Prezentacja: Wiesław Żółtkowski – Ryzyko pod lupą

Czy w sytuacji, gdy banki spółdzielcze nieźle sobie radzą, potrzebna jest im szkoła zarządzania ryzykiem?

Oczywiście, że tak. Potrzeba powołania Szkoły Zarządzania Ryzykiem Banków Spółdzielczych wypłynęła zresztą od nich samych. To, że jakość portfeli kredytowych banków spółdzielczych jest lepsza niż komercyjnych, nie oznacza, że stosowanego przez nie zarządzania ryzykiem kredytowym nie trzeba udoskonalać, unowocześniać i dostosowywać do wymogów Nowej Umowy Kapitałowej i związanych z nią regulacji Komisji Nadzoru Finansowego. Tym bardziej że wiele banków spółdzielczych ma problemy z wdrażaniem nowych systemów i procedur zarządzania ryzykiem.

Sektor banków komercyjnych ma to w większości poza sobą. Wraz z ich przejmowaniem przez kapitał zagraniczny, który stanowi w tym sektorze ok. 70 proc., w bankach tych wprowadzono najnowocześniejsze światowe standardy zarządzania ryzykiem.

Związek Banków Polskich uznał więc, że trzeba wesprzeć banki spółdzielcze we wprowadzaniu nowoczesnych metod zarządzania ryzykiem kredytowym, a Biuro Informacji Kredytowej wsparło finansowo realizację tego przedsięwzięcia. Szkoła działa w formule konsorcjum: Warszawskiego Instytutu Bankowości, Bankowego Ośrodka Doradztwa i Edukacji oraz Fundacji Rozwoju Banków Spółdzielczych.

Na czym ma więc polegać nowoczesne zarządzanie ryzykiem w bankach spółdzielczych?

Przede wszystkim musi być ono bardziej niż dotychczas sformalizowane, a zdolność kredytowa klientów badana według jednolitych kryteriów. Dzięki temu możliwa będzie ocena całego zbioru klientów i wychwycenie prawidłowości w ich zachowaniach i sytuacji finansowej. To pozwoli zweryfikować bankom spółdzielczym dotychczas stosowane metody badania zdolności kredytowej klientów.

… które, co by nie mówić, w dużym stopniu się sprawdziły, przede wszystkim dzięki połączeniu formalnej oceny klientów z nieformalną wiedzą środowiskową na ich temat.

I takie sposoby oceny ryzyka kredytowego banki spółdzielcze powinny nadal stosować. Jednak pewne elementy oceny zdolności kredytowej klientów muszą być ujednolicone i sformalizowane. Powinni być oni także sprawdzani w bazie Biura Informacji Kredytowej. Tym bardziej że środowisko, w którym działają banki spółdzielcze w ostatnich latach bardzo się zmieniło i nadal się zmienia.

Nie są już one monopolistami na „swoim” terenie, pojawiły się bowiem na nim także banki komercyjne. Przechwyciły one sporą część klientów banków spółdzielczych, szczególnie w okresie niedawnego boomu na rynku kredytów konsumpcyjnych, kusząc ich atrakcyjniejszą niż banki spółdzielcze ofertą kredytową.

Lojalność klientów banków spółdzielczych stanęła więc pod znakiem zapytania, co niewątpliwie nie jest bez znaczenia w sytuacji narastającego w Polsce problemu nadmiernego zadłużenia.

Niewątpliwie zagraża on także bankom spółdzielczym. Tym bardziej że z badań wynika, iż ponad 75 proc. ich klientów ma także zobowiązania w innych bankach.

Tymczasem banki spółdzielcze nadal chętnie udzielają kredytów klientom na podstawie tzw. znajomości środowiskowej. Udzielają także kredytów, bo mają stosunkowo niski udział w portfelu kredytów systemu bankowego i chcą ...