Niemiecki Trybunał Konstytucyjny zablokuje plany EBC walki ze skutkami Covid-19?

Kontrowersje wokół programu skupu obligacji

W ostatnich tygodniach Europejski Bank Centralny znacznie rozszerzył program skupu obligacji, aby złagodzić ekonomiczne konsekwencje koronawirusa. Planuje nabycie obligacji skarbowych wartości 750 mld euro.

Od początku zakupu obligacji w 2014 roku nabył już papiery wartości 2,2 bln euro. Niemiecki Trybunał stwierdził, że wcześniejsze zakupy obligacji były możliwe do zaakceptowania tylko ze względu na szereg ograniczeń, które w nowym programie EBC zostały złagodzone.

Program skupu obligacji od dawna budzi kontrowersje w Niemczech, gdzie krytycy twierdzą, że bank centralny przekroczył mandat, nielegalnie finansując rządy i narażając podatników na potencjalne straty.

EBC zobowiązany odpowiedzieć niemieckiemu Trybunałowi Konstytucyjnemu

Skarżący działania EBC – grupa około 1750 osób, kierowana przez niemieckich ekonomistów i profesorów prawa – po raz pierwszy wnieśli sprawę w 2015 r. Twierdzili, że EBC finansuje wydatki rządów Unii Europejskiej, co jest niezgodne z Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskie.

Sprawa została skierowana do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu, który orzekł w 2018, że działania EBC są legalne. Skarżący ponownie zwrócili się do niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego, który we wtorek odrzucił część wcześniejszego orzeczenia TS UE, nazywając je „niemożliwymi do uzasadnienia z perspektywy metodologicznej”.

Trybunał nakazał niemieckiemu rządowi i parlamentowi, by skłonili EBC do przeprowadzenia oceny w jakim stopniu zakupy rządowych obligacji są elementem  polityki pieniężnej, a w jakim służą celom fiskalnym rządów UE.

EBC ma 3 miesiące na wykazanie, że jego działania wynikają z normalnej polityki pieniężnej, jaką prowadzą banki centralne. Jeżeli tego nie dokona Trybunał Konstytucyjny w Karlsruhe  grozi zablokowaniem nowych zakupów niemieckich obligacji skarbowych, co oznaczałoby sparaliżowanie ważnej części programu antykryzysowego EBC.

Podważona nadrzędność prawa unijnego?

Jedną z osób, które skierowały sprawę działań EBC do Trybunału jest  profesor Markus Kerber, założyciel think tanku Europolis, który jest zaangażowany w integrację europejską, ale krytykuje działanie obecnych instytucji unijnych i kwestionuje sensowność strefy euro w obecnym kształcie.

Markus  Kerber od lat prowadzi batalię przeciwko  ratowaniu strefy euro kosztem niemieckich podatników. Często odwiedza Polskę, współpracując ze Szkołą Główną Handlową.

Uchylając wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości niemiecki Trybunał poddał w wątpliwość nadrzędność prawa unijnego nad prawem krajów członkowskich Unii, co może mieć wpływ na decyzje sądów w innych krajach UE.