Ograniczenie płatności gotówkowych – sposobem na ograniczenie szarej strefy i uszczelnienie systemu podatkowego

Zdaniem Ministerstwa ma to być jeden z istotnych elementów uszczelniania systemu podatkowego i wzrostu uczciwej konkurencji między przedsiębiorcami poprzez zmniejszanie szarej strefy. Jak podano w komunikacie, MF obserwuje nagminne wykorzystywanie dotychczasowego wysokiego progu do wykonywania płatności gotówką. Równocześnie wskazano, że w wiele państw członkowskich UE wprowadziło regulacje obniżające maksymalne progi kwotowe dla płatności gotówkowych. Jako przykład wymieniono Portugalię i Włochy (próg 1000 euro), Belgię (3000 euro) i Grecję (1500 euro). Komentując projekt nowelizacji ustawy dr Mieczysław Groszek – wiceprezes Związku Banków Polskich nie zgodził się z pojawiającymi się w mediach opiniami, że proponowane regulacje są inspirowane przez sektor bankowy, który w ten sposób szuka nowych źródeł dochodu. Zwrócił uwagę, że sektor bankowy zarabia również na obrocie gotówką, a po obniżeniu opłat interchange zyski z tytułu większego obrotu bezgotówkowego nie będą dla sektora znaczące. Natomiast środowisko bankowe bezpośrednio i w ramach koalicji na rzecz obrotu bezgotówkowego popiera rozwój płatności bezgotówkowych. Widząc w tym działanie prospołeczne poprzez obniżenie kosztów ponoszonych przez NBP (rocznie ok. 1% PKB), a w segmencie małych firm, jako działanie promujące innowacje zarówno w zakresie technologii płatniczych, ale też wspierające lepsze zarządzanie finansami takich podmiotów.

Wspieranie obrotu bezgotówkowego powinno mieć też wpływ na ograniczenie szarej strefy, a poprzez to wyrównać warunki konkurencji na rynku (konkurencyjność podmiotów działających w szarej strefie jest sztucznie podwyższona przez naruszanie przepisów podatkowych). Zdaniem prezesa Mieczysława Groszka, o determinacji MF związanej z wprowadzeniem nowych przepisów świadczy propozycja sankcji za niezastosowanie się do nich. Odpowiedzialnym za przeprowadzenie płatności w formie bezgotówkowej ma być płatnik, a nie beneficjent. Jeśli zgodzi się na transakcję, przy płatności powyżej progu, gotówką to nie będzie ona uznana za koszt uzyskania przychodów. Co się będzie wiązało z koniecznością zapłacenia od niej podatku.

Specjaliści wymieniają wiele przewag, jakie daje obrót bezgotówkowy. Poza wymienionymi jest to też większe bezpieczeństwo transakcji bezgotówkowych i większa przejrzystość ewidencji obrotów w przypadku przedsiębiorstw.

Bohdan Szafrański