Koniunktura w przemyśle, budownictwie, handlu i usługach w maju 2017 roku
Generalnie, największym skrócie, wyliczenia GUS uzasadniają stwierdzenie o dalszym polepszaniu się stanu naszej gospodarki, jednak sytuacja jest dość różnorodna. Jednostki z sekcji przetwórstwo przemysłowe oceniają koniunkturę optymistycznie, lepiej niż w analogicznym miesiącu ostatnich ośmiu lat, choć nieco ostrożniej niż w kwietniu. Podmioty prowadzące działalność w zakresie budownictwa zgłaszają pozytywne oceny koniunktury, zbliżone do formułowanych w kwietniu i lepsze niż w maju ostatnich pięciu lat. Opinie dotyczące koniunktury handlu hurtowego są mniej korzystne niż w kwietniu i w analogicznym miesiącu ostatnich trzech lat. Oceny jednostek z zakresu handlu detalicznego są pozytywne i lepsze niż w maju ostatnich ośmiu lat. Podmioty należące do sekcji transport i gospodarka magazynowa oceniają koniunkturę optymistycznie, podobnie jak przed miesiącem, a także lepiej niż w analogicznym miesiącu ostatnich czternastu lat. Jednostki z sekcji zakwaterowanie i gastronomia zgłaszają korzystne oceny koniunktury, zbliżone do formułowanych przed miesiącem oraz lepsze niż w maju ostatnich ośmiu lat. Oceny koniunktury przekazane przez dyrektorów jednostek prowadzących działalność w zakresie informacji i komunikacji są pozytywne, nieco lepsze od zgłaszanych przed miesiącem oraz bardziej korzystne od opinii formułowanych w analogicznym miesiącu ostatnich ośmiu lat.
Przetwórstwo przemysłowe
Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 3363 z ok. 3500 podmiotów objętych badaniem. Okazało się, że w maju ogólny klimat koniunktury w tej branży kształtuje się na poziomie plus 8,1 (plus 9,6 w kwietniu). Poprawę koniunktury sygnalizuje 17,4% badanych przedsiębiorstw, a jej pogorszenie – 9,4% (przed miesiącem odpowiednio 19,1% i 9,6%). Pozostałe przedsiębiorstwa uważają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.
Od kilku miesięcy poprawiają się diagnozy i prognozy dotyczące portfela zamówień oraz produkcji, w maju są one korzystne, ale nieco ostrożniejsze od formułowanych przed miesiącem. Jednak bieżąca sytuacja finansowa oceniana jest nieznacznie negatywnie, gorzej niż w kwietniu, jej przewidywania wskazują na możliwość poprawy w najbliższych trzech miesiącach. Sygnalizowany jest spadek poziomu należności. Nieco szybciej niż w kwietniu rosną opóźnienia płatności za sprzedane produkty. Stan zapasów wyrobów gotowych uznawany jest przez przedsiębiorców za zbliżony do wystarczającego w stosunku do zapotrzebowania. Przewidywany jest wzrost zatrudnienia podobny do planowanego przed miesiącem. Dyrektorzy przedsiębiorstw zapowiadają, że ceny wyrobów przemysłowych mogą rosnąć, ale nieco wolniej niż prognozowano w kwietniu.
W większości działów przetwórstwa przemysłowego oceny ogólnego klimatu koniunktury są pozytywne. Najbardziej optymistyczne opinie dotyczące koniunktury formułują producenci wyrobów farmaceutycznych (plus 20,2 w maju, plus 15,6 w kwietniu), wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (plus 19,8 w maju, plus 22,7 w kwietniu), chemikaliów i wyrobów chemicznych (plus 19,4 w maju, plus 22,1 w kwietniu), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (plus 18,1 w maju, plus 17,1 w kwietniu), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (plus 16,5 w maju, plus 20,0 w kwietniu). Negatywne oceny koniunktury sygnalizują jedynie producenci odzieży (minus 6,3 w maju, minus 1,2 w kwietniu).
Firmy ze wszystkich województw oceniają koniunkturę pozytywnie. Najbardziej korzystne oceny formułują podmioty prowadzące działalność w zakresie przetwórstwa przemysłowego z województw opolskiego, warmińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego, małopolskiego, mazowieckiego, podkarpackiego.
Budownictwo
Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 4245 z ok. 5000 podmiotów objętych badaniem. Wynika z nich, że w maju ogólny klimat koniunktury w budownictwie kształtuje się na poziomie plus 2,5 (przed miesiącem plus 2,7).
Poprawę koniunktury sygnalizuje 18,9% przedsiębiorstw, a jej pogorszenie – 16,4% (przed miesiącem odpowiednio 19,6% i 16,9%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Oceny dotyczące produkcji budowlano-montażowej, portfela zamówień i sytuacji finansowej są negatywne, zbliżone do zgłaszanych w kwietniu. Prognozy portfela zamówień są mniej optymistyczne od przewidywań formułowanych w ubiegłym miesiącu. Oczekiwania dotyczące produkcji budowlano-montażowej i sytuacji finansowej są korzystne, zbliżone do zgłaszanych w kwietniu. Nadal sygnalizowany jest wzrost opóźnień płatności za wykonane roboty budowlano-montażowe. Maj jest trzecim z rzędu miesiącem, w którym prognozowany jest niewielki wzrost zatrudnienia. Zapowiadany jest nieznaczny wzrost cen robót budowlano-montażowych, zbliżony do oczekiwanego w kwietniu.
Spośród badanych podmiotów 31,5% (przed rokiem 25,6%) planuje prowadzenie prac budowlano-montażowych za granicą. Podobnie jak przed miesiącem dyrektorzy tych przedsiębiorstw spodziewają się nieznacznego wzrostu portfela zamówień na roboty budowlano-montażowe na rynkach zagranicznych.
W maju oceny ogólnego klimatu koniunktury w jednostkach mikro (o liczbie pracujących do 9 osób) oraz dużych (o liczbie pracujących 250 i więcej osób) są korzystne. W pozostałych klasach wielkości oceny te są nieznacznie pesymistyczne (w jednostkach średnich – o liczbie pracujących od 50 do 249 osób – nieco gorsze od zgłaszanych w kwietniu). Oceny portfela zamówień i produkcji budowlano-montażowej w jednostkach najmniejszych (o liczbie pracujących do 49 osób) są negatywne. W pozostałych klasach wielkości są one korzystne. Bieżąca sytuacja finansowa jest nadal oceniana niekorzystnie przez podmioty wszystkich klas wielkości. Odpowiednie prognozy jednostek wszystkich klas wielkości są optymistyczne.
W maju br. 4,8% przedsiębiorców deklaruje, że nie napotyka na bariery w prowadzeniu bieżącej działalności (5,1% przed rokiem). Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (58,2% w maju br., 60,2% przed rokiem). Od połowy 2013 r. stopniowo zwiększa się znaczenie bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników (bardziej intensywnie od czerwca 2016 r.), uciążliwość tej bariery wzrosła w skali roku w największym stopniu (z 23,3% do 33,8%). W największym stopniu w porównaniu z majem 2016 r. spadła uciążliwość barier związanych z konkurencją na rynku (z 56,3% do 47,9%) oraz niedostatecznym popytem (z 33,3% do 26,4%).
Firmy z większości województw prowadzące działalność w zakresie budownictwa formułują w maju pozytywne oceny koniunktury. Najbardziej optymistyczne oceny zgłaszają jednostki z województwa podlaskiego, natomiast najbardziej pesymistyczne – z województw dolnośląskiego i kujawsko-pomorskiego.
Handel hurtowy
Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 3806 z ok. 4400 podmiotów objętych badaniem. Okazało się, że ogólny klimat koniunktury w tej branży kształtuje się w maju na poziomie plus 7,2 (plus 9,7 w kwietniu).
Poprawę koniunktury sygnalizuje 17,4% badanych przedsiębiorstw, pogorszenie – 10,3% (przed miesiącem odpowiednio 19,6% i 9,8%). Pozostałe podmioty uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.
Diagnozy i prognozy sprzedaży są pozytywne, ale ostrożniejsze od zgłaszanych przed miesiącem. Bieżąca sytuacja finansowa nie zmienia się. Przewidywania w tym zakresie są najmniej korzystne od marca br. Stan zapasów towarów jest uznawany przez przedsiębiorców za nadmierny. W związku z mniej korzystnymi prognozami dotyczącymi sprzedaży, poziom zamówień towarów u dostawców może zostać zwiększony w nieco mniejszym stopniu niż prognozowano w kwietniu. Zapowiadany jest wzrost zatrudnienia, choć mniej znaczący od planowanego miesiąc wcześniej. Przedsiębiorcy przewidują, że ceny towarów będą rosnąć.
Spośród badanych jednostek, w maju br. 5,6% podmiotów (5,9% przed rokiem) nie odczuwa żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności. Największe trudności napotykane przez przedsiębiorców zgłaszających bariery związane są z konkurencją na rynku (56,4% w maju br., 58,8% w analogicznym miesiącu ub. r.). Barierami, których znaczenie najbardziej wzrosło w ujęciu rocznym są niejasne i niespójne przepisy prawne (z 42,0% do 47,6%) oraz niedobór pracowników (z 8,1% do 13,1%). Od połowy 2013 r. obserwowany jest stopniowy spadek znaczenia bariery związanej z niedostatecznym popytem (27,8% w maju br.).
Przedstawiciele firm z większości województw zgłaszają korzystne oceny koniunktury. Najbardziej optymistycznie koniunkturę w handlu hurtowym oceniają jednostki z województw podkarpackiego i opolskiego. Nieznacznie negatywne oceny w tym zakresie zgłaszają tylko jednostki z siedzibą w województwie świętokrzyskim
Handel detaliczny
Tutaj GUS przebadał wyniki nadesłane przez 4240 z ok. 5100 podmiotów objętych badaniem. Ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym kształtuje się w maju na poziomie plus 10,1 (plus 12,3 w kwietniu). Poprawę koniunktury sygnalizuje 17,9% badanych przedsiębiorstw, pogorszenie – 7,8% (przed miesiącem odpowiednio 19,4% i 7,2%). Pozostałe podmioty uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.
Diagnozy i prognozy sprzedaży są mniej korzystne od zgłaszanych w kwietniu. Utrzymują się nieznacznie optymistyczne oceny sytuacji finansowej, odpowiednie prognozy są pozytywne, ale ostrożniejsze od formułowanych przed miesiącem. Stan zapasów towarów jest nadal uznawany za nadmierny. W związku z mniej optymistycznymi przewidywaniami dotyczącymi sprzedaży, wzrost zamówień towarów u dostawców może być mniejszy niż prognozowano w kwietniu. Możliwe jest zwiększenie zatrudnienia, choć mniej znaczące od zapowiadanego miesiąc wcześniej.
Dyrektorzy firm przewidują wzrost cen. W prezentowanych branżach handlowych wskaźniki koniunktury są zróżnicowane. Pozytywne oceny zgłaszane są przez przedstawicieli branż tekstylia, odzież, obuwie (plus 22,0 w maju, plus 23,8 w kwietniu), pojazdy samochodowe (plus 12,0 w maju, plus 16,0 miesiąc wcześniej) oraz żywność (plus 7,1 w maju, plus 8,9 w kwietniu). Jedynie dyrektorzy firm z branży artykuły gospodarstwa domowego ogółem oceniają koniunkturę nieznacznie negatywnie (minus 0,8 w maju, minus 1,2 przed miesiącem).
Przedstawiciele wszystkich klas wielkości w maju oceniają ogólny klimat koniunktury optymistycznie, poza jednostkami małymi (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób), które zgłaszają nieznacznie pesymistyczne oceny w tym zakresie.
Spośród badanych jednostek, w maju br. 6,0% podmiotów (6,1% przed rokiem) nie odczuwa żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności. Wciąż największe trudności napotykane przez przedsiębiorców zgłaszających występowanie barier związane są z konkurencją na rynku (62,2% w maju br., 64,5% w analogicznym miesiącu ub. r.) oraz kosztami zatrudnienia (53,8% w maju br., 55,7% przed rokiem). Od początku 2010 r. odnotowywany jest stopniowy wzrost utrudnień związanych z niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi (36,5% w maju br.), natomiast od połowy 2013 r. – spadek odczuwania bariery związanej z niedostatecznym popytem (34,5% w maju br.). Barierą, której uciążliwość najbardziej wzrosła w skali roku jest niedobór pracowników (z 10,0% do 18,9%).
Przedstawiciele firm z większości województw zgłaszają korzystne oceny koniunktury. Najbardziej optymistycznie koniunkturę w handlu detalicznym oceniają przedsiębiorstwa, których siedziba znajduje się w województwie lubuskim, wielkopolskim oraz warmińsko-mazurskim. Przedsiębiorstwa z województw kujawsko-pomorskiego i opolskiego jako jedyne zgłaszają nieznacznie pesymistyczne oceny w tym zakresie.
USŁUGI
Tutaj swym badaniem GUS objął następujące sekcje: transport i gospodarka magazynowa, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, Informacja i komunikacja, działalność finansowa i ubezpieczeniowa, działalność związana z obsługą rynku nieruchomości, działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca, edukacja, opieka zdrowotna i pomoc społeczna, działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją, pozostała działalność usługowa. Przedstawmy kilka szczegółów.
– transport i gospodarka magazynowa
Wyniki opracowano na podstawie danych uzyskanych od 4327 z ok. 5000 podmiotów objętych badaniem. W maju wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w tej sekcji kształtuje się na poziomie plus 11,3 (przed miesiącem plus 12,0). Poprawę koniunktury odnotowuje 18,3% badanych firm, a jej pogorszenie – 7,1% (w kwietniu odpowiednio 19,8% i 7,8%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Zarówno bieżący popyt, sprzedaż, jak i sytuacja finansowa oceniane są mniej korzystnie niż przed miesiącem.
Odpowiednie przewidywania są optymistyczne, zbliżone do prognoz z kwietnia. Odnotowywany jest, nieco szybszy niż przed miesiącem, wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Kierujący jednostkami planują wzrost zatrudnienia. Ceny usług w najbliższych trzech miesiącach mogą nieznacznie rosnąć.
Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 8,6% (przed rokiem 8,3%). Największe trudności wskazywane przez firmy zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (52,7% w maju br., 55,5% przed rokiem) oraz konkurencją firm krajowych (48,2% w maju br., 50,5% przed rokiem). Od 2014 r. rośnie uciążliwość bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników – jej znaczenie w skali roku wśród wszystkich barier wzrosło w największym stopniu (z 23,2% do 32,3%). Rzadziej niż w maju ub. r. kierujący jednostkami zaznaczają bariery związane z niedostatecznym popytem (z 35,4% do 29,7%) oraz niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej (z 33,7% do 28,5%).
Najbardziej optymistyczne oceny koniunktury formułują podmioty o liczbie pracujących do 9 osób oraz jednostki duże (o liczbie pracujących 250 i więcej osób). Firmy należące do pozostałych klas wielkości oceniają koniunkturę pozytywnie, choć nieco ostrożniej niż przed miesiącem.
Podmioty z większości województw należące do sekcji transport i gospodarka magazynowa oceniają w maju koniunkturę korzystnie. Najbardziej optymistyczne oceny koniunktury formułują jednostki mające siedzibę w województwie świętokrzyskim i małopolskim. Negatywnie oceniają koniunkturę podmioty z województw lubelskiego, łódzkiego oraz podkarpackiego.
– zakwaterowanie i gastronomia
W maju wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji zakwaterowanie i gastronomia kształtuje się na poziomie plus 14,7 (przed miesiącem plus 15,3). Poprawę koniunktury odnotowuje 21,6% badanych firm, a jej pogorszenie – 6,9% (w kwietniu odpowiednio 22,5% i 7,2%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Bieżący popyt, sprzedaż i sytuacja finansowa oceniane są mniej optymistycznie niż w kwietniu, przewidywania w tym zakresie są korzystne i zbliżone do sygnalizowanych przed miesiącem. Zgłaszany jest nieznacznie szybszy od notowanego w kwietniu wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Zapowiadane jest utrzymanie skali wzrostu zatrudnienia. Ceny mogą rosnąć wolniej niż prognozowano w kwietniu.
Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 11,2% (przed rokiem 5,2%). Największe trudności napotykane przez jednostki zgłaszające bariery związane są z kosztami zatrudnienia (63,8% w maju br., 67,2% przed rokiem). Od 2014 r. rośnie stopniowo znaczenie bariery związanej z niedoborem wykwalifikowanych pracowników (uciążliwość tej bariery wzrosła w największym stopniu w skali roku wśród wszystkich barier – z 20,9% do 33,6%). Rzadziej niż przed rokiem wskazywane są bariery związane z wysokimi obciążeniami na rzecz budżetu (z 52,3% do 46,4%) oraz niedostatecznym popytem (z 35,6% do 30,2%).
Podmioty wszystkich klas wielkości oceniają koniunkturę optymistycznie – najlepsze opinie formułują firmy duże (o liczbie pracujących 250 i więcej osób). Najmniej korzystne oceny koniunktury zgłaszają jednostki o liczbie pracujących od 10 do 249 osób.
Podmioty z większości województw prowadzące działalność związaną z zakwaterowaniem i gastronomią oceniają w maju koniunkturę pozytywnie. Najbardziej korzystne, lepsze od zgłaszanych przed miesiącem oceny koniunktury formułują jednostki z województw warmińsko-mazurskiego oraz małopolskiego. Najbardziej negatywnie oceniają koniunkturę podmioty z województw lubuskiego oraz śląskiego.
– informacja i komunikacja
W maju wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji informacja i komunikacja kształtuje się na poziomie plus 17,0 (przed miesiącem plus 15,2). Poprawę koniunktury odnotowuje 21,6% badanych firm, a jej pogorszenie – 4,5% (w kwietniu odpowiednio 20,3% i 5,1%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.
Dyrektorzy jednostek oceniają bieżący popyt i sprzedaż korzystnie, podobnie jak przed miesiącem – również ich przewidywania w tym zakresie są pozytywne i zbliżone do formułowanych w kwietniu. Diagnozy i prognozy sytuacji finansowej są nieznacznie bardziej optymistyczne od zgłaszanych przed miesiącem. Odnotowywany jest, nieco szybszy niż w kwietniu, wzrost opóźnień płatności za wykonane usługi. Spodziewany wzrost zatrudnienia może być szybszy od zapowiadanego w kwietniu. W najbliższych trzech miesiącach można spodziewać się niewielkiego spadku cen usług.
Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 10,6% (przed rokiem 11,3%). Największe trudności sygnalizowane przez firmy zgłaszające bariery związane są z konkurencją firm krajowych (46,8% w maju br., 40,9% przed rokiem – znaczenie tej bariery wzrosło w największym stopniu w skali roku) oraz z kosztami zatrudnienia (40,9% w maju br., 48,3% przed rokiem – największy spadek w stosunku do maja 2016 r.). Od początku bieżącego roku maleje znaczenie bariery związanej z niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej (w maju zaznacza ją 30,8% firm).
Najbardziej optymistyczne oceny koniunktury, zbliżone do sygnalizowanych w kwietniu, formułują podmioty średnie (o liczbie pracujących od 50 do 249 osób). Najmniej korzystnie ze wszystkich klas wielkości, podobnie jak przed miesiącem, oceniają koniunkturę firmy małe (o liczbie pracujących od 10 do 49 osób).
Jednostki ze wszystkich województw (z wyjątkiem przedsiębiorstw z województw warmińsko-mazurskiego oraz lubuskiego) należące do sekcji informacja i komunikacja oceniają koniunkturę w maju korzystnie. Najbardziej optymistyczne opinie w zakresie koniunktury odnotowują podmioty z województwa podkarpackiego.
– działalność finansowa i ubezpieczeniowa
W maju wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w tej sekcji kształtuje się na poziomie plus 31,5 (przed miesiącem plus 31,4). Poprawę koniunktury odnotowuje 34,9% badanych firm, a jej pogorszenie – 3,4% (w kwietniu odpowiednio 34,7% i 3,3%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.
Diagnozy oraz prognozy popytu i sprzedaży są nieco mniej korzystne od zgłaszanych przed miesiącem. Bieżąca sytuacja finansowa oceniana jest pozytywnie i podobnie jak w kwietniu, ale jej przewidywania są mniej optymistyczne od formułowanych w ubiegłym miesiącu. Opóźnienia płatności za wykonane usługi zmniejszają się.
Zapowiadane redukcje zatrudnienia są nieco mniej znaczące od planowanych przed miesiącem. Prognozowany jest wzrost cen usług. Odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 5,6% (przed rokiem 3,0%). Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa zgłaszające bariery związane są z konkurencją firm krajowych (68,0% w maju br., 71,2% przed rokiem). W skali roku w największym stopniu wzrosła uciążliwość bariery związanej z niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi (z 39,6% do 47,1%), a spadła – bariery związanej z konkurencją firm zagranicznych (z 55,2% do 46,2%).
Czytaj więcej:
Bogdan Koblański
