Komentarze: Ożywienie czy spekulacja?

Roman Przasnyski

Od kilkunastu miesięcy największe gospodarki świata, poza chińską, kurczą się w tempie kilku procent z kwartału na kwartał. Wielkość produkcji w większości najbardziej uprzemysłowionych krajów jest od miesięcy o około 20 proc. niższa niż przed rokiem, a moce produkcyjne amerykańskiego przemysłu są wykorzystane w około 68 proc. Tymczasem ceny surowców szybują w górę w niespotykanym tempie. Trzeba oczywiście pamiętać, że w drugiej połowie ubiegłego roku bardzo mocno spadły i prawdopodobnie aż tak wielka przecena nie miała fundamentalnego uzasadnienia. Nie można jednak zapominać, że spadek nastąpił z powodu równie nieracjonalnego przewartościowania, które z fundamentami gospodarczymi także miało niewiele wspólnego. Najlepiej widać to na przykładzie ropy naftowej. Każde ożywienie gospodarcze powoduje wzrost cen tego surowca, ale skok ponad siedmiokrotny (z około 20 USD za baryłkę pod koniec 2001 r. do prawie 150 USD w połowie 2008 r.) w ciągu niespełna siedmiu lat był zupełnie bezprecedensowy. Trudno uzasadniać go jedynie zmianami popytu i podaży, związanymi z gigantycznym wzrostem produkcji przemysłowej i z ograniczeniem wydobycia ropy. O roli transakcji spekulacyjnych w windowaniu cen surowca dyskutowano szeroko na długo przed kryzysem, a nawet powoływano specjalne komisje do zbadania skali tego zjawiska. Załamanie notowań spowodowało, że problem na chwilę przycichł, ale ostatnio znów powraca. Trudno się dziwić, skoro przy wspomnianych wyżej uwarunkowaniach gospodarczych cena ropy od końca grudnia ubiegłego roku wzrosła o około 100 proc..

W połowie czerwca notowania surowca osiągnęły swój lokalny szczyt na poziomie nieco ponad 72 USD za baryłkę, po czym nastąpiła dość gwał...