Polityka EBC niedostosowana do sytuacji gospodarczej Włoch?
Europejski Bank Centralny później niż większość innych banków centralnych zaczął podnosić stopy procentowe, ale od zeszłego lata zaostrzał politykę w bezprecedensowym tempie, podnosząc w ciągu sześciu miesięcy stopę depozytową z minus 0,5% do 2%. W efekcie wzrosła rentowność europejskich obligacji, a tym samym koszt obsługi długu prywatnego i publicznego.
Decyzje EBC niewygodne dla Włoch
W szczególnie trudnej sytuacji są Włochy, których 10-letnie obligacje skarbu państwa osiągnęły rentowność 4,5% – to jest prawie 4-krotnie wyższą niż przed rokiem. Włoski dług publiczny jest jednym z najwyższych w Europie i wynosi nieco ponad 145% PKB.
Rosnące potrzeby refinansowania długu oraz trudna sytuacja polityczna sprawiają, że obligacje włoskie są narażone na wyprzedaż. Politycy włoscy naciskają więc na Europejski Bank Centralny, by zaprzestał dalszych podwyżek stóp, argumentując, że inflacja w strefie euro zaczęła spadać.
Czy TPI pomoże Włochom?
W grudniu 2022 roku EBC ogłosił, że będzie nadal podnosił stopy procentowe, a co więcej w roku 2023 zacznie zmniejszać swój bilans, to jest będzie sprzedawał obligacje skarbowe, które nabywał w ostatnich latach, by zmniejszać ich rentowność.
Ta zapowiedź zaniepokoiła panią premier włoskiego rządu Giorgię Meloni, która powiedziała na konferencji prasowej w końcu 2022 roku, że EBC powinien unikać szkodliwych kroków. Według Meloni EBC wadliwie komunikuje się z rynkiem, co może wywoływać wahania na rynku, a nawet panikę.
Wprawdzie EBC przedstawił nowy program skupu obligacji, znany jako Transmission Protection Instrument (TPI), który ma na celu przeciwdziałanie nieuzasadnionemu wzrostowi kosztów finansowania długu publicznego w danym kraju, nie jest jednak pewne, czy go użyje.
Decyzje EBC i możliwy rozejm pomiędzy Rosją a Ukrainą
Jeszcze ostrzej Europejski Bank Centralny krytykują ministrowie rządu Giorgii Meloni. Minister obrony Guido Crosetto napisał na twitterze, że polityka EBC „nie ma sensu”, zaś wicepremier Matteo Salvini powiedział, że wyższe stopy procentowe „spalą miliardy włoskich oszczędności”.
Prezes Włoskiego Stowarzyszenia Banków Antonio Patuelli także wypowiedział się za wstrzymaniem dalszych podwyżek stóp procentowych. W wywiadzie dla gazety ekonomicznej „Il Sole 24 Ore” stwierdził, że ceny energii w Europie spadają, ponieważ spekulanci zakładają możliwość zawarcia rozejmu między Rosją, a Ukrainą.
Wraz ze spadkiem cen gazu zmniejszy się najbardziej decydujący czynnik inflacji. Z tego powodu EBC powinien ponownie rozważyć deklarowany zamiar kontynuowania podwyżki stóp.
