Koronawirus w Polsce – na co mogą liczyć klienci sektora bankowego

Panująca na świecie sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się koronawirusa silnie oddziałuje także na sektor bankowy. Banki, współpracując z innymi instytucjami, podejmują pilne działania mające na celu utrzymanie stabilności finansowej oraz wsparcie swoich klientów.

Obecne warunki są bez wątpienia uciążliwe i problematyczne zarówno dla banków, jak i dla ich klientów, dlatego tak ważne jest wprowadzanie rozwiązań, które nie obciążą nadmiernie żadnej ze stron.

Czy kredytobiorcy mogą  liczyć na zawieszenie spłaty kredytu?

TAK. W zakresie dopuszczonym obecnie obowiązującymi przepisami prawa, banki mogą wdrożyć odroczenie spłat kredytów we  własnym zakresie na    okres  do 3  miesięcy i automatyczne wydłużenie o ten sam  zakres czasu łącznego okresu spłaty kredytu.

Warunkiem, który musi zostać spełniony, jest przedłużenie okresu obowiązywania zabezpieczenia spłaty kredytu. Prawdopodobnie  banki umożliwią kredytobiorcom złożenie wniosku o zawieszenie spłaty kredytu zdalnie, bez  wychodzenia z domu, w sposób uproszczony i niewymagający dodatkowych zaświadczeń.

Planowane ułatwienia mają dotyczyć kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych dla klientów indywidualnych i kredytów dla przedsiębiorców.

Kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest płatność odsetkowej części raty kredytu. Każda rata kredytu to suma dwóch części ‒  kapitałowej i odsetkowej.

Bądź na bieżąco – zapisz się na nasz newsletter>> (otwiera się na nowej zakładce)”>>>>

W przypadku zawieszenia spłaty kredytu, wstrzymaniu podlega tylko część kapitałowa. W takiej sytuacji część odsetkowa musi być nadal płacona terminowo.

Co więcej, niezapłacone raty kredytu  powiększą   kapitał  do  spłaty, a w rezultacie wpłyną na wzrost kwot kolejnych miesięcznych  rat.  W  związku z tym, konieczne jest zwrócenie uwagi, aby zawieszeniu podlegała także odsetkowa część raty.

Czy leasingobiorcy otrzymają ułatwienia na wzór tych stosowanych  przy kredytach?

Propozycja ZBP, która została opublikowana w zeszłym tygodniu, odnosiła się również do firm leasingowych. Banki posiadające firmy leasingowe w swojej grupie kapitałowej podejmą prawdopodobnie  działania mające na celu odroczenie spłat rat leasingowych analogicznie do rozwiązania stosowanego w przypadku odroczenia kredytu.

Czy banki będą w stanie utrzymać ciągłość działania?

TAK. Banki prowadzą czynności mające na celu zabezpieczenie ich funkcjonowania nie tylko od strony czysto finansowej. Wiele banków podejmuje działania zapobiegawcze mające w sposób najszerszy z możliwych chronić pracowników banku, a także czynności reorganizacyjne polegające chociażby na powoływaniu kilku zespołów do obsługi danej komórki, na wypadek zarażenia się przez jeden z nich koronawirusem.

Bezpieczniejsze zakupy z płatnościami zbliżeniowymi.

W sytuacji zwiększonego zagrożenia zarażeniem koronawirusem, zalecane jest dokonywanie płatności metodą zbliżeniową. Kwota, która umożliwiała dokonanie płatności zbliżeniowej bez konieczności podania kodu PIN wynosiła 50 zł do 19 marca 2020 r.

Banki, wychodząc naprzeciw potrzebom konsumentów, sukcesywnie podnoszą limit do 100 zł. Dodatkowo, banki przy współpracy z Fundacją Polska Bezgotówkowa planują zainstalować kilkadziesiąt tysięcy dodatkowych terminali umożliwiających dokonywanie płatności zbliżeniowych.

Czytaj także: Polski sektor bankowy w czasie kryzysu COVID-19

Czy należy się spodziewać reakcji banków na trudną sytuację przedsiębiorców?

Banki, wychodząc naprzeciw trudnej sytuacji, w jakiej  znaleźli  się  ich  klienci w związku z pandemią koronawirusa, wyrażają gotowość wprowadzenia ułatwionego procesu uzyskiwania krótkoterminowych kredytów  mających na celu ustabilizowanie sytuacji finansowej firm.

