Kluczowe wyzwania dla banków i finansowania biznesu
Regulacyjne tsunami - to określenie, używane w odniesieniu do natłoku nowych regulacji w gospodarce, jednoznacznie klasyfikuje nadmiar prawotwórczej aktywności organów państwa w kategoriach katastroficznych. Czy uwarunkowania prawne faktycznie stanowią główne wyzwanie dla sektora finansowego, a może tym wyzwaniem są raczej uwarunkowania natury stricte ekonomicznej?
Kwestie te omawiane były podczas pierwszej debaty tegorocznego Forum Bankowego, zatytułowanej „Aktualne uwarunkowania regulacyjne i ekonomiczne prowadzenia biznesu bankowego”. Wprowadzenie do panelu wygłosił Paweł Preuss, partner w Dziale Zarządzania Ryzykiem Finansowym dla Przedsiębiorstw firmy EY. W dyskusji, moderowanej przez dr. Piotra Judę, prezesa zarządu Toyota Bank Polska S.A, udział wzięli: Wojciech Kwaśniak, zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, Iwona Kozera, partner oraz Lider Doradztwa Biznesowego EY na obszar Europy Centralnej i Środkowej, dr hab. Krzysztof Kalicki, prezes zarządu Deutsche Bank Polska S.A, dr Piotr Cyburt, prezes zarządu mBanku Hipotecznego S.A, Ryszard Lorek, prezes zarządu SGB-Banku S.A oraz dr Lech Kurkliński, dyrektor ALTERUM Ośrodka Badań i Analiz Systemu Finansowego.
Od prawej: Paweł Juda, Wojciech Kwaśniak, Iwona Kozera, Krzysztof Kalicki, Piotr Cyburt, Ryszard Lorek i Lech Kurkliński. Fot. ZBP/Marzena Stokłosa
Zdaniem wiceprzewodniczącego KNF to właśnie uwarunkowania natury gospodarczej stanowić mogą poważny problem dla wielu instytucji finansowych. Przykładem może być środowisko niskich stóp procentowych, które – zdaniem panelisty – jest niekorzystne w szczególności dla instytucji rynku detalicznego, jak choćby banki spółdzielcze i SKOK-i. Wojciech Kwaśniak porównał niskie stopy procentowe do intensywnej terapii, która przynosi efekt tylko przy krótkoterminowym stosowaniu, natomiast jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas – generuje wymierne szkody.
Krzysztof Kalicki wskazał z kolei na pewne „rozdwojenie jaźni” w zakresie kształtowania polityki – zarówno krajowej, jak również i europejskiej – wobec banków. Przykładem może być narzucanie coraz wyższych wymogów w zakresie udzielania kredytów. Z jednej strony regulator twierdzi, iż sektor bankowy powinien zwiększyć aktywność kredytową, z drugiej zaś – wprowadza kolejne obostrzenia dla tej formy finansowania. Tymczasem wycofywaniu się banków towarzyszy wchodzenie w ich miejsce placówek o nieporównanie niższym poziomie wiarygodności bądź wręcz funkcjonujących w szarej strefie. Przykładowo, na zmniejszeniu udziału bankowości w europejskim sektorze finansowym w ostatnich latach z 55% do 46% zyskały głównie parabanki czy podmioty z branży shadow bankingu. Należy również brać pod uwagę fakt, iż każde zaostrzenie wymogów kredytowych dla wielu przedsiębiorstw oznaczać może faktyczny brak możliwości finansowania. – W Polsce głównym źródłem finansowania jest jedynie sektor bankowy. Dla wielu firm rynek kapitałowy jest niedostępny – dodał prezes Kalicki.
Fot. Marzena Stokłosa
Dodatkowym wyzwaniem dla europejskiego sektora bankowego okazać się mogą również wyzwania natury politycznej, jak choćby groźba tzw. Brexitu. Do kwestii tej odniosła się Iwona Kozera. W opinii przedstawicielki EY, potencjalne opuszczenie Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię rodzić może liczne negatywne konsekwencje – od zmniejszenia zaufania do rynków finansowych jako takich, poprzez niemożność funkcjonowania firm europejskich w Zjednoczonym Królestwie (i brytyjskich w UE) na zasadzie tzw. jednolitego paszportu, aż po dodatkowe koszty i obowiązki biurokratyczne. Należy również wziąć pod uwagę znaczenie Londynu jako centrum rynków finansowych.
Lech Kurkliński z instytutu ALTERUM wskazał na inny problem – czyli nieefektywność określonych działań regulacyjnych. Przykładem mogą być preferencje dla kredytowania sektora MŚP, przewidziane w pakiecie CRD IV/CRR jako forma stymulacji akcji kredytowej dla tych podmiotów. Pomimo tych preferencji, nie odnotowano spodziewanych efektów – akcja kredytowa dla mniejszych firm utrzymuje się na podobnym poziomie. Prelegent zwrócił też uwagę na kwestię proporcjonalności regulacji. – Normy przeznaczone dla gospodarek przebankowionych nie pasują na pewno do gospodarki nieubankowionej, jaką jest Polska – dodał.
Jednym z najistotniejszych dla gospodarki segmentów współczesnej bankowości jest obsługa klientów korporacyjnych i biznesowych. O perspektywach rozwoju tej gałęzi bankowego biznesu i wyzwaniach dla finansowania przedsiębiorstw dyskutowano podczas kolejnego panelu, zatytułowanego „Możliwości rozwoju bankowości korporacyjnej, nowe trendy na rynku”. Moderatorem debaty był Paweł Borys, dyrektor Pionu Analiz i Strategii w PKO Banku Polskim S.A, a w dyskusji uczestniczyli: Tomasz Bogus, prezes zarządu Banku BGŻ BNP Paribas S.A, Czesław Piasek, członek zarządu Banku Handlowego w Warszawie S.A, Tomasz Frączek, prezes zarządu Mondial Assistance Sp. z o.o. (który również wygłosił wprowadzenie do panelu), Michał Walęczak, dyrektor Pionu Bankowości Korporacyjnej, Rynków i Bankowości Inwestycyjnej w Banku Pekao S.A oraz Grzegorz Kuliszewski, dyrektor Sektora Finansowego w IBM Polska Sp. z o.o. Podczas debaty dyskutowano m.in. o coraz groźniejszej dla banków konkurencji ze strony podmiotów z branży fintech, a także o tym, jak radzić sobie z coraz bardziej ekspansywnym rywalem. Zdaniem Czesława Piaska, o przewadze banków decydować będą następujące elementy: kompatybilność oferty produktowej, stabilność i bezpieczeństwo tej oferty oraz szybkość dostarczania usług. Z kolei wyzwaniem nr 1 mogą stać się zmasowane ataki na systemy bankowe – nie tylko te dla klientów detalicznych. – W końcu 2015 r. przetoczyła się fala ataków malwarowych na bankowość korporacyjną. Umiejętność odpowiedzi banków na tego typu zagrożenia jest bardzo ważna – dodał przedstawiciel Banku Handlowego. I właśnie wysoki poziom bezpieczeństwa większość panelistów uznała za podstawowy atut banków w stosunku do podmiotów z branży pozabankowej, oferujących finansowanie również podmiotom biznesowym.
Od lewej: Grzegorz Kuliszewski, Michał Walęczak, Tomasz Frączek, Czesław Piasek, Tomasz Bogus i Paweł Borys. Fot. ZBP/Marzena Stokłosa
Relację z dalszej części forum opublikujemy 10 bm. Dodajmy jedynie, że laureatami tegorocznej Nagrody im. prof. Remigiusza Kaszubskiego zostali: Michał Polasik, adiunkt Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Jarosław Mastalerz, wiceprezes zarządu mBanku oraz Dominik Fajbusiewicz, członek zarządu Idea Banku.
Karol Jerzy Mórawski