Kto oprócz Polski w Unii Europejskiej pozostanie poza strefą euro?
W ubiegłym tygodniu bułgarski minister finansów Arsen Wasilew powiedział, że nowy rząd nie odstąpi od obietnicy przyjęcia wspólnej waluty Unii Europejskiej w ciągu dwóch lat, mimo że dostrzega „wyzwania projektowe euro”.
– Jako rząd koalicyjny zobowiązaliśmy się do wejścia do strefy euro 1 stycznia 2024 r. – powiedział Wasilew w wywiadzie dla Bloomberg News.
Zarówno 44-letni Wasilew, jak i i 41-letni premier Bułgarii Kirił Petkow, są absolwentami jednej z najlepszych na świecie szkół biznesu Harvard Business School.
Przed wprowadzeniem euro państwa muszą uczestniczyć w mechanizmie ERM II przez co najmniej dwa lata.
W tym czasie powinny spełniać wszystkie kryteria z Maastricht, a także utrzymać stabilny kurs walutowy w paśmie wyznaczonym przez Komisję Europejską. Waluta Bułgarii lew została wprowadzona do ERM II w lipcu 2020 r.
Obecna rola euro w chorwackiej gospodarce
W tym samym miesiącu także chorwacka kuna stały się częścią mechanizmu kursu walutowego ERM II. Chorwaci planują przyjąć wspólną walutę w 2023 r. Aby stało się to możliwe, Zagrzeb potrzebuje pozytywnej oceny Komisji Europejskiej wiosną 2022 r. i późniejszej decyzji Rady UE latem 2022 r.
Chorwacki Bank Narodowy zakłada, że Chorwacja, której gospodarka opiera się w dużej mierze na turystyce i usługach, spełni unijne kryteria.
W Chorwacji panuje wysoki stopień „euroizacji”, co oznacza, że euro już teraz odgrywa ważną rolę w gospodarce. Dla kraju utrata autonomii monetarnej jest bardziej teoretycznym niż praktycznym kosztem, biorąc pod uwagę wysoką euroizację i ograniczone możliwości dla prowadzenia polityki płynnego kursu walutowego – przekonuje Chorwacki Bank Narodowy.
Premier Chorwacji zapowiedział, że od 5 września 2022 roku ceny w kraju będą podawane zarówno w kunach, jak i w euro oraz przez cały 2023 rok.
Różne powody pozostawania poza strefą euro
Po przyjęciu przez Bułgarię i Chorwację euro, poza strefą wspólnej waluty pozostaną w Unii Europejskiej: Polska, Czechy, Rumunia, Węgry, Szwecja i Dania.
Szwedzi w referendum, które odbyło się we wrześniu 2003 r. w większości głosowali przeciwko członkostwu w strefie euro. Zmiana decyzji wymagałaby ponownego referendum. Niektóre szwedzkie sklepy, hotele i restauracje mogą przyjmować euro. Jest to szczególnie powszechne w miastach przygranicznych.
Jeśli na Węgrzech wygra w wyborach opozycja to nowy rząd będzie chciał doprowadzić do zrównoważenia gospodarki, tak aby Węgry mogły przyjąć euro
Dania wynegocjowała prawo do utrzymania własnej waluty. W 2000 r. rząd przeprowadził referendum w sprawie wprowadzenia euro, w którym za walutą europejską opowiedziało się tylko 46,8% Duńczyków. Korona duńska jest jednak częścią mechanizmu ERM II i jej kurs wobec euro (1 euro = 7,44 korony) waha się w granicach +- 2,25%.
Rząd Rumunii w Narodowym Planie Przejścia na Euro z marca 2018 r. planował przyjęcie euro w 2024 roku. Na początku 2021 r., data ta została przesunięta na rok 2027 lub 2028 r., a pod koniec 2021 roku na rok 2029 r. Na razie Rumunia nie spełnia kryteriów z Maastricht, a rumuńska leja nie wchodzi do mechanizmu ERM II.
W Czechach pięć partii tworzących obecną koalicję rządową generalnie opowiada się za przyjęciem euro, ale sprawa ta nie znalazła się w rządowym programie.
– Musimy uporządkować nasze finanse publiczne, bo bez tego nie spełniamy kryteriów koniecznych do wejścia do strefy euro – powiedział Zbynek Stanjura, który w grudniu 2021 roku został ministrem finansów.
Wejścia do strefy euro nie planują rządu Węgier i Polski, aczkolwiek Peter Marki-Zay, kandydat węgierskiej opozycji na premiera powiedział w wywiadzie dla agencji Reutera, że jeśli wygra w wyborach opozycja, jego rząd będzie chciał doprowadzić do zrównoważenia gospodarki, tak aby Węgry mogły przyjąć euro.
