Krajobraz po pandemii – ożywienie i odbudowa gospodarki
Kierując bankiem we Włoszech w czasie globalnego kryzysu finansowego, przekonałem się, że recesja działa jak papierek lakmusowy odporności biznesu.
Tym razem przedsiębiorstwa wydają się lepiej przygotowane do tego wyzwania, częściowo dlatego, że zdrowszy sektor finansowy lepiej znosi poważne straty ekonomiczne.
Kiedy dziś pracuję zdalnie z mojej kuchni, kusi mnie, żeby myśleć o perspektywie powrotu do biura jako o sygnale powrotu do dawnej normalności. Jednak z wirtualnych rozmów, jakie prowadzę z klientami wynika, że mają oni o wiele większe ambicje, co współgra z ogólnie odczuwanym apetytem na zmianę.[1]
Biznesplany firm w badaniu Navigator
HSBC przeprowadził nowe badanie, zatytułowane Navigator, które objęło swoim zasięgiem ponad 2600 firm z całego świata. Pokazuje ono, że biznesplany przygotowane na czas po pandemii zawierają w sobie obietnicę tak pożądanej odnowy gospodarki.
Firmy dokonują fundamentalnych zmian w sposobie działania, i to w trzech wymiarach.
Czytaj także: 78 proc. firm chce utrzymać zatrudnienie, coraz więcej pracujących w pełnym wymiarze
Po pierwsze w wymiarze współpracy. Uznając swoją odpowiedzialność wobec społeczeństwa, jedna na trzy firmy szybko zareagowała na pandemię, dostosowując swoje produkty i usługi tak, aby pomóc swoim klientom.[2] HSBC niedawno udzielił wsparcia klientom przestawiającym się na produkcję płynu dezynfekującego do rąk. Wśród nich był brytyjski producent piw rzemieślniczych Brewdog oraz producent chemikaliów Fluid Enegy Group, który wkrótce stał się największym producentem tego środka w Kanadzie.[3]
Firmy starają się przetrwać poprzez współdziałanie. Pomimo fizycznego dystansu cztery na pięć przedsiębiorstw czuje się bliższe swoim klientom, pracownikom i dostawcom.[4] Dziewięć na dziesięć zapewniło bezpośrednie wsparcie swoim kontrahentom.[5] Taka współpraca, połączona z rządowymi programami pomocy, sprawiła, że szczyt kryzysu przetrwało więcej firm, niż się spodziewano.[6]
To strategiczne przesunięcie w stronę współpracy nie będzie krótkotrwałe. Znakomita większość przedsiębiorstw chce postawić na tę formę relacji zamiast na samowystarczalność.[7]
Kształt gospodarki zmienia się również za sprawą drugiego aspektu zmian w biznesie: dzięki innowacjom. Są one fundamentem zapewnienia długotrwałej wydajności i wzrostu.[8] Najbardziej odporne przedsiębiorstwa zamiast wprowadzać automatyzację i ciąć koszty inwestują w technologie umożliwiające oferowanie innowacyjnych rozwiązań.[9]
Pandemia pozwoliła nam spojrzeć w przyszłość – od spotkań na Zoomie po rozrywkę streamingową i dostawy ze sklepów internetowych. Badanie Navigator pokazuje, że technologia jest obecnie postrzegana jako element kluczowy dla przetrwania biznesu, a większość firm zaczęła prowadzić działalność online.[10] Jest to dowód zrozumienia zmieniających się zwyczajów konsumentów i sygnalizuje cyfrowe ożywienie.
Kiedy zamknięto sklepy w Pekinie podczas wybuchu epidemii SARS szesnaście lat temu, firma Jingdong Century Trading przeniosła się do sieci. W trakcie obecnej pandemii, jako platforma e‑commerce pod nazwą JD.com, realizuje dostawy za pomocą autonomicznych robotów i dronów, odnotowując wzrost sprzedaży o ponad 20 procent.[11]
Trzeci wymiar zmian w prowadzeniu biznesu ożywia nadzieje na przyspieszenie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną. Wśród liderów biznesu panuje niemal jednomyślna zgoda, że należy odbudować gospodarkę na solidniejszych ekologicznie podstawach.[12] Tworzy to długofalowe możliwości biznesowe, a 85% przedsiębiorstw uważa zrównoważony rozwój za swój priorytet.
