NBS | Sytuacja Sektora | Bankowość spółdzielcza a pandemia COVID-19

Dr hab. prof. SGH Lech Kurkliński
ALTERUM Ośrodek Badań i Analiz Systemu Finansowego
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Na tej podstawie przewidywania całkowitego wpływu pandemii COVID-19 na całoroczne wyniki kształtują się na poziomie spadku PKB w granicach 2,5-4%. Są to jednak i tak lepsze rezultaty niż w innych krajach Europy Zachodniej oraz Środkowej i Wschodniej (z wyjątkiem Finlandii i Litwy). Relatywnie mniejsza skala spadku aktywności gospodarczej w Polsce wynika m.in. z wysokiej dywersyfikacji gospodarki, mniejszego znaczenia sektorów, które najbardziej ucierpiały na pandemii (turystyka, produkcja samochodów) oraz uruchomienia na dużą skalę pomocy publicznej dla przedsiębiorstw. Jeśli nie nastąpi druga gwałtowna fala zachorowań, wymagająca ponownego zamrożenia gospodarki, to można się spodziewać względnie szybkiej odbudowy koniunktury.

Jest źle

Na tym tle wyniki banków za pierwsze półrocze 2020 r., choć słabe, nie są aż tak bardzo złe, jednak zdecydowanie pogorszyły się w stosunku do analogicznego okresu 2019 r. W mediach słychać na razie pojedyncze alarmistyczne głosy o zbliżających się kłopotach. Niemniej potencjalne, większe problemy wydają się jedynie odsunięte w czasie, a to ze względu na osłonowe ruchy regulacyjne, pozwalające na wykazywanie lepszych wyników niż te rzeczywiste.

Na koniec czerwca zysk netto całego sektora bankowego działającego w Polsce wyniósł 3,96 mld zł, czyli osiągnął 47% zeszłorocznego poziomu. Straty wykazało 16 banków (w tym 9 komercyjnych i 7 spółdzielczych, mających 7,4% udziału w aktywach sektora). Warto wszakże przypomnieć, że z ujemnym wynikiem rok 2019 zamknęło więcej banków – 19 (5 komercyjnych oraz 14 spółdzielczych).

Wróćmy jednak do 2020 r. – lipcowe sumaryczne dane dotyczące nierentownych banków budzą już większy niepokój. Wprawdzie dodano tylko jeden podmiot spółdzielczy, ale nastąpiły zmiany strukturalne wewnątrz tej grupy. Ogólny udział banków ze startą w aktywach sektora bankowego wzrósł do 10,1%. Obniżona rentowność (poniżej kosztu kapitału) obserwowana jest od kilku lat. Obecna sytuacja, gdy straty dotyczą 1/10 sektora bankowego w Polsce i wynoszą 1 mld zł, winna już być sygnałem alarmowym. Szok COVID-19 negatywnie wpływa praktycznie na wszystkie źródła dochodów banków. W ten sposób zmniejszają się możliwości pozyskania nowych funduszy, a wytyczne ...