Podatek bankowy: Lepsze warunki dla bankowości spółdzielczej?

Bohdan Szafrański

Zgodnie z ustawą, podatek zapłacą banki (krajowe, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych), zakłady ubezpieczeń i reasekuracji, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz firmy pożyczkowe. W przypadku banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych wartość aktywów wolnych od podatku to 4 mld zł. Zwolniono z podatku Bank Gospodarstwa Krajowego i inne banki państwowe, które mogą powstać w przyszłości.

Początkowo planowano stawkę opodatkowania wynoszącą miesięcznie 0,0325%, ale podniesiono ją ostatecznie do poziomu 0,0366% miesięcznie, czyli z 0,39% do 0,44% rocznie. Wydawało się, że Senat nie wniesie do ustawy poprawek, jednak ostatecznie zgłoszono ich aż 15. W większości o charakterze legislacyjnym i doprecyzowującym. Między innymi limit aktywów ma (tak jak w przypadku firm pożyczkowych) być liczony łącznie dla grup kapitałowych. Ma to zapobiegać sztucznemu dzieleniu się instytucji w celu uniknięcia opodatkowania. Media cytowały wypowiedzi szefa senackiej Komisji Budżetu i Finansów Grzegorza Biereckiego z PiS, że w praktyce zwolnione z podatku będą wszystkie banki spółdzielcze (mają aktywa poniżej 4 mld zł), a w przypadku banków zrzeszających Grupa BPS ma być zwolniona w związku z postępowaniem naprawczym, zaś grupa SGB z większości podatku, bo aktywa banków spółdzielczych należących do zrzeszenia nie będą się sumowały przy wyliczaniu podatku. Banki spółdzielcze miałyby być wręcz beneficjentami tej ustawy. Jednak ostatecznie zgłoszone przez Senat poprawki są niekorzystne. W momencie powstawania tego materiału nie było pewności, jak ustosunkuje się do tych poprawek Sejm.

Beneficjent? Wolne żarty…

Jak mówi Bartosz Kublik, prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Ostrowi Mazowieckiej, z punktu widzenia sektora spółdzielczego kwestią nie do przecenienia pozostaje to, jak – w świetle niekorzystnych rozstrzygnięć przyjętych przez Senat – w ustawie potraktowane zostaną aktywa banków zrzeszających pochodzące z nadwyżek deponowanych tam przez banki zrzeszone. W opinii SGB-Banku ciężko zgodzić się z tezą, że banki spółdzielcze są największymi beneficjentami ustawy. Tym bardziej po poprawkach Senatu, które zakładają opodatkowanie środków zgromadzonych przez banki spółdzielcze w bankach zrzeszających, co skutkuje pośrednim obciążeniem ich tym podatkiem. To, że zdecydowana większość banków spółdzielczych nie poniesie bezpośredniego ciężaru podatkowego, wynika tylko i wyłącznie z wysokości ich aktywów, które z kolei są pochodną lokalnego charakteru prowadzonej przez nie działalności. Ciężko je w związku z tym porównywać z dużymi bankami komercyjnymi. Bycie beneficjentem oznaczałoby wymierne korzyści płynące z wprowadzanej ustawy, tymczasem ani banki spółdzielcze, ani banki zrzeszające nie zostały podmiotowo zwolnione z obowiązku podatkowego.

Podobnie uważa Janusz Matusz, wiceprezes zarządu w Podkarpackim Banku Spółdzielczym. Jak podkreśla, ...