Opinia nt. projektu ustawy o zmianie ustawy o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców z 20 lipca 2000 r.

W związku z pracami legislacyjnymi dotyczącymi zmian w ustawie o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców z 20 lipca 2000 r., wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych, Business Centre Club przedstawia stanowisko dotyczące tego projektu.

Projekt zakłada zmianę art. 4 pkt 1 Ustawy. Zgodnie z obecnym brzemieniem tego przepisu jako przedsiębiorcę należy rozumieć przedsiębiorcę w rozumieniu art. 104-106 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej oraz usługodawcę w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spełniającego wymagania dla mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy, który zawarł umowę z wykonawcą udzielonego zamówienia publicznego.

Przepis ten został uznany przez Trybunał Konstytucyjny – w wyroku z 18 czerwca 2013 r., K 37/12 – za niezgodny z Konstytucją. Zastrzeżenia Trybunału dotyczyły w szczególności zakresu, w jakim za przedsiębiorcę uznaje się tylko przedsiębiorcę spełniającego wymagania dla mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy.

Zatem, w pełni zrozumiała wydaje się motywacja Ustawodawcy mająca na celu wyeliminowanie przepisu niespełniającego wymogów prawidłowej legislacji.

Z punktu widzenia przedsiębiorcy:

W myśl projektu za przedsiębiorcę będzie uznawany przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz usługodawca w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który zawarł umowę z wykonawcą udzielonego zamówienia publicznego. Zmiana ta likwiduje sprzeczne z Konstytucją pozbawienie dużych przedsiębiorców możliwości korzystania z dobrodziejstwa ustawy.

Mając na uwadze powyższe, BCC w pełni akceptuje tę zmianę.

Podobnie jest z proponowaną zmianą art. 12 Ustawy. W/w przepis w obecnym brzmieniu wyłącza ze składu masy upadłościowej zabezpieczenie, o którym mowa w art. 147 ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, jeżeli zostało ono wniesione w pieniądzu.

Przepis ten został uznany za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim dotyczył wykonawców, wobec których ogłoszono upadłość przed wejściem w życie komentowanej ustawy (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 czerwca 2013 r., K 37/12). Oznacza to, że wyłączenie z masy upadłości dokonujące się z mocy prawa na podstawie art. 12 w/w ustawy będzie mieć zastosowanie jedynie w tych przypadkach, w których upadłość została ogłoszona najwcześniej 3 sierpnia 2012 r.

Zgodnie z projektem art. 12 ustawy ma brzmieć w sposób następujący „W sytuacji, kiedy ogłoszono upadłość po dniu wejścia w życie ustawy, jeżeli zabezpieczenie, o którym mowa w art. 147 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, zostało wniesione w pieniądzu, nie wchodzi w skład masy upadłości”.

Zmiana ta realizuje zalecenia Trybunału, wobec czego BCC nie przedstawia zastrzeżeń.

Ustawodawca nie postępuje jednak konsekwentnie. W art. 2 projektu, wprowadzającym zmiany zawarto zapis, zgodnie z którym, do należności zgłoszonych GDDKiA stosuje się przepisy dotychczasowe.

W naszej ocenie, ze względu na niekonstytucyjność opiniowanej regulacji z Konstytucją, Ustawodawca powinien na podstawie art. 5 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, nakazać stosowanie zasady wynikającej z przepisów zawartych w projektowanym akcie do oceny stanów faktycznych, które miały miejsce przed jego wejściem w życie. Zabieg ten byłby nie tylko zgodny z zasadą demokratycznego państwa prawnego, ale stanowiłby jej realizację.

Reasumując, w ocenie BCC projekt jest prawidłowy w odniesieniu do zmian art. 4 pkt 1 i art. 12 ustawy. Natomiast przepisy wprowadzające te zmiany powinny rozciągnąć moc obowiązywania nowych regulacji do należności zgłoszonych przed dniem wejścia w życie opiniowanego projektu.

Łukasz Bernatowicz
ekspert BCC ds. infrastruktury, prawa budowlanego i zamówień publicznych