Nowoczesny Bank Spółdzielczy: Czas zmian i dostosowań

Andrzej Banasiak
doradca zarządu Związku Banków Polskich. Z sektorem bankowym związany od 1991 r. Pracował m.in. w LG Petrobank – dyrektor banku, PKO BP – dyrektor departamentu, Bankowym Funduszu Gwarancyjnym – członek zarządu, Komisji Nadzoru Finansowego – gdzie kierował pracami departamentu bankowości komercyjnej i specjalistycznej.

Strategie bankowości spółdzielczej były budowane na filarach, takich jak ofensywna polityka zwiększania liczby udziałowców, ekspansji biznesowej opartej na synergii biznesu z potrzebami udziałowców i klientów oraz nowoczesnej organizacji biznesu pozwalającej budować efekty skali działania. Celem banków spółdzielczych było zwiększanie udziałów rynkowych i znaczenia społecznego świadczonych usług.

Udziałowcy

Banki spółdzielcze pozwalają na budowanie szczególnej więzi regionalnej. O ile w bankowości komercyjnej dominuje tworzenie unifikacji procesów i produktów, to banki spółdzielcze mogą dostosowywać ofertę w szczególny sposób, uwzględniając specyficzne cechy i potrzeby regionów (np. profile produkcji, usług, preferencje konsumpcyjne, różnicować regiony industrialne i turystyczne itp.). Pozwala to budować silne relacje z klientami, silniejsze niż relacje banków komercyjnych. Te spółdzielcze sektory bankowe, które pozyskały znaczącą część społeczeństwa jako udziałowców, były w stanie stworzyć znaczącą pozycję dla swojej działalności na rynku usług finansowych. Do sektorów takich należą banki funkcjonujące we Francji, Finlandii, Niemczech, Austrii. Sektory te posiadają silną pozycję zarówno na rynku depozytów jak również kredytów ( 2.). Udział ten w Niemczech wynosi powyżej 20%, a w pozostałych wymienionych państwach ponad 30%.

Profil klientów, produktów i usług

Istotnym czynnikiem sukcesu banków spółdzielczych jest posiadanie właściwego profilu klientów, produktów i usług. W Europie przeważająca jest specjalizacja w zakresie bankowości hipotecznej oraz finansowania mikro firm, małych i średnich firm (MŚP). Jest to szeroko rozumiany profil detaliczny, wymagający dużego oprzyrządowania technologicznego oraz wydajnych procesów sprzedażowych i obsługi operacyjnej.

Budowa efektywności

Znaczącym osiągnięciem banków spółdzielczych w Europie Zachodniej było zbudowanie wysokiej efektywności procesów i racjonalizacja kosztów działania. W wielu państwach funkcjonuje duża liczba banków spółdzielczych małej wielkości (np. w Niemczech i Austrii). Małe banki, tworząc własne rozwiązania operacyjne, napotykają na bariery w zakresie efektywności kosztowej – dotyczy to szczególnie rynku polskiego. Pełna autarkia w zakresie tworzenia produktów i obsługi operacyjnej powoduje, że liczba pracowników zaplecza księgowego i operacyjnego przewyższa znacząco liczbę pracowników obsługującej ...