Opinie: Bilans ryzyk i nadziei

Ignacy Morawski

Tymczasem w Polsce zyski firm rosną w tempie dwucyfrowym – w III kw. aż o 47% w skali roku – konsumpcja jest solidna, a inwestycje tąpnęły. Czy powinniśmy się tym zjawiskiem martwić? To zależy głównie od tego, czy jest to jakaś przejściowa aberracja, wywołana przesunięciami w terminach wydatkowania funduszy europejskich, czy też odzwierciedlenie bardziej fundamentalnych, można powiedzieć tektonicznych, zmian zachodzących w polskiej gospodarce.

Obecny spadek inwestycji to niebezpieczne zjawisko z trzech powodów. Po pierwsze, bardzo znaczące opóźnienie w wydawaniu funduszy europejskich z nowej perspektywy finansowej może spowodować, że część z tych pieniędzy utracimy. Co gorsze, mogą powtórzyć się problemy sprzed kilku lat, kiedy nawarstwienie inwestycji w krótkim okresie doprowadziło do opóźnień i kryzysów płynnościowych w branży budowlanej.

Ale to jeszcze nie jest największe wyzwanie. Drugi problem jest znacznie poważniejszy. Wiele wskazuje, że zaczynają ujawniać się w Polsce efekty kryzysu konstytucyjnego. Dla małych firm nie ma znaczenia otoczenie polityczne, ale w przypadku dużych przedsiębiorstw czy międzynarodowych korporacji stabilność instytucjonalna kraju jest istotna. Sam spór o Trybunał Konstytucyjny odgrywa tu symboliczne znaczenie, praktyczne efekty ma natomiast towarzyszący mu chaos legislacyjny. Firmy mają prawo obawiać się kosztownych zmian regulacyjnych, po tym jak na dwie branże – banki i handel detaliczny – zostały nałożone nowe, dość wysokie podatki (dla handlu podatek został zablokowany przez Komisję Europejską), a w innych przypadkach politycy rozważają wprowadzenie ostrych regulacji (np. w branży ...