Pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego – ostatnia nadzieja dłużnika

Przedmiotowe powództwo podlega opłacie stosunkowej w wysokości 5 procent wartości przedmiotu sporu. Na wniesienie powództwa nie ma ściśle określonego terminu – jak choćby w przypadku zażalenia na nadanie klauzuli lub skardze na czynności komornika. Powództwo to może być wytoczone po wszczęciu egzekucji komorniczej – wtedy sądem właściwym jest sąd, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja. Przepisy dopuszczają również wniesienie powództwa przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, ale wtedy powództwo wytacza się według właściwości ogólnej (co może nie być korzystne dla dłużnika).

Samo powództwo jest instrumentem prawnym zapewniającym dłużnikowi ochronę w sytuacji, w której nie zgadza się z prowadzona przeciwko niemu egzekucją.

Należy jednakże oczywiście pamiętać, że pozbawienie tytułu wykonalności przez sąd nie odbywa się na podstawie subiektywnego przekonania dłużnika o niesprawiedliwości czy niesłuszności prowadzonej egzekucji, a jedynie na podstawie obiektywnych przesłanek określonych w art. 840 KPC. O czym należy szczególnie pamiętać w toku postępowania przeciwegzekucyjnego nie bada się słuszności wyroku sądowego, na podstawie którego toczy się przeciwko dłużnikowi-powodowi egzekucja  Dłużnik może zatem żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo jego ograniczenia, powołując się na podstawy określone w ww. przepisie, np. jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto klauzulę wykonalności, w szczególności istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądowym bądź też przejście tego obowiązku na inną osobę (art. 840 par. 1 pkt 1). Ponadto dłużnik może wnosić o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w sytuacji, gdy po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego wierzytelność wygasła lub nie może być egzekwowana. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem oraz literaturą za takie zdarzenia mogą być uznane przedawnienie roszczenia, jego wykonanie, odnowienie, niemożliwość świadczenia.

Trzeba także pamiętać, iż w pozwie należy podnieść wszelkie zarzuty w sprawie. W przeciwnym razie dłużnik zostanie pozbawiony prawa powoływania nowych zarzutów w dalszej części postępowania. Dłużnik wnosząc powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego może również wnieść o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie toczącego się postępowania egzekucyjnego.

Radca prawny Bartosz Stolarek
Kancelaria Adwokacka
Adw. Małgorzata Krzyżowska