Prezentacja: Pranie znów na topie w bankach spółdzielczych Część 1. Uwarunkowanie prawne i organizacyjne

Krzysztof Maderak

Ustawa ta definiowała pojęcie instytucji zobowiązanej, transakcji, wartości majątkowych, rachunku i wstrzymania transakcji, wskazywała organy właściwe w sprawie, określała obowiązek rejestracji transakcji i osób jej dokonujących, zasady przekazywania informacji przez instytucje obowiązane, regulowała procedurę wstrzymywania transakcji oraz kwestie formalne dotyczące kontrolowania instytucji zobowiązanych, ochrony i udostępniania informacji, a także odpowiedzialności karnej.

W okresie od listopada 2000 r. system przeciwdziałania procederowi prania pieniędzy uległ poważnym zmianom. Wejście Polski do Unii Europejskiej wymusiło dostosowanie przepisów prawa krajowego do unormowań unijnych, z których kluczowe były:

• Dyrektywa 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (Dz.U. L 309),
• Rozporządzenie nr 1781/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. w sprawie informacji o zleceniodawcach, które towarzyszą przekazom pieniężnym (Dz.U. 345)

Powyższe unijne akty prawne oraz doświadczenia sektora bankowego i innych instytucji obowiązanych stały się podstawą nowelizacji podpisanej przez Prezydenta RP w dniu 9 lipca 2009 r. (Dz.U. 2009 Nr 166 poz. 1317), która poza wieloma istotnymi zmianami merytorycznymi i uszczegółowieniami wprowadziła nową nazwę dla zmienianego aktu. Tytuł ustawy otrzymał brzmienie – o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Wg ustawy pranie pieniędzy to zamierzone postępowanie polegające na:

• zamianie lub przekazaniu wartości majątkowych pochodzących z działalności o charakterze przestępczym lub z udziału w takiej działalności, w celu ukrycia lub zatajenia bezprawnego pochodzenia tych wartości majątkowych albo udzieleniu pomocy osobie, która bierze udział w takiej działalności w celu uniknięcia przez nią prawnych konsekwencji tych działań,
• ukryciu lub zatajeniu prawdziwego charakteru wartości majątkowych lub praw związanych z nimi, ich źródła, miejsca przechowywania, rozporządzania, faktu ich przemieszczania, ze świadomością, że wartości te pochodzą z działalności o charakterze przestępczym lub udziału w takiej działalności,
• nabyciu, objęciu w posiadanie albo używaniu wartości majątkowych pochodzących z działalności o charakterze przestępczym lub udziału w takiej działalności,
• współdziałaniu, usiłowaniu popełnienia, pomocnictwie lub podżeganiu w przypadkach zachowań określonych w lit. a-c

– również jeżeli działania, w ramach których uzyskano wartości majątkowe, były prowadzone na terytorium innego państwa niż Rzeczpospolita Polska (Dz.U. 2000 Nr 116 poz. 1216 z pózn. zm., art. 2 pkt. 9).

...