Podwyżka CIT w bankowości: koszt, który wróci do klientów

Procedowany obecnie przez parlament projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych wprowadza podwyższone stawki CIT dla banków krajowych i zagranicznych, instytucji kredytowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Największy wzrost, bo aż o 11 p.p., przypadnie na rok 2026, w kolejnych dwóch latach stawka ma być obniżana, aż do docelowej wartości 23%. Zwiększaniu stawki CIT towarzyszyć ma redukowanie wymiaru podatku od niektórych instytucji finansowych, o 10% w roku nadchodzącym i 20% w kolejnym.

Przyczyny przejściowe, podwyżka na stałe

Wszystko to oznacza, iż tzw. podatek bankowy nie zniknie, nie zmienią się też reguły jego pobierania. Podstawą naliczania w dalszym ciągu pozostaną portfele kredytowe banków, co w zgodnej opinii przedstawicieli branży finansowej i ekspertów rynku stanowi główny czynnik hamujący akcję kredytową banków i skłaniający je do nabywania papierów dłużnych Skarbu Państwa, które z mocy ustawy zostały wyłączone spod opodatkowania.

Na niekorzystne konsekwencje koegzystencji obu danin w zaproponowanej przez rząd postaci zwracali uwagę m.in. przedstawiciele banku centralnego. „Oznacza to, że działalność kredytowa banków wciąż będzie – choć w mniejszym stopniu – obciążona tym podatkiem. W warunkach spadającej relacji kredytu do PKB w Polsce nie jest to dobra wiadomość” – przypomniała w komunikacie dla prasy pierwsza wiceprezes Narodowego Banku Polskiego, Marta Kightley. To nie jedyne zastrzeżenie NBP do zaproponowanego przez rząd modelu opodatkowania branży bankowej. Marta Kightley podkreśliła, iż wyższa o 4 p.p. od aktualnie obowiązującej stawka CIT ma mieć charakter trwały, pomimo iż wskazywane przez projektodawców zyski banków są pochodną otoczenia wysokich stóp procentowych, które właśnie dobiega końca. „Teraz mamy okres wysokich zysków sektora, ale był czas, kiedy zyski banków były relatywnie niskie, a nawet zerowe w 2020 r.” – zauważyła pierwsza wiceprezes NBP. Przypomniała powtarzane wielokrotnie stanowisko banku centralnego, wskazujące na konieczność istotnej modyfikacji sposobu naliczania tzw. podatku bankowego, co sprzyjałoby rozwojowi akcji kredytowej.

Podwyżka stawki CIT w obecnych uwarunkowaniach makroekonomicznych niepokoi też regulatora rynku. „Zwiększenie obciążeń fiskalnych w świetle ostatnich i spodziewanych dalszych obniżek stóp procentowych będzie miało skumulowany negatywny wpływ na rentowność banków” – podkreślono w opinii Komisji Nadzoru Finansowego wystosowanej w ramach opiniowania projektu ustawy. Jej autorzy podkreślają, iż wzrost stawki CIT może potencjalnie wywołać negatywne efekty dla bezpieczeństwa i stabilności polskiego sektora ...