Nauka i Edukacja Ekonomiczna | Raport PAB-WIB | Jak napędzić i unowocześnić rynek płatności

Tempo rozwoju rynku płatności w Polsce jest imponujące. Liczba kwartalnych transakcji w podstawowym systemie polskiego sektora bankowego Elixir wzrosła w 2020 r. o jedną piątą w porównaniu do 2015 r. Eksplodowała popularność BLIKA, który jest już w ofercie niemal wszystkich banków w kraju. W ub.r. kwartalnie przeprowadzono za jego pomocą średnio 106 mln transakcji kwartalnie. W 2015 r., gdy startował, było to ledwie po 300 tys. W podobnym stopniu rozkwitł system Express Elixir. Rozwijały się też płatności BlueCash, choć od 2019 r. spadała ich popularność (presja ze strony BLIKA i Express Elixira). Systematycznie rosły też płatności bezgotówkowe przeprowadzane za pomocą kart (głównie zbliżeniowo) i przelewów.

Towarzyszyły temu pozytywne zmiany jakościowe, które były także następstwem coraz ściślejszej współpracy integratorów płatności i banków z fintechami. Poza płatnościami mobilnymi coraz większą popularnością cieszą się także płatności odroczone. Tendencje te mogą świadczyć o tym, że Polacy pozytywnie odbierają nowości technologiczne w obszarze płatności – piszą autorzy raportu „Ocena zmian na rynku płatności w Polsce”, opracowanego na zlecenie Programu Analityczno-Badawczego Fundacji Warszawski Instytut Bankowości.

Pomysły dla rynku płatności

Naukowcy Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu – dr hab. Anna Iwańczuk-Kaliska, dr hab. Paweł Marszałek i dr Katarzyna Schmidt – na podstawie przeprowadzonych analiz przedstawili rekomendacje dla polskiego sektora bankowego w kontekście jego roli na rynku płatności i znaczenia usług płatniczych dla efektywności i rozwoju banków. Zaprezentowane przez naukowców obszary dalszych działań powinny być, ich zdaniem, realizowane równolegle.

Autorzy raportu zalecają rozwój infrastruktury wspierającej natychmiastowy transfer środków w transakcjach detalicznych, jako narzędzia oferowanego klientom zarówno przez handlowców i pośredników, jak i banki. Zwracają przy  tym uwagę, że obecne rozwiązania w zakresie oferty instytucji płatniczych umożliwiają głównie gwarancję otrzymania płatności, ale sam transfer (a tym samym dostępność środków dla odbiorcy płatności) nie jest natychmiastowy. Na rynku brakuje również oferty dotyczącej realizacji bankowych płatności natychmiastowych na wyższe kwoty. Niemożliwe są np. błyskawiczne płatności bezgotówkowe w transakcjach kupna-sprzedaży pojazdów na rynku wtórnym, które w dużej części są finalizowane w weekendy, czyli poza czasem funkcjonowania systemu Elixir.