Od Redaktora Naczelnego | Relacje banków z gospodarką
Sektor bankowy jest istotnym źródłem kapitału nie tylko dla przedsiębiorców i konsumentów, ale również dla budżetu państwa. Banki m.in. są kluczowym płatnikiem podatku CIT – jedynie w 2022 r. z tego tytułu od polskiego sektora bankowego wpłynęło ponad 6,5 mld zł. W związku z brakiem możliwości potraktowania za koszt uzyskania przychodu wpłat na BFG, czy chociażby kosztów poniesionych z tytułu podatku od aktywów, efektywna stopa opodatkowania tym podatkiem wynosi w sektorze bankowym nie 19%, ale ponad 40% Dodatkowo banki obciążone są wieloma innymi daninami, w tym podatkiem od aktywów. Co więcej, konstrukcja podatku od aktywów zwiększa zaangażowanie banków w finasowanie potrzeb pożyczkowych państwa poprzez zakup zwolnionych z tego podatku instrumentów dłużnych. Gdy w myśleniu o bankowości dominuje cel finasowania budżetu państwa, sektor bankowy przestaje wspierać przedsiębiorstwa i konsumentów. Jak wskazuje Szymon Midera – wiceprezes PKO BP – obecnie Polska istotnie odbiega od średniej europejskiej w udziale sektora finansowego w relacji do PKB. Tymczasem potrzeby naszej gospodarki są ogromne.
Szczególnie w kontekście absorpcji środków z KPO i kolejnej fazy wzrostowej. Powinniśmy ją jako biznes, władze publiczne i regulatorzy wygenerować, żeby po 30 latach transformacji gospodarczej już nie tylko szybko nadrabiać dystans do krajów Europy Zachodniej, ale wręcz zbudować nowocześniejszą i efektywniejszą gospodarkę od wielu krajów EU – uważa Szymon Midera. Również prezes Związku Banków Polskich – dr Tadeusz Białek wskazuje na rosnące potrzeby kredytowe Polski, np. w perspektywie najbliższych 5 lat szacunkowy koszt modernizacji energetycznej to około 850 mld zł. W perspektywie do 2040 r. szacunki te są blisko dwukrotnie wyższe, sięgając 1,6 bln zł. Tymczasem, w rezultacie wysokich obciążeń regulacyjnych, polski sektor stał się zbyt mały, aby finansować duże projekty inwestycyjne – nawet w układzie konsorcjalnym. W przypadku wyraźnego wzrostu akcji kredytowej w sektorze bankowym mogą wystąpić istotne napięcia – ostrzega prezes ZBP.
Z kolej prof. Edward Altman podkreśla pewne nierównowagi i zagrożenia, nie wynikające wyłącznie z obciążeń fiskalnych czy regulacyjnych sektora bankowego. Jednym z głównych powodów do niepokoju dla sektora finansowego jest, jego zdaniem, ogromny wzrost zadłużenia w ciągu ostatnich 30 lat. Nie tylko podczas pandemii, gdy stopy procentowe były niskie, ale zarówno przed jej wybuchem, jak i teraz. Ten ogromny przyrost zadłużenia jest dużym zmartwieniem, a jeszcze większym problemem niż zadłużenie przedsiębiorstw, jest zadłużenie na poziomie rządowym – uważa prof. Edward Altman.
W wydaniu czerwcowym wiele uwagi poświęciliśmy roli sektora bankowego w gospodarce, perspektywom makroekonomicznym i przyszłości technologicznej polskich banków. Omawiamy także nasz XXIX ranking banków działających w Polsce. Zachęcam do analizy całego czerwcowego wydania „Miesięcznika Finansowego BANK”.
