIS).

Co kryje się za skrótami PIS i AIS?

Obecnie, zgodnie z obowiązującym prawem oraz zawartą pomiędzy bankiem a klientem umową, to on odpowiada za operacje wykonywane na swoim rachunku. Co więcej, klient nie ma prawa przekazywania dostępu do rachunku podmiotom trzecim. Jedną z powszechnych usług bardzo popularnych na rynku polskim jest płatność pay-by-link. Przy zakupie w sklepie internetowym, w momencie realizacji płatności, klient przekierowywany jest na stronę swojego banku, gdzie samodzielnie inicjuje przelew. Warto tutaj podkreślić słowo samodzielnie.

Usługa PIS umożliwia klientowi zlecenie inicjacji płatności podmiotowi trzeciemu. Firma zewnętrzna uzyska od niego prawo rozpoczęcia transakcji płatności, a bank będzie miał obowiązek zlecenie zrealizować – choć transakcji nie wykonuje klient samodzielnie. Dużym zagrożeniem dla banku jest określenie zakresu odpowiedzialności. Możemy przecież wyobrazić sobie sytuację, kiedy to klient, zlecając usługę PIS, zostanie oszukany. W takim przypadku swoje roszczenie skieruje do banku, a obowiązkiem tegoż będzie egzekucja roszczenia wobec podmiotu trzeciego, którego siedzibą może być dowolny kraj Unii Europejskiej. Takie podejście powoduje zwiększenie poziomu ryzyka po stronie banku.

AIS daje prawo podmiotowi trzeciemu, za zgodą klienta, na dostęp do informacji o rachunku. Typowym przykładem takiej usługi może być informacja o stanie środków, lokatach i ich oprocentowaniu, ...