Komunikat z 310. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 7 czerwca 2016 r.

Komisja zaakceptowała założenia nowelizacji skierowanej do banków Rekomendacji H dotyczącej systemu kontroli wewnętrznej w bankach.

Obecnie obowiązująca wersja Rekomendacji H była nowelizowana w 2011 r. Od tego czasu nastąpiły znaczące zmiany w otoczeniu regulacyjnym, zarówno w zakresie polskich przepisów prawa i standardów, jak i rozwiązań światowych, w tym zwłaszcza europejskich. W dniu 1 listopada 2015 r. weszła w życie znowelizowana ustawa Prawo bankowe, a w dniu 13 września 2015 r. znowelizowana ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. W lipcu 2014 r. KNF wydała „Zasady Ładu Korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych. Oczekiwane jest zastąpienie uchwały KNF nr 258/2011 rozporządzeniem Ministra Finansów. Trwają też prace nad projektem Rekomendacji Z dotyczącej zasad ładu wewnętrznego w bankach. Wydane też zostały nowe wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA) i Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego.  Zachodzi więc potrzeba zapewnienia spójności oczekiwań KNF z wdrożonymi i planowanymi przepisami prawa i standardami.

Nowelizacja Rekomendacji H będzie bazowała na następujących założeniach:

1. oparcie systemu kontroli wewnętrznej na anglosaskiej koncepcji internal control system, tj. na zbiorze mechanizmów kontrolnych zapewniających osiągnięcie ustawowych celów (tj. skuteczności i efektywności działania banku, wiarygodności sprawozdawczości finansowej, przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem w banku, zgodności działania banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi), w miejsce obecnego podejścia ukierunkowanego na kontrolę funkcjonalną (z francuskiego contre role),
2. traktowanie systemu kontroli wewnętrznej jako odrębnego systemu względem systemu zarządzania ryzykiem, poprzez rozróżnienie – zgodnie z ustawą – dwóch systemów z odrębnymi mechanizmami kontroli wewnętrznej i kontroli ryzyka,
3. umieszczenie komórki do spraw zgodności i komórki audytu wewnętrznego w systemie kontroli wewnętrznej,
4. ujęcie systemu kontroli wewnętrznej w ramach modelu trzech linii obrony (pierwsza linia obrony – działalność biznesowa, druga – komórka do spraw zgodności, trzecia – komórka audytu wewnętrznego), poprzez przypisanie do tych linii odpowiednich mechanizmów kontrolnych.

Projekt nowelizacji Rekomendacji H zostanie skierowany do publicznych konsultacji na przełomie III i IV kwartału 2016 r.

KNF jednogłośnie wyraziła zgodę na powołanie:

• Pana Adama Siwca na Prezesa Zarządu Banku Spółdzielczego „Mazowsze” w Płocku,
• Pana Jarosława Wiśniewskiego na Prezesa Zarządu Banku Spółdzielczego w Olecku.

Komisja jednogłośnie wyraziła zgodę na powierzenie Panu Michałowi Sobiechowi funkcji Członka Zarządu FM Banku PBP SA nadzorującego zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności banku.

KNF jednogłośnie odmówiła wyrażenia zgody na powołanie:

• Pana Bolesława Piotrowskiego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku Spółdzielczego Rzemiosła w Szczecinie ze względu na brak rękojmi należytego wykonywania obowiązków, tj. niespełnianie jednego z wymogów, o których mowa w art. 22aa ust. 1 ustawy Prawo bankowe.

Ustalenie braku rękojmi jest konsekwencją dotychczasowego sposobu wykonywania przez kandydata obowiązków na stanowiskach zarządczych w zatrudniającym go banku spółdzielczym.

Komisja jednogłośnie nałożyła na 18 biur usług płatniczych kary pieniężne w wysokości po 900 złotych na 17 biur i 500 złotych na 1 biuro (wysokość kar uwzględnia indywidualne okoliczności spraw) za naruszenie obowiązków określonych w ustawie o usługach płatniczych, polegające na:

• nieprzekazaniu KNF w ustawowym terminie informacji o łącznej wartości i liczbie transakcji płatniczych wykonanych w IV kwartale 2014 r., w 2014 r., w I kwartale 2015 r. lub w III kwartale 2015 r. albo
• niezłożeniu KNF w ustawowym terminie dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy gwarancji bankowej albo ubezpieczeniowej albo umowy ubezpieczenia.

W przypadku ponownych naruszeń obowiązków przez te biura usług płatniczych, KNF rozważy nałożenie wyższych kar.

KNF przypomina biurom usług płatniczych o ich obowiązkach prawnych wynikających z ustawy o usługach płatniczych. Więcej informacji na temat tych obowiązków można znaleźć w broszurze wydanej przez KNF.

Jaka jest różnica między biurem usług płatniczych a krajową instytucją płatniczą?

Analizując wnioski o ponowne rozpatrzenie spraw zakończonych nałożeniem przez KNF kar na 3 biura usług płatniczych w wysokości po 900 złotych na 2 biura i 1800 złotych na 1 biuro, Komisja jednogłośnie utrzymała decyzję pierwszoinstancyjną w przypadku kary 900 złotych na 1 biuro, w przypadku 1 biura obniżyła wysokość kary z 1800 złotych do 900 złotych, a w przypadku 1 biura uchyliła decyzję pierwszoinstancyjną i umorzyła postępowanie.

Komisja jednogłośnie uchyliła w całości decyzję z dnia 3 września 2013 r. w sprawie nałożenia na Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA kary pieniężnej w wysokości 150 tysięcy złotych za niewypłacenie w ustawowym terminie odszkodowań z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz niewywiązanie się w ustawowym terminie z obowiązku poinformowania osoby występującej z roszczeniem, że odszkodowanie jej nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu i nałożyła na Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA karę pieniężną w wysokości 130 tysięcy złotych oraz umorzyła w części postępowanie administracyjne w odniesieniu do dwóch stwierdzonych w decyzji z dnia 3 września 2013 r. przypadków dotyczących niewypłacenia w ustawowym terminie odszkodowań z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

KNF zapoznała się z informacją na temat:

• procedury określającej metodę identyfikacji globalnych instytucji o znaczeniu systemowym oraz definiowania podkategorii globalnych instytucji o znaczeniu systemowym,
• metod służących ocenie nadzorczej przy identyfikacji innych instytucji o znaczeniu systemowym,
• wyników badania i oceny nadzorczej (BION) dla sektora banków spółdzielczych i zrzeszających za 2015 r.,
• wyników inspekcji na rynku ubezpieczeniowym i emerytalnym w 2015 r.,
• implementacji wytycznych dotyczących likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych,
• prac w zakresie modeli wewnętrznych zakładów ubezpieczeń,
• sytuacji finansowej domów maklerskich w 2015 r.,
• wyników kontroli firm inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych i przedsiębiorstw energetycznych w 2015 r.,
• sytuacji finansowej towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2015 r.,
• wyników badania i oceny nadzorczej (BION) dla towarzystw funduszy inwestycyjnych za 2015 r.,
• zbywania na terytorium Polski tytułów uczestnictwa emitowanych przez fundusze zagraniczne w 2015 r.

Kolejne posiedzenia KNF są zaplanowane na:

• 21 czerwca 2016 r.
• 5 lipca 2016 r.

Komisja Nadzoru Finansowego