Zatem, w samym środku największego wyzwania biznesowego tego pokolenia, przedsiębiorstwa zmieniają kurs, aby szerzej otworzyć się na współpracę oraz zwiększyć swoją innowacyjność i zgodność z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Czytaj także: Firmy oczekują zielonego impulsu gospodarczego i zmian w podatkach
Przejście do gospodarki po pandemii
Pierwotny cel decydentów, którzy chcieli stworzyć gospodarczy most między światem sprzed pandemii i po niej, ma rację bytu. Przedsiębiorstwa okazały się odporne. Przed nami jednak ważniejsze pytanie o to, jaka wyłoni się z tego gospodarka.
Przez cały czas kryzysu banki działały jako kanały przekazujące miliardy dolarów na wsparcie utrzymania płynności osób fizycznych i przedsiębiorstw. Kolejny krok w odbudowie wymaga finansowania zmiany sposobu działania, której chcą firmy.
Decyzje biznesowe o zatrudnieniu pracowników i modernizacji urządzeń będą źródłem innowacji i poprawy standardów życia. Z drugiej strony krótkowzroczność może wpływać zarówno na rynki finansowe, jak i na politykę, zaś nadwyrężone budżety grożą jeszcze większym ograniczeniem inwestycji po pandemii.[13] Długoterminowe myślenie decydentów może temu zapobiec.
Konieczna będzie cierpliwa odbudowa kapitału, tworząca możliwości wsparcia odbicia poprzez inwestycje publiczne. Rządy i sektor finansowy powinni szukać nowych dróg promowania inwestycji, w tym poprzez finansowanie mieszane, gdzie ryzyko jest odpowiednio dzielone pomiędzy sektor publiczny i prywatny.
Przedsiębiorstwa na całym świecie przecierają nowy szlak, który pozwoli im wyjść z kryzysu w lepszej kondycji. Nie zdołają jednak zrobić tego same. Odnowa gospodarki zależy od efektywnej współpracy.
Barry O’Byrne,
Dyrektor Generalny ds. Globalnej Bankowości Komercyjnej,
HSBC.
Raport HSBC Navigator „Resilience: Building back better” można pobrać ze strony: https://www.business.hsbc.com/navigator/resilience
[1] Guardian: 31% Brytyjczyków oczekuje dużych zmian w sposobie zarządzania gospodarką przy wychodzeniu z kryzysu, kolejne 28% życzyłoby sobie umiarkowanych zmian, a tylko 6% nie chce, aby cokolwiek się zmieniło.
[2] 32% firm wprowadziło zmiany w produktach/usługach w celu wsparcia walki z pandemią COVID‑19.
[3] Brewdog: https://www.brewdog.com/uk/hand-sanitiser; Fluid Energy Group: https://pm.gc.ca/en/news/news-releases/2020/03/31/prime-minister-announces-new-partnerships-canadian-industries-fight
[4] Ostatnie sześć miesięcy zbliżyło firmy do ich klientów (82%); pracowników (83%); partnerów strategicznych/z łańcucha dostaw (80%).
[5] 93% [6] HSBC Global Economic Quarterly: W wielu gospodarkach liczba bankrutujących przedsiębiorstw na razie nie wzrasta gwałtownie.
[7] W przyszłości będziemy musieli bardziej współpracować (57%) vs. W przyszłości będziemy musieli być bardziej samowystarczalni (43%).
[8] Wprowadzanie nowych technologii uczyni biznes bardziej elastycznym (50%) i wydajnym (50%).
[9] Q24: zapytanie krzyżowe dla „Wystarczająco elastyczny, aby zapewnić stabilność.”
[10] Firmy, które w ciągu ostatnich 6 miesięcy okazały się dobrze przygotowane na niepewność to również te firmy, które uważają technologie za klucz do zachowania ciągłości działania. 63% przedsiębiorstw deklaruje, że wprowadziły zmiany w swojej działalności; 51% przeniosło biznes do sieci.
[11] FT: Rozwój w trakcie pandemii: najlepszych 100 firm. Wzrost przychodów o 21 procent w pierwszym kwartale. Źródło. Asian Nikkei Review: Coronavirus lockdown sparks expansion of drones and robot deliveries
[12] Q43: „Konieczność ponownej oceny/rewizji naszych metod działania umożliwi nam odbudowę biznesu na solidniejszych ekologicznie podstawach” (91% zgadzam się; 35% zdecydowanie się zgadzam).
[13] HSBC Global Economic Quarterly: „Wyniki badań zamiarów inwestycyjnych są druzgocące, co zapowiada osłabienie innowacyjności i wydajności”.
