Prawo i Legislacja: Bank, komornik i tajemnica

Paweł Bieżuński

Ochrona tajemnicy bankowej jest obowiązkiem każdego z banków. Spoczywa na nim, jego pracownikach oraz osobach, za pośrednictwem których wykonuje czynności bankowe. To jedna z tajemnic zawodowych związanych z wykonywaniem określonych profesji. Służy ochronie praw klientów banku – są oni jedynymi beneficjentami oraz dyspozytorami tajemnicy bankowej.

Obowiązek zachowania tajemnicy bankowej zaczyna się wraz z przekazaniem przez klienta pierwszych informacji podlegających ochronie, a więc już na etapie negocjacji z bankiem. Ochrona trwa tak długo, jak długo bank, jego pracownicy bądź osoby, za pośrednictwem których działa, przechowuje dane stanowiące tajemnicę bankową na nośnikach informacji. Prawo bankowe nie określa, jak długo takie informacje mają być przechowywane. Od generalnej zasady zakazującej ujawniania tajemnicy bankowej osobom trzecim ustawa przewiduje liczne wyjątki i wyłączenia. Nieprecyzyjne przepisy powodują często różne problemy interpretacyjne, w szczególności co do zakresu informacji podlegających ujawnieniu. Najwięcej sporów i kontrowersji budzi kwestia ujawnienia tajemnicy bankowej komornikowi sądowemu, na jego żądanie w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym.

Korzystanie przez komorników sądowych z uprawnień wynikających z Prawa bankowego wywołuje w praktyce spore problemy. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska, Rada Prawa Bankowego przy Związku Banków Polskich 19 czerwca 2008 roku wydała wytyczne dla banków w sprawie zakresu informacji udzielanych komornikom sądowym, żądanych w trybie art. 2 ust. 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji w związku z art. 105 ust. 1 pkt. 2 lit. ł) ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe. Warto odnieść się do stanowiska Rady, prezentując jednocześnie własne.

Stanowisko Rady Prawa Bankowego

Rada Prawa Bankowego w dokumencie z 19 czerwca 2008 roku zawarła trzy rekomendacje skierowane do banków, wymieniające wytyczne w zakresie ujawniania komornikom sądowym informacji objętych tajemnicą bankową. Jej zdaniem, bank nie powinien udzielać informacji dotyczących osób trzecich, gdyż stanowiłoby to naruszenie tajemnicy bankowej wobec tych podmiotów (rekomendacja 1). Podobnie żądanie przez komorników informacji dotyczącej przepływów finansowych na rachunku bankowym w nieograniczonym przedziale czasowym stanowi nadużycie (rekomendacja 2). Jednocześnie, zdaniem Rady, brak zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego wyklucza możliwość udzielania informacji o rachunkach dłużnika (rekomendacja 3). Z oczywistych przyczyn rekomendacje Rady Prawa Bankowego skupiają się głównie na rachunkach bankowych, gdyż żądania udzielenia informacji przez komorników w znakomitej większości dotyczą ich posiadaczy rachunków i transakcji dokonywanych na nich.

Źródła obowiązku banku

Źródłem obowiązku ujawnienia informacji stanowią...