Kompromis emerytalny PO i PSL: wyważony i zasługujący na poparcie
Koalicja rządowa osiągnęła porozumienie w sprawie stopniowego wydłużenia wieku emerytalnego w Polsce. Utrzymując główny cel obecnej zmiany w systemie emerytalnym, polegający na podwyższeniu i zrównaniu wieku emerytalnego na poziomie 67 lat, wypracowany przez koalicjantów kompromis w sprawie tzw. emerytury częściowej jest rozwiązaniem zasługującym na poparcie. Ten kompromis nie narusza dwóch podstawowych cech początkowej propozycji, utrzymania tzw. zasady zdefiniowanej składki, wprowadzonej przez rząd Jerzego Buzka, reformą ubezpieczeń społecznych w 1999 roku oraz zrównania wieku kobiet i mężczyzn na docelowym poziomie 67 lat.
Mechanizm elastycznej emerytury, polegający na warunkowej możliwości skorzystania ze świadczenia stosowany jest w kilku krajach europejskich m. in. w Finlandii i Belgii. Emerytura częściowa może jednak przysługiwać wyłącznie ubezpieczonemu, który wypracował kapitał składkowy w wysokości pozwalającej na uzyskanie co najmniej minimalnego świadczenia emerytalnego.
Z uwagi na to, że emerytury częściowe będą świadczeniem fakultatywnym a nie obowiązkowym, należy umożliwić obywatelom wybór:
- czy i w jakim wieku (przed 67 rokiem życia) będą mogli skorzystać ze świadczenia częściowego?
- w jakiej wysokości ma być wypłacana emerytura częściowa (np. 50% emerytury właściwej), o ile zgromadzili kapitał niezbędny do uzyskania co najmniej emerytury minimalnej.
oraz,
Po osiągnięciu przez ubezpieczonego, który skorzystał ze świadczenia emerytury częściowej, ustawowego wieku emerytalnego (docelowo 67 lat), wysokość emerytury właściwej będzie wyliczona na podstawie zgromadzonego przez niego kapitału składkowego, pomniejszonego o część wykorzystaną przez wypłatę emerytury częściowej.
Zatem proponowane przez liderów koalicji PO-PS uelastycznienie nie pogarsza początkowej propozycji. Wręcz przeciwnie, propozycję tę poprawia. Kierownictwu PSL należy się uznanie za wycofanie sie z ich początkowych propozycji.
W kolejnym kroku, oczekiwaną inicjatywą rządu będzie przedstawienie harmonogramu likwidacji przywilejów emerytalnych, które naruszają konstytucyjne zasady równości wobec prawa i sprawiedliwości społecznej.
Dr Wojciech Nagel
Przewodniczący Komisji BCC ds. ubezpieczeń
Zastępca przewodniczącego RN ZUS
Prof. Stanisław Gomułka
Główny ekonomista BCC