Dodatkowo, planują udzielić pomocy wszystkim przedsiębiorcom, którzy na koniec 2019 roku posiadali zdolność kredytową, zostali dotknięci skutkami koronawirusa i którym w najbliższych miesiącach upływa termin odnowienia istniejącego finansowania, w postaci odnowienia na wniosek klienta finansowania na okres do 6 miesięcy.

Jak organy państwowe wspierają sytuację finansową przedsiębiorców?

W celu poprawienia płynności finansowej firm Ministerstwo Rozwoju proponuje wprowadzenie  szeregu ulg i instrumentów, polegających m.in. na ułatwieniu rozliczania VAT poprzez przesunięcie wprowadzenia nowego Jednolitego Pliku Kontrolnego, ułatwieniu dokonywania płatności podzielonych (split payment),

Ponadto wprowadzenie dopłat do kredytów i zwiększeniu wsparcia gwarancyjnego w ramach pomocy de minimis, przesunięcie terminu obowiązku zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, czy chociażby ułatwienie zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej.

Jakie inne zagrożenia czekają na konsumentów w związku z koronawirusem?

Panujący strach i panika spowodowane rozprzestrzenianiem się  koronawirusa stały się kolejną okazją dla oszustów do wyłudzenia środków pieniężnych z kont konsumentów.

Zobacz więcej najnowszych wiadomości o wpływie koronawirusa na gospodarkę>> (otwiera się na nowej zakładce)”> >>>

Klienci kilku banków działających w Polsce otrzymali wiadomości SMS z informacją o  tym, że ich środki zostały przekazane do rezerw krajowych NBP i jedynym sposobem na ich odzyskanie jest zalogowanie się na konto poprzez link (oczywiście fałszywy) podany w wiadomości.

W tej sytuacji należy zwiększyć czujność, aby nie paść ofiarą wyłudzenia środków lub danych do konta bankowego.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Czy środki finansowe złożone w bankach są bezpieczne i gwarantowane przez BFG?

W przypadku banków gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego objęte są środki należące do:

‒ osób fizycznych,

‒ osób prawnych,

‒ szkolnych kas oszczędnościowych (SKO),

‒ pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych,

‒ innych jednostek, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną.

W  przypadku SKOK-ów  gwarancjami objęte są środki:

‒ osób fizycznych,

‒ organizacji pozarządowych,

‒ jednostek organizacyjnych kościoła lub związku wyznaniowego posiadających osobowość prawną,

‒ spółdzielni,

‒ związków zawodowych,

‒ wspólnot mieszkaniowych.

W przypadku spółki z o.o. lub akcyjnej (odrębna osobowość prawna):

‒ gdy spółka posiada rachunek w tym samym banku, co konto   prywatne  danej   osoby,   spółka i osoba prywatna są zaliczane jako dwa odrębne podmioty – kwota podlegająca gwarancji wynosi 200 tysięcy euro (każdemu z  podmiotów przysługuje limit w wysokości 100 tys. euro).

Analogicznie sytuacja wygląda, gdy spółka i osoba prywatna mają konta w dwóch różnych bankach.

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej:

‒ gdy rachunek prywatny i służbowy (firmowy) prowadzone są w jednym banku, wówczas limit przypadający na tego przedsiębiorcę wynosi 100 tys. euro.

‒ W    takiej    sytuacji    osoba    prywatna i działalność gospodarcza z punktu widzenia BFG stanowią jeden podmiot

‒ Natomiast, gdy przedsiębiorca posiada konto prywatne i  służbowe  (firmowe) w dwóch różnych bankach, kwota podlegająca gwarancji wynosi 200 tys. euro.

Co w przypadku wspólnego konta?

W przypadku wspólnego konta limit 100 tys. euro dotyczy każdego ze współwłaścicieli z osobna.

Czy BFG zwraca sam kapitał, czy również odsetki?

Bankowy Fundusz  Gwarancyjny gwarantuje nie  tylko nominał, ale i odsetki. Co więcej – nie ma znaczenia termin wymagalności odsetek.

Wartość środków objętych ochroną gwarancyjną powiększona jest o odsetki naliczone do dnia spełnienia warunku gwarancji, zgodnie z oprocentowaniem  wskazanym w umowie.

Dr Agnieszka Serzysko

Radca prawny,

Partner Szef Sektora Usług Finansowych

Kochański & Partners.