Makrootoczenie: Czy banki zagwarantują?

Krzysztof Kluza

Plan zawiera szereg postulatów, których realizacja ma wspierać wzrost gospodarczy i w konsekwencji zatrudnienie. Obejmuje szeroką i niejednorodną grupę zagadnień, mieszczących zarówno instrumenty bezpośredniej interwencji rządowej związane z obecnym kryzysem (np. utworzenie Rezerwy Solidarności Społecznej), poszerzenie zakresu działania istniejących instrumentów (np. wzrost limitu poręczeń i gwarancji Skarbu Państwa), zmiany ustaw o charakterze instytucjonalnym (np. powołanie Komitetu Stabilności Finansowej), jak i zmiany podatkowe, w tym także te przyjęte dużo wcześniej (np. obniżenie stawek PIT z jesieni 2006 – okresu rządów PiS-u), a także kierunkowe deklaracje rządu (np. o utrzymaniu dyscypliny budżetowej). Łączną kwotę wsparcia gospodarki oszacowano na 91,3 mld zł, przy czym bezpośrednie wydatki rządu w ramach tego pakietu kształtują się poniżej 10 mld zł (kwota ta może być wyższa w przypadku wystąpienia nadspodziewanie wysokiej szkodowości portfela udzielonych poręczeń i gwarancji).

Wzmocnienie gospodarki

Przy formułowaniu „Planu” zdiagnozowano, że podstawowym problemem dla rozwoju gospodarki w najbliższych dwóch latach może być ograniczanie inwestycji przez przedsiębiorstwa. Wynikać to może nie tylko z niepewności firm co do perspektyw rozwoju gospodarki i tempa wzrostu krajowej konsumpcji, ale także z trudności z pozyskiwaniem środków od sektora bankowego, stanowiącego w Polsce głównego dostawcę finansowania zewnętrznego, przy jednoczesnym silnym ograniczeniu możliwości do pozyskiwania środków poprzez rynek kapitałowy bądź papierów dłużnych. Problem ten może dotyczyć nie tylko dostępu do nowych kredytów inwestycyjnych, ale również odnowienia istniejącego zadłużenia, w tym także długu, który służy finansowaniu kapitału obrotowego firm. W związku z tym w „Planie” ważne miejsce zajęły banki. Przy czym występują one w podwójnej roli – zarówno odbiorców „pomocy” państwa, jak i podmiotów wspierających wzmocnienie gospodarki.

W przypadku pierwszej z tych ról warto przede wszystkim zwrócić uwagę na plany wprowadzenia gwarancji dla pożyczek na rynku międzybankowym, które mają doprowadzić do odbudowy jego płynności. Przeznaczone na ten cel środki będą pochodziły z limitu 40 mld zł na gwarancje i poręczenia Skarbu Państwa na 2009 r. Rządowe gwarancje będą udzielane odpłatnie, ...