Narastają bańki spekulacyjne
W Stanach Zjednoczonych Izba Reprezentantów i Senat przyjęły pakiet stymulacyjny wartości 1,9 bln dolarów, a dług publiczny USA wzrósł do 129% PKB.
Efektem jest wzrost cen aktywów na wielu rynkach, a inwestorzy i analitycy zaczynają się martwić oznakami narastających baniek spekulacyjnych.
Były prezes amerykańskiej Rezerwy Federalnej Alan Greenspan powiedział w 2002, że bardzo trudno jest zidentyfikować bańkę spekulacyjną i dopiero jej pęknięcie potwierdza jej istnienie.
Niektóre wskaźniki pokazują, że rynki aktywów są obecnie bardziej przegrzane niż te z poprzednich baniek aktywów. Wskaźnik Buffetta, czyli stosunek kapitalizacji giełdowej do produktu krajowego brutto, osiągnął w USA 186%, znacznie przekraczając wynik z okresu bańki internetowej lub z połowy pierwszej dekady XXI wieku, sprzed globalnego kryzysu finansowego.
Dynamiczne wzrosty na różnych rynkach
Cena kryptowaluty Bitcoin wzrosła w ciągu ostatniego roku ponad sześciokrotnie. Według Banku Rozrachunków Międzynarodowych średnia globalna cena domów jest dziś o 19% wyższa niż w 2010 roku.
Nieruchomości drożeją szczególnie w Indiach, Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Indeks cen domów w USA przekroczył poziom sprzed kryzysu finansowego.
W Chinach, gdzie ceny nieruchomości w dużych miastach od lat szybko rosną, zostały nałożone ograniczenia na kredyty bankowe dla deweloperów i kredyty hipoteczne dla osób fizycznych.
Narastanie baniek widać na rynkach dóbr luksusowych i kolekcjonerskich. Replika samochodu Ferrari znalazła nabywcę za 120 000 euro. W ciągu ostatniego roku wartość rynku sztuki cyfrowej wzrosła 400 razy.
W listopadzie 2020 roku butelka wina Romanee-Conti z 1990 roku osiągnęła na aukcji we Włoszech cenę 100 000 euro. Karta baseballowa z wizerunkiem Mike’a Trouta została w sierpniu 2020 roku sprzedana za rekordową kwotę 3,936 miliona dolarów.
W Chinach spekulanci podbijają ceny krowich kamieni żółciowych, które są używane w tradycyjnej medycynie chińskiej. Ich cena w ostatnich latach wzrosła czterokrotnie do 500 000 yuanów za kilogram.
Sygnały ostrzegawcze
„Hossa potrzebuje paliwa” – napisał w „The Wall Street Journal” Andy Kessler, amerykański biznesmen, inwestor i komentator.
„Obligacje i bony skarbowe są bezpieczne, ponieważ są wspierane przez rząd USA, przez napływ podatków w dolarach i przez narodowe aktywa (chodzi raczej o ziemię, a nie złoto w Fort Knox).
Wiara staje się dobrem rzadkim, gdy zaczyna się wyprzedaż
Akcje są wspierane przez przyszłe zyski spółek, ale jeśli przepłacasz w okresach wysokich oczekiwań (takich jak dzisiaj), twoja strata będzie ogromna. Kryptowaluty są wspierane po prostu przez wiarę tych, którzy uważają, że są one magazynem wartości.
Nawet sztuka, egzotyczne samochody i głupie tokeny NFT (specjalne znaczniki kryptograficzne) są wspierane tylko przez wiarę ludzi bogatych, którzy przepłacają za wyjątkowość. Wiara staje się dobrem rzadkim, gdy zaczyna się wyprzedaż”.
