Nowe prawo restrukturyzacyjne
Już w styczniu 2016 roku wchodzi w życie nowa ustawa - Prawo restrukturyzacyjne, która wprowadzi zupełnie nowe instytucje restrukturyzacji, oparte częściowo na sprawdzonych praktykach międzynarodowych, dostosowanych do warunków polskiej gospodarki. Ustawa ta zdecydowanie polepszy sytuację dłużników i umożliwi im przeprowadzenie skutecznej restrukturyzacji, zgodnie z polityką "drugiej szansy". Banki powinny zwrócić uwagę przede wszystkim na dwa najistotniejsze z ich perspektywy aspekty zmian wynikających z ustawy Prawo restrukturyzacyjne oraz nowelizacji prawa upadłościowego.
Pierwszym aspektem jest bardzo szeroki zakres uprawnień dłużników – nowe przepisy mają realizować tzw. „politykę drugiej szansy”, której podstawowym założeniem jest umożliwienie przedsiębiorcom przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i ograniczenie likwidacji podmiotów gospodarczych. Intencja ta jest zdecydowanie widoczna w nowych procedurach, które ograniczają prawa indywidualnych wierzycieli (w tym wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo) na rzecz ogółu wierzycieli i samego dłużnika. Przykładowo, możliwe stanie się objęcie układem wierzycieli rzeczowych – bez ich zgody – w ramach układu częściowego, jeżeli dłużnik przedstawi odpowiednio korzystne propozycje układowe. Ponadto, zwłaszcza w postępowaniu sanacyjnym dłużnik zyska wiele narzędzi restrukturyzacyjnych m.in. zapewniających ochronę przez wierzycielami i umożliwiających restrukturyzację zatrudnienia, które ze swojej natury mogą naruszać interesy tych podmiotów. Zarządca ustanowiony w postępowaniu sanacyjnym będzie mógł także zbywać majątek dłużnika ze skutkiem egzekucyjnym (bez obciążeń) – co obecnie nie jest możliwe w ramach upadłości układowej – z tego względu wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo również będą musieli aktywnie uczestniczyć w postępowaniu. Ci ostatni powinni również zwrócić szczególną uwagę na procedurę przygotowanej likwidacji (tzw. „pre-pack”) w postępowaniu upadłościowym, w ramach której sąd jednocześnie z ogłoszeniem upadłości będzie mógł zatwierdzić warunki sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego istotnych składników na rzecz określonego nabywcy. Proces ten pozwala na szybką sprzedaż majątku dłużnika przeciwdziałając utracie jego wartości i skraca postępowanie upadłościowe, należy jednak zauważyć, że sprzedaż w tym trybie ma skutek egzekucyjny i wierzyciele rzeczowi mogą zostać zaskoczeni tą informacją, a przede wszystkim ceną sprzedaży, określaną na podstawie wyceny sporządzonej przez „osobę wpisaną na listę biegłych”.
Drugim aspektem nowelizacji, istotnym z perspektywy banków, są nowe uprawnienia wierzycieli, a zwłaszcza rady wierzycieli, którą będzie nie tylko łatwiej powołać – choćby na wniosek trzech wierzycieli – ale także będzie łatwiej odbywać jej posiedzenia, także na odległość. Organ ten będzie miał znaczny wpływ na przebieg postępowania restrukturyzacyjnego, w tym na wybór konkretnej osoby do pełnienia funkcji nadzorcy, zarządcy (lub syndyka w postępowaniu upadłościowym) i kontrolowania ich czynności. Ponadto, rada wierzycieli będzie decydowała o większości istotnych działań podejmowanych w postępowaniu, m.in. poprzez wyrażanie zgody na zaciąganie pożyczek i obciążanie majątku dłużnika w celu zapewnienia finansowania układu. A zatem, powodzenie układu może być uzależnione od decyzji rady wierzycieli. Ze względu na tak istotne kompetencje rady, jak również mając na względzie znaczne uprawnienie dłużnika, zdecydowanie warto będzie aktywnie uczestniczyć w pracach rady i zapewnić w niej udział osób umocowanych do podejmowania decyzji i jednocześnie mających rozeznanie w przepisach Prawa restrukturyzacyjnego. Działanie to będzie podstawową formą ochrony interesu wierzycieli w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Marianna Kokowska,
adwokat,
GALT Legal Adam Miłosz i Sławomir Lisiecki sp.k.
