MFW: bardzo pozytywne perspektywy przed polską gospodarką; NBP powinien dalej podnosić stopy procentowe

Wraz z przechodzeniem polityki fiskalnej w okres po pandemii, w 2022 r. władze powinny unikać ekspansywnej polityki fiskalnej w kontekście ryzyka przegrzania gospodarki.

„Szacuje się, że 'Polski Ład’ kosztować będzie ok. 1 proc. PKB, a jego wpływ na deficyt tylko częściowo skompensowany będzie innymi czynnikami. Reforma PIT zwiększa progresywność systemu podatkowego i może wpłynąć na zwiększenie podaży pracy w populacji w wieku produkcyjnym, przy czym nie wiadomo, jaki wpływ reforma może mieć na osoby bliskie wieku emerytalnego” – napisano w raporcie MFW.

„Dalsza niewielka redukcja deficytu w średnim terminie pomogłaby przygotować się Polsce do przyszłych wyzwań fiskalnych. Bazując na obecnych i ogłoszonych już planach prognozuje się w średnim terminie ustabilizowanie deficytu sektora general government w okolicy 2,5 proc. PKB. Dodatkowe obniżenie deficytu w kierunku średnioterminowego celu 1 proc. PKB, czyli do poziomu sprzed pandemii, dałoby więcej przestrzeni do radzenia sobie z przyszłymi szokami i pomogłoby przygotować się na długoterminową presję wynikającą ze starzenia się populacji i reformy energetyki” – dodano.

MFW rekomenduje przyjęcie przez rząd neutralnego nastawienia w polityce fiskalnej

Alfredo Cuevas, szef misji MFW do Polski, powiedział w trakcie wideokonferencji podsumowującej raport, że Fundusz rekomenduje przyjęcie przez rząd neutralnego nastawienia w polityce fiskalnej, również po to, żeby uniknąć napięć związanych z zacieśnianiem polityki monetarnej przez Narodowy Bank Polski.

MFW prognozuje deficyt sektora general government w Polsce w 2021 r. na 2,9 proc. PKB

MFW prognozuje deficyt sektora general government w Polsce w 2021 r. na 2,9 proc. PKB, a dług gg na 56 proc. PKB. W 2022 r. według Funduszu, deficyt gg w Polsce może wynieść 2,6 proc. PKB (2,8 proc. wg projektu budżetu państwa), a dług sektora 52,4 proc. (56,6 proc. wg projektu budżetu).

Fundusz ocenia, że w razie potrzeby Polska nadal posiada znaczącą przestrzeń fiskalną do walki z pandemią. Jednocześnie MFW rekomenduje przywrócenie poprzedniego wieku emerytalnego w Polsce (w 2017 r. obniżono go do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, z 67 lat wprowadzonych w 2013 r.) oraz prowadzenie bardziej „celowanej” polityki socjalnej dla dalszej redukcji deficytu fiskalnego w średnim terminie.

„Duża przestrzeń fiskalna do radzenia sobie z nieoczekiwanymi okolicznościami dobrze służyła Polsce w trakcie tej pandemii” – dodaje MFW.

Tarcza antyinflacyjna

W odniesieniu do rządowej „tarczy antyinflacyjnej” Fundusz wskazał, że obniżki podatków na paliwa i prąd mogą przynieść pewną „ulgę”, ale takie rozwiązanie jest nieefektywne, powinno być stosowane jedynie przejściowo, gdyż jest to kosztowny substytut działań na rzecz faktycznego ograniczenia inflacji. Ryzyko ubóstwa energetycznego, zdaniem MFW, lepiej rozwiązuje stosowanie „celowanych” instrumentów np. bonów.

MFW prognozuje wzrost PKB Polski w 2022 r. na 4,5 proc.

MFW prognozuje wzrost PKB Polski w 2022 r. na 4,5 proc., a w średnim terminie w latach 2023-26 na 3,25 proc.

„Polityka fiskalna podtrzymała zatrudnienie w trakcie pandemii i wzmocniła bilanse firm, co stworzyło mocne fundamenty dla inwestycji prywatnych. Granty z Funduszu Odbudowy UE powinny znacząco wesprzeć inwestycje publiczne, co wskazuje na znaczenie rozwiązania sporów z UE oraz na poprawę efektywności inwestycji publicznych” – pisze MFW.

„Władze powinny mimo wszystko rozważyć wprowadzenie strategii zwiększającej wyszczepienie populacji w Polsce, by obniżyć ryzyka zdrowotne oraz ograniczyć kolejne potencjalne zaburzenia gospodarcze związane z pandemią” – dodano.

Podwyżki stóp procentowych

W ocenie MFW, inflacja w Polsce średnio w 2022 r. wyniesie 5,6 proc. i wróci do poziomu blisko celu NBP pod koniec 2023 r. (3,7 proc. na koniec tego okresu). W takim układzie MFW rekomenduje kontynuację zacieśniania polityki pieniężnej przez NBP, żeby inflacja wróciła do celu.

„Choć ostatnio obserwowane wzrosty inflacji były napędzane głównie przez czynniki poza kontrolą polityki pieniężnej, to ich uporczywość oraz relatywnie podwyższony obecnie poziom inflacji bazowej sugerują, że dalsze podwyżki stóp procentowych będą konieczne, by zminimalizować efekty drugiej rundy i przeciwdziałać ryzyku przegrzania gospodarki, gdy PKB zaczyna przekraczać potencjał” – napisano w raporcie.

„Decyzje w zakresie polityki pieniężnej w 2022 r. muszą także brać pod uwagę rozwój sytuacji gospodarczej i pandemicznej, które niosą ryzyka zarówno w górę jak i w dół dla perspektyw inflacji, żeby zapewnić konsekwentny powrót inflacji do celu. Zakończenie w ostatnim czasie regularnego skupu aktywów jest dobrze widziane i spójne z zacieśnieniem polityki monetarnej. NBP powinien w porę przedstawić swoje intencje w odniesieniu do portfela obligacji, wobec zbliżających się pierwszych dat wykupu papierów. Możliwość interwencji FX powinna być zachowana dla okresów zaburzeń rynkowych” – dodano.

Czytaj także: MFW ostrzega przed kryzysem w najbiedniejszych krajach świata >>>

W ocenie Cuevasa z MFW, rynek i obserwatorzy powinni się dowiedzieć, czy NBP będzie dokonywał reinwestycji zapadających papierów, czy też pozwoli na stopniowy wykup kolejnych serii papierów, wraz z terminami ich zapadalności.

Cuevas wskazał ponadto, że biorąc pod uwagę mieszane sygnały inflacyjne, związane z wychodzeniem gospodarki z kryzysu pandemicznego, trudno było przewidzieć, nie tylko w odniesieniu do Polski, kiedy należy rozpocząć podwyżki stóp procentowych.

„Patrzyliśmy na wiele wskaźników inflacji bazowej. Przez wiele miesięcy dawały one mieszane sygnały, (…) jednak wraz z upływem czasu, w ostatnich miesiącach, widzieliśmy, że różne wskaźniki zaczynają przyjmować jednoznaczną rosnącą tendencję. (…) Nie sądzę, że można byłoby powiedzieć, że oni (NBP – przyp. red.) byli spóźnieni, ponieważ zmieniały się dane” – powiedział Cuevas.

W kwietniu 2022 r. zapadają nabyte przez NBP obligacje skarbowe serii PS0422 o wartości nominalnej 7,3 mld zł, a w lipcu 2022 r. papiery OK0722 za 0,5 mld zł.

Fundusz zauważa, że aktywność na rynku mieszkaniowym w Polsce powróciła do solidnych poziomów sprzed pandemii.

„Oczekuje się, że odejście od stymulacji monetarnej będzie zniechęcać do nadmiernej nowej akcji kredytowej, przy czym niektóre gospodarstwa domowe mogą być nadmiernie obciążone wraz ze wzrostem stóp procentowych. Istotne jest więc, by banki, zgodnie z zaleceniami regulatora, bardzo dokładnie sprawdzały możliwości obsługi zadłużenia u ewentualnych kredytobiorców w scenariuszu znaczącego wzrostu stóp” – ocenia MFW.

Fundusz popiera rekomendację KNF dot. zawierania przez klientów dobrowolnych ugód z bankami ws. walutowych kredytów hipotecznych, wskazując jednocześnie, że w ostatnich miesiącach obniżyło się ryzyko z tego tytułu dla sektora bankowego.