Nauka i edukacja ekonomiczna | RAPORT PAB-WIB | Oko cyklonu coraz bliżej sektora bankowego

• Polityka stóp procentowych banku centralnego nadal będzie miała największy wpływ na sektor bankowy w kolejnych kwartałach.
• Prawdopodobna skala ubytku przychodów odsetkowych osiągnie w 2022 r. poziom ok. 9-13 mld zł – w zależności od wysokości WIBOR 3M.
• Przedstawione przez Ministerstwo Finansów rozwiązania w okresie 2022-2023 oznaczają koszty dla sektora bankowego na poziomie 21,3-27,9 mld zł.
• Zarówno w I kw. br., jak i obecnie najważniejszym problem polskiej gospodarki pozostaje rosnąca inflacja.

To główne wnioski z raportu „Wpływ czynników regulacyjnych i fiskalnych na wyniki finansowe banków w I kw. 2022 r.”, opracowanego przez ekspertów: prof. dr. hab. Jana Czekaja, dr. Andrzeja Banasiaka, dr hab. Czesława Lipińskiego, Agnieszkę ­Nierodkę, dr. Tomasza Pawlonkę, dr. Wojciecha Zatonia.

Otoczenie makroekonomiczne sektora bankowego

PKB w I kw. br. zwiększył się o 8,5% w porównaniu do tego samego okresu roku poprzedniego. W uwarunkowaniach epidemicznych początku roku wynik ten należy uznać za bardzo dobry, świadczy on o tym, że polska gospodarka potrafi sprawnie funkcjonować w warunkach epidemii. Wzrost długu publicznego stwarza do pewnego stopnia korzystne warunki działania sektora bankowego, gdyż umożliwia powiększanie portfela lokat o bezpieczne papiery wartościowe, jednak nadmierne angażowanie się banków w zakup rządowych obligacji, zwłaszcza o stałym oprocentowaniu, rodzi niebezpieczeństwo strat kapitałowych w razie dalszych podwyżek stóp procentowych przez bank centralny.

Od początku roku najważniejszym problem polskiej gospodarki jest rosnąca inflacja – w styczniu wskaźnik CPI wyniósł 9,4%, w lutym 8,5%, a w marcu 11%. W czerwcu, według szybkiego szacunku GUS, inflacja konsumencka wyniosła 15,6%. Decyzje o podwyżkach stopy referencyjnej w IV kw. ub.r. oraz w I kw. br. oznaczają zmianę polityki pieniężnej, jednak zdaniem autorów raportu są spóźnione i niewystarczające. Również w kolejnych kwartałach największy wpływ na sektor bankowy będzie miała polityka stóp procentowych banku centralnego. Szansą na poprawę sytuacji mogłyby być środki z UE na realizację projektów w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz Polskiego Ładu, ale proces zatwierdzania KPO przez Komisję Europejską przeciąga się i ich pozyskanie obarczone jest dużą niepewnością.

Sytuacja sektora bankowego w I kw. 2022 r.

Sytuacja sektora bankowego w zakresie osiągniętego wyniku finansowego (WF), według stanu na koniec kwietnia br. była wyraźnie lepsza niż we wcześniejszych latach. W pierwszych czterech miesiącach br. wyniósł 9,2 mld zł i był o 4,8 mld zł wyższy od osiągniętego w tym samym okresie 2021 r., co oznacza wzrost o ponad 110%.

Główną determinantą wyniku finansowego banków pozostają przychody odsetkowe. Wzrost stopy referencyjnej w pierwszych czterech miesiącach br. (łącznie o 275 pkt. baz.) przyczynił się do wzrostu przychodów odsetkowych banków, które na koniec kwietnia wyniosły 28,84 mld zł i były o ponad 13 mld zł wyższe niż rok wcześniej. Dalszy wzrost stóp procentowych może skutkować kolejnymi wzrostami przychodów odsetkowych, niemniej negatywnie na wyniki może wpływać spadek wolumenu nowo udzielanych kredytów. Sektor bankowy podjął działania zmierzające do ograniczania kosztów, w tym kosztów odsetkowych. W 2021 r. utrzymywał się bardzo niski poziom tej kategorii kosztów, jednak w IV kw., w następstwie decyzji RPP o podwyżkach stóp procentowych, koszty odsetkowe zaczęły wzrastać. Wzrost przychodów odsetkowych, przy inercyjnym wzroście kosztów odsetkowych, przełożył się na wyższe miesięczne wyniki odsetkowe osiągnięte w pierwszych czterech miesiącach tego roku.

Obecna dobra dla sektora bankowego sytuacja w zakresie wysokości osiąganych przychodów operacyjnych odbywa się w warunkach niskiego poziomu zawiązywanych rezerw i tworzonych odpisów. W okresie styczeń-kwiecień br. sektor bankowy zawiązał rezerwy i utworzył odpisy w wysokości 2,78 mld zł, co oznacza, że były one niższe o 2,6% od rezerw i odpisów zawiązanych w analogicznym okresie ub.r. Niski poziom utworzonych rezerw i odpisów w pierwszych czterech miesiącach, w warunkach realnego ryzyka związanego z pogorszeniem ...