Nauka: Francuz z ekonomicznym Noblem

MARIA DUNIN-WĄSOWICZ

Zaskakujące czasy. Mówi się o nich era globalizacji, a myśli – jak przed nią uciec. Nie bez powodu. Z badań ekonomicznych coraz częściej wynika, że procesy spontanicznej globalizacji prowadzą społeczeństwa w zaułek pozornej konkurencji, by nie mówić o oszustwie wobec konsumenta. Dlaczego tak się dzieje? Jednym z powodów jest dominacja oligopoli – wielkich i zazwyczaj ponadnarodowych firm. Są na tyle silne, by zaniżać ceny, podwyższając jednocześnie produkcję przy obniżonej jakości. Pod presją tych zachowań inne firmy, zwykle mniejsze, są wypierane z rynku.

Czy i jak państwa mogą walczyć z niemal nagminnymi praktykami nieuczciwej konkurencji oligopoli? O odpowiedź trudno. Rządy z definicji mają ograniczony dostęp do wiedzy o sposobie – a więc o kosztach – funkcjonowania przedsiębiorstw. Nieudostępniana informacja daje tym ostatnim przewagę nad rządami, których działania regulacyjne mają w efekcie znikomy wpływ na egzekwowanie zachowań fair przez wielkie firmy. Problem pozostaje bez zdecydowanego rozwiązania od czasów Adama Smitha, który jako jeden z pierwszych zauważył, że potężne kapitałowo przedsiębiorstwa mają dość siły i środków, by ograniczać konkurencję w danym przemyśle lub branży

Odwołanie do Smitha sugeruje jednak, że idee ...