Prezentacja: Znaczenie banków spółdzielczych w tworzeniu ogólnosektorowej bazy danych o nieruchomościach

Jacek Furga – prezes zarządu Centrum Prawa Bankowego i Informacji, prezes Centrum AMRON

Na obraz polskiego rynku składają się rynki lokalne, a analiza i próba diagnozy sytuacji w skali ogólnokrajowej polega na skrupulatnym badaniu poszczególnych małych rynków, porównywaniu, szukaniu analogii i przyczyn obserwowanych zjawisk oraz wyciąganiu wniosków. Przy czym wnioski i oparte na nich prognozy są tym trafniejsze, im bardziej szczegółowo zdefiniowane zostały analizowane rynki i im większy zasób danych stanowił podstawę analizy.

W trakcie prac nad nowelizacją Rekomendacji J Komisja Nadzoru Finansowego wielokrotnie podkreślała znaczenie możliwie najpełniejszej wiedzy o polskim rynku nieruchomości dla bezpieczeństwa banków i całego sektora bankowego. Rozważna polityka finansowania transakcji na rynku nieruchomości, w tym zwłaszcza ostrożne podejście do określenia wartości zabezpieczenia na nieruchomości i konsekwentne, cykliczne monitorowanie zmian tej wartości w czasie obsługi kredytu przez kredytobiorcę, to szczególnie istotne kwestie, zwłaszcza w kontekście doświadczeń ostatnich kilku lat. Dlatego tak istotny – w opinii nadzorcy – jest dostęp wszystkich banków do (…) wiarygodnej i kompletnej informacji o rynku nieruchomości, aktualnych oraz historycznych danych, które pokazywałyby zmiany zachodzące na tym rynku w ujęciu długo- i krótkookresowym, a zwłaszcza jego cykliczności. Dane te powinny uwzględniać lokalny charakter rynku nieruchomości i długookresowy charakter zachodzących na nim zmian1.

Międzybankowa baza danych o nieruchomościach, rekomendowana przez KNF, powinna być systematycznie zasilana informacjami o nieruchomościach i ich cenach oraz wartościach, w sposób gwarantujący standaryzację opisu oraz minimalny zakres danych. Posiadanie przez banki odpowiedniego zestawu informacji umożliwi lepszą ocenę ryzyka związanego z rynkiem nieruchomości, z zastrzeżeniem lokalnego charakteru tego rynku i co za tym idzie – odpowiednim zasobem danych zgromadzonych w bazie międzybankowej, odpowiadającym prowadzonej przez bank działalności, w szczególności jej zakresowi, obszarowi i skali.

Wiarygodność wykorzystywanej przez bank bazy danych zdefiniowana została w Rekomendacji J (rekomendacja 7) z 11 września 2012 r. Wymienione cechy wiarygodnej bazy można podzielić na dwie kategorie. Pierwsza to kategorie obiektywne, możliwe do zweryfikowania przez administratora bazy, czyli:

• wiarygodna baza jest systematycznie zasilana informacjami ze źródeł uznanych za wiarygodne, określonych w samej rekomendacji,
• posiada odpowiednio duży zasób informacji historycznych oraz aktualnych o poszczególnych, lokalnych rynkach,
• informacje gromadzone są w sposób wystandaryzowany,
• baza gwarantuje wysoką jakość informacji zwrotnych,
• system informatyczny obsługujący bazę jest wydajny i bezpieczny.

Weryfikacja spełnienia powyższych warunków jest stosunkowo prosta – za pomocą cyklicznych sprawozdań możliwe jest zweryfikowanie systematyczności zasilania bazy przez poszczególne banki, źródeł pochodzenia wprowadzanych informacji, daty dokumentów źródłowych, struktury zasobów bazy w podziale na poszczególne rynki etc. Natomiast pozostałe trzy warunki uznania bazy za wiarygodną dotyczą każdego indywidualnego banku i związane są z wewnętrznymi procedurami i regulacjami:

• dane zgromadzone w wiarygodnej bazie pozwalają na dokonywanie oceny i monitorowania wartości zabezpieczenia na nieruchomości – sposób przeprowadzania oceny oraz monitorowania wartości zabezpieczenia, definiowane przez KNF jako zbiór możliwych do wykorzystania